بزرگ واقف روحانی
ماجرای کتاب‌ها و زمین‌های برکت‌خیز
مرحوم حاج‌ملاعلی کنی یکی از فقها و مجتهدین بزرگ شیعه در اواخر قرن سیزدهم هجری بود. او جایگاه ویژه‌ای میان مردم داشت و مورد احترام ناصرالدین‌شاه نیز بود.
حاج‌ملاعلی با سود فروش کتاب‌هایش قطعه زمینی در منطقه کن خرید؛ زمینی که او را به قناتی پرآب رساند. آن قنات پرآب موجب حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی اطراف شد و او کم‌کم توانست زمین‌های زیادی را آباد کند و با سود حاصل از آنها املاک خود را در تهران و اطراف آن گسترش دهد. او بسیاری از این زمین‌ها را وقف کرد. دامنه موقوفات حاج‌ملاعلی آنقدر زیاد است که او را یکی از پیشگامان وقف در ایران می‌دانند؛ موقوفه‌هایی در تهران، شمیرانات، ری، کرج و... که همگی با هدف ارتقای رفاه عمومی وقف شده است.
از میان این موقوفه‌ها می‌توان از چندین باب مغازه و تیمچه در بازار تهران و امامزاده زید(ع) نام برد که سود حاصل از اجاره‌بهای آن وقف برگزاری مجالس روضه و اطعام سوگواران اباعبدالله(ع) می‌شود. روستای زمان‌آباد، اشرف‌آباد و کمال‌آباد همراه با قلعه و خانه‌های رعیتی و غیر‌رعیتی، انبار، باغ و... در منطقه بلوک غار ری، چند قطعه باغ در منطقه کن، قنات‌های زمان‌آباد و حاجی‌آباد در ری و چند جلد قرآن خطی از موقوفات حاج‌ملاعلی کنی است که طبق وصیت آن عالم بزرگ برای رسیدگی به مستمندان و طبقات فرودست تهران قدیم وقف شده بود.
