روایت شهید همدانی از انقلاب، کردستان و دفاع‌مقدس

علی‌الله سلیمی-روزنامه‌نگار

شهید حسین همدانی، یکی از سرداران بزرگ دوران دفاع‌ مقدس است که بعد از پایان جنگ تحمیلی هم سنگر دفاع از حریم ولایت را رها نکرد و با حضور بموقع در مناطقی از سرزمین‌های اسلامی که مورد هجوم داعش و نیروهای سلفی قرار گرفته بود، برای دفاع از حرم ائمه(ع) در قالب نیروهای مستشاری به سوریه اعزام شد و خدمات ارزنده‌ای برای مقابله با داعشی‌ها به نیروهای مقاومت ارائه داد و سرانجام حین ماموریت به شهادت رسید.  درباره مراحل مختلف زندگی و حضور مسئولانه این شهید والامقام در بزنگاه‌های مهم تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع ‌مقدس و همچنین جبهه مقاومت، آثار متعددی در قالب کتاب‌های خاطره، زندگینامه، تحلیل و تألیف منتشر شده که یکی از آنها، کتاب «مهتاب خین»، روایت فرمانده بسیجی، حسین همدانی از انقلاب، کردستان و دفاع ‌مقدس به اهتمام حسین بهزاد است که توسط انتشارات مرکز مطالعات پژوهشی 27 بعثت (نشر27) منتشر شده است.

کتاب «مهتاب خین» بالغ بر هزار صفحه است و به روش مصاحبه‌ای تهیه شده و مصاحبه‌کننده اثر هم حسین بهزاد است. مهتاب خین روایتی است دست اول از جنس تاریخ شفاهی رخدادهای مربوط به سال‌های مبارزه علیه دیکتاتوری پهلوی، انقلاب اسلامی بهمن57 و استقرار نظام نوین، تاسیس سپاه پاسداران، نبردهای داخلی جبهه کردستان و سرانجام ناگفته‌های فراوان از پیکارهای جبهه غرب و جنوب در مصاف با ارتش متجاوز رژیم بعثی عراق؛ روایت‌هایی ناگفته و ناشنیده از نبردهای حماسی فتح‌المبین و بیت‌المقدس، حکایت سرشار از ایثار و پیکار شیرمردانی سراسر مروت و مردمی که یاد و نامشان در تاریخ دفاع ‌مقدس ثبت شده و به یادگار ماندگار است.

کتاب حاضر سرشار از حکایت‌های به ‌یاد ماندنی از سرداران رشید دوران دفاع ‌مقدس همچون علی صیادشیرازی، محمد بروجردی، احمد متوسلیان، محمدابراهیم همت، محمد سماوات، محمود نیکومنظر، سرگرد رسول عبادت، سرگرد حسین ادبیان، علی‌اکبر قربان شیرودی، احمد کشوری، محمدرضا فراهانی، اصغر وصالی، محسن گلاب‌بخش (معروف به محسن چریک)، غلامعلی پیچک، محسن حاجی‌بابا، تقی بهمنی، مهدی فریدی، محسن وزوایی، علی‌رضا موحددانش، ابراهیم هادی، جواد افراسیابی، حجت‌الاسلام محمدعلی قره‌گوزلو (معروف به حاجی غفاری)، علیرضا حاجی‌بابایی، حبیب‌الله مظاهری و بالاخص محمود شهبازی دستجردی است.

کتاب «مهتاب خین» ناگفته‌های بسیاری را از دوران دفاع‌ مقدس روایت می‌کند؛ آن هم با محوریت یکی از فرماندهان ارشد جبهه میانی سرپل ذهاب، از بانیان گمنام لشکر 27محمد رسول‌الله(ص)، نخستین فرمانده لشکر32 انصارالحسین(ع) و فرمانده لشکر16 قدس سپاه در دوران دفاع‌ مقدس سردار شهید حاج حسین همدانی که خود از سرداران رشید دوران دفاع مقدس بود. نکته جالب و مهم این کتاب یا به قولی، شاه‌بیت این کتاب، پرداختن به سردار شهید مهندس حاج محمود شهبازی است. کتاب«مهتاب خین» تقریبا‌ با محوریت حاج محمود شهبازی نوشته شده و وجه تسمیه کتاب هم به همین‌خاطر است؛ چرا که شهید حاج محمود شهبازی در شبی مهتابی نزدیک نهر خین، یک روز پیش از آزادسازی خرمشهر به شهادت می‌رسد.

خاطرات سردار همدانی در این کتاب شامل بخش‌های متعددی می‌شود که از قبل از سال1357 تا انتهای عملیات بیت‌المقدس و شهادت حاج محمود شهبازی را در بر می‌گیرد. در کتاب به‌طور مفصل غائله کردستان و مبارزه با ضدانقلاب و اتفاقاتی که آن روزها در کشور رخ می‌داد، بازگو شده است و در این باب کتابی جامع محسوب می‌شود. از نکات جالب توجه کتاب، پرداختن به اوضاع غرب کشور در زمان شروع جنگ است؛ چون کمتر به این صورت وضع مردم استان‌های غربی در شروع جنگ و مقاومت آنان در برابر عراق بیان شده است. پرداختن به عقب راندن حیرت‌انگیز لشکر6  زرهی عراق با دست خالی، از دشت سر پل ذهاب و حفظ شهر سر پل ذهاب.

از دیگر نکات جالب توجه در کتاب «مهتاب خین» نحوه گرد آمدن احمد متوسلیان، ابراهیم همت و محمود شهبازی کنار یکدیگر و تأسیس تیپ27 محمد رسول‌الله(ص) و همچنین اضافه شدن افراد زبده‌ای مثل محسن وزوایی و حسین قجه‌ای به این تیپ است که به‌صورت مفصلی به آن پرداخته شده است. سرانجام روایتی ناگفته و ناشنیده از عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس در خود دارد که سعی شده جزئیات حضور تیپ27 در این دو عملیات و نقش مهمی که ایفا کرده و خصوصا مدیریت و فرماندهی حاج محمود شهبازی را بازگو کند. در یک نگاه کلی، مهتاب خین کتابی است که می‌توان از آن به‌عنوان دایره‌المعارف جنگ تحمیلی در سال‌های ابتدایی جنگ نام برد؛ چرا که حسین بهزاد با توجه به مطالعات جامع خود و طرح سؤال‌های دقیق و لحظه به لحظه سعی در تصحیح روند بازگو شدن خاطرات داشته و همچنین جزئیات را به این صورت از لابه‌لای خاطرات بیرون کشیده است.