نقش اول ایران در کریدورسازی شانگهای

احمد میرخدائی- روزنامه‌نگار

استفاده از مزایا و فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی ایران به‌عنوان راهکاری مهم برای افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی شانگهای، مدنظر اعضای این سازمان قرار گرفته و قرار است در قالب توسعه خطوط ریلی در مسیر کریدورهای بین‌المللی شمال به جنوب و شرق به غرب در دستور کار قرار گیرد. به گزارش همشهری، ایران بهشت کریدورهاست؛ اما در سالیان متوالی به‌واسطه بی‌توجهی به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقلی در این مسیرها، عملا ایران از نقشه ترابری بین‌المللی کنار گذاشته شده است. حالا، آغاز فرایند کریدوری شرق به غرب و شمال به جنوب به دستور کار اصلی بیست‌ودومین نشست شورای نخست‌وزیران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای تبدیل شده است و ایران بازیگر نقش اول این فرایند به‌حساب می‌آید. براساس توافقات اولیه ایران و کشورهای شمالی، ایجاد مرکز لجستیکی متناظر در قرقیزستان و بندرعباس مورد توجه قرار گرفته و قرار است با تلاقی کریدورها در شمال ایران، کریدور ریلی شرق به غرب به کریدور شمال - جنوب متصل شود و تا بندرعباس امتداد پیدا کند.

۱۳ پیشنهاد لجستیکی ایران
محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور که برای شرکت در بیست و دومین نشست نخست‌وزیران کشورهای عضو پیمان شانگهای به بیشکک پایتخت قرقیزستان سفر کرده است، در این نشست ۱۳پیشنهاد در قالب ۶محور برای استفاده از فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی ایران به کشورهای عضو ارائه داد. نخستین دیدار مخبر در حاشیه این نشست با عاقل‌بیک جبار‌اف، نخست‌وزیر قرقیزستان بود . در این دیدار طرفین توافق کردند  وزرای راه 2کشور در همین سفر برای راه‌اندازی یک مسیر ریلی از قرقیزستان تا ازبکستان، ترکمنستان و ایران، مذاکره و تفاهم حاصل کنند. معاون اول رئیس‌جمهوری ایران در این نشست، با اشاره به عبور نظام بین‌الملل از نظم سنتی و یک‌جانبه‌گرا به نظم جدید مبتنی بر چندجانبه گرایی، گفت: ایران سرزمین فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی است و بر همین اساس، آمادگی ایجاد یک کریدور ترانزیتی فراگیررا برای اتصال کشورهای عضو سازمان شانگهای  دارد. او ادامه داد: ایران، در این زمینه، گام‌های مهمی را در قالب کریدور شمال-جنوب برداشته که با تحقق کامل آن دسترسی‌های تجاری و اقتصادی از حوزه جنوب و شرق آسیا به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز، روسیه، دریای سیاه و اروپا تسهیل خواهد شد. مخبر تصریح کرد: مشارکت در ایجاد زیرساخت کریدور شمال- جنوب و نیز کریدور شرق – غرب - آسیا -دریای مدیترانه را می‌توان به‌عنوان یک راهکار پیشنهادی در قالب سازمان شانگهای پیگیری کرد.

تشکیل کارگروه تکمیل زنجیره ریلی
وزیر راه‌وشهرسازی نیز با اشاره به توافق‌های انجام شده در حاشیه این نشست، گفت: این مسیر  از چین به قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و ایران تا دریای جنوب متصل می‌شود و یک شبکه ریلی بسیار مهم در راستای تکمیل زنجیره کریدورهای شرق به غرب منطقه است. تصمیم گرفته شد کارگروه مشترک در همه کشورها در این خصوص تشکیل و در نشست شانگهای هم این موضوع بیشتر پیگیری شود. مهرداد بذرپاش افزود: یکی از نکات مورد توافق با نخست‌وزیر قرقیزستان، احداث مراکز لجستیک در هر 2کشور است تا صادرات تولیدکنندگان تسهیل شود. به‌گفته او، این مرکز در سمت ایران، در بندرعباس ایجاد خواهد شد.
وزیر راه‌وشهرسازی، گفت: یکی از نکات بسیار مهم این است که مسیر ریلی چین به قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان از طریق ایران تا آب‌های جنوب کشور کشیده می‌شود و یک شبکه ریلی بسیار مهم در راستای تکمیل زنجیره کریدورهای شرق به غرب منطقه است. او افزود: در این مورد، تصمیم گرفته شد کارگروه مشترک در همه کشورها در این خصوص تشکیل شود. به‌گفته بذرپاش، در نشست نخست‌وزیران کشورهای عضو شانگهای، درباره افزایش تعداد پروازها و همچنین استفاده از ارزهای مشترک ملی نیز تصمیمات خوبی گرفته شد.

تسهیل ترانزیت جاده‌ای ایران و روسیه
وزیر راه‌وشهرسازی همچنین از مذاکره درباره پروژه‌های مشترک مهم ایران و روسیه در حاشیه این نشست خبر داد که گویا با تصمیمات مساعدی همراه بوده است. بذرپاش، افزود: مشکل کامیون‌های ایرانی و روسی که بین 2کشور تردد می‌کنند نیز در گفت‌وگوها مطرح شده و از آنجا  که این ناوگان از مرز جمهوری آذربایجان می‌گذرد، مقرر شده وزرای راه ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان در منطقه حاضر باشند و مشکلات را رفع کنند. به‌گفته او، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ریلی و حمل‌ونقلی هم از محورهای مورد بررسی در این نشست بوده است.