دهشیر؛ یادگار جاده ابریشم

علی مختاری | یزد - خبرنگار:

در این نوشته برآنیم تا به معرفی روستای تاریخی دهشیر به عنوان یکی از روستاهای مهم کشور بپردازیم که روزگاری از مسافران جاده ابریشم میزبانی می‎‎کرده است.

تاریخچه دهشیر از نگاه استاد «ایرج افشار» به این شکل است که «دهشیر آبادی مشهور اما کم‏‏مایه‏‏ای است بر سر راه ابرقو یا ابرکوه» و نام آن در کتاب به صورت «قریه شیر» نیز آمده است.در دهشیر آثاری تاریخی چون قلعه، رباط، مسجد، قدمگاه، سنگ قبر آغابیجه و برج خانه حبیب نصرالله بن زین العابدین وجود دارد که گویای قدمت تاریخی این روستاست که به معرفی برخی از آنها می‎پردازیم.


قدمگاه

در زمانی که مامون عباسی به تخت سلطنت نشست برای جلب و حمایت شیعیان، امام رضا (ع) را طی نامه‎‎های متعددی به مرو دعوت کرد که امام رضا (ع) پس از ورود به ایران از مرز شلمچه در هشتمین منزل خود به دهشیر رسید که در آن محلی که امام رضا(ع) اتراق کرده است، بنایی  وجود دارد که به قدمگاه شهرت دارد. در این بنا تخته سنگی منقوش و محکوک نصب بوده است که در زمان قدیم آن را ربوده‏‏اند و الان در موزه لندن مورد بازدید عموم است.


قلعه دهشیر

قلعه تاریخی دهشیر از بناهای قرن 13 هجری است که به دستور محمد ولی میرزا (حاکم یزد به سال ۱۲۳۶قمری) و به همت «علی محمدخان زنگنه» بنا شده است. 
این قلعه که یک برج دیده‌بانی است که با پلانی مربع شکل در ابعاد ۴۸/۶۳ ×۷۵/۵۷ متر ساخته شده و مشتمل بر 7 برج مدور با ارتفاع هر برج به طور متوسط ۸ متر است.


رباط

این رباط که اکنون پاسگاه نیروی انتظامی است در قرن 13 هجری به امر شاهزاده «محمدولی میرزا» بنا شد که در ۱۲۳۶ به حکوکت یزد رسید. این بنا دارای سردر 2 طبقه‏‏ای از آجر است و قسمتی از آن نیز تخریب شده است.


حسینیه دهشیر

حسینیه دهشیر یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‏‏ترین حسینیه‎‎های کشور محسوب می‏‏شود و همه ساله در ایام محرم، پذیرای عزاداران بسیاری از سراسر کشور است.


سنگ قبر آغابیجه

در قبرستان ده، یک سنگ قبر مرمر به اندازه ۱۶۷×۴۳ و ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر دیده شد که قدمت طولانی دارد و آن را سنگ قبر آغابیجه می‏‏نامند.