عبور بورس از بالاترین رکورد تاریخ

در یک رویداد بی‌سابقه دیروز ارزش بازار سهام در طول 2روز مبادلاتی اخیر 25هزار میلیارد تومان افزایش یافت و شاخص بورس برای نخستین بار در تاریخ 50ساله‌اش از مرز 102هزار واحد عبور کرد. به گزارش همشهری، صعود‌های انفجاری شاخص بورس که از روز چهارشنبه آغاز شده است در مبادلات دیروز هم ادامه یافت و بازار سهام با یک صعود افراطی دست‌کم 3.3درصد رشد کرد و قیمت سهام شرکت‌ها هزاران میلیارد تومان افزایش یافت. کارشناسان بر این باورند این رشد عمدتا ناشی از ورود جریان نقدینگی جدید به بازار سرمایه است که پیش از این بازار‌های طلا، ارز و مسکن را به تلاطم وا داشته بود. در چنین شرایطی در پایان مبادلات دیروز شاخص کل بورس تهران در یک رویداد بی‌سابقه 3306واحد معادل 3.3درصد رشد کرد و برای نخستین بار به 102هزار و 245واحد رسید. شاخص فرابورس هم در مبادلات دیروز همین مقدار رشد کرد و به 1191واحد رسید. در نهایت دیروز درمجموع 12هزار و 500میلیارد تومان به ارزش سهام شرکت‌های بورس و فرابورس اضافه شد و ارزش کل بازار سهام از 452هزار میلیارد تومان به 464هزار و 500میلیارد تومان رسید. با این مقدار رشد مقدار بازده بورس تهران در10‌ماه گذشته به 24درصد رسید.



تشریح عوامل سه‌گانه رشد

محمود رضا خواجه نصیری، مدیرعامل تأمین سرمایه تمدن صعود انفجاری شاخص را ناشی از 3علت اصلی دانست و گفت: بورس در 4سال گذشته دستمایه رکود‌هایی بوده که به واسطه سیاست‌های غیرمنطبق بر واقعیت‌های اقتصادی در حوزه نرخ سود از سوی متولیان سیستم بانکی اعمال و باعث افتراق و ایجاد فاصله بین بازده واقعی و نرخ سود بانکی شده است.

او افزود: علت صعود شاخص ناشی از ورود نقدینگی، جبران ارزش جایگزینی شرکت‌ها و انتظارات تورمی در آینده است.

او با بیان اینکه یک نکته اساسی در طول ماه‌های گذشته در اقتصاد ایران اتفاق افتاده است، گفت: بخش زیادی از وقایع ماه‌های گذشته ناشی از جابه‌جایی نقدینگی در بین بازار‌ها بوده و علت اصلی آن مدیریت نشدن نقدینگی در حوزه بانک مرکزی با تعیین غیردقیق نرخ سود بوده است. او با بیان اینکه در سال‌های گذشته نقدینگی در حال رشد بوده است، افزود: در طول چند سال گذشته سعی شده بازار ارز کنترل و نقدینگی در بانک‌ها حبس شود درحالی‌که نرخ سود با بازده صنایع همخوانی نداشته است.

خواجه نصیری ادامه داد: بانک مرکزی از چندی پیش ناگهان تصمیم گرفت نرخ سود را کاهش دهد و این تصمیم جریان حرکت نقدینگی را دچار تغییرات اساسی کرد زیرا اگر نقدیندگی از نرخ سودی که به آن عادت کرده است ارضا  نشود به‌دنبال مسیر‌ها و بازار‌های دیگری خواهد گشت اما بانک مرکزی به حال این موضوع فکری نکرد و فقط تصمیم گرفت که نرخ سود را کاهش دهد. او با بیان اینکه بانک مرکزی که خود را متولی تصمیم‌گیری در بازار‌های مالی کشور می‌داند باید حتما در مورد نقدینگی چاره‌ای می‌اندیشید، گفت: نقدینگی تحت‌تأثیر این تصمیم کم کم خودش را از سیستم بانکی جدا کرد و به‌دنبال مکان جدیدی برای سرمایه‌گذاری گشت.

او ادامه داد: طبیعتا در فضای اقتصادی کشور، نقد‌شونده‌ترین، در دسترس‌ترین و شناخته شده‌ترین بازار برای صاحبان سرمایه بازار سکه، طلا و ارز بود. در نتیجه نقدیندگی وارد این بازار‌ها شده و به‌دنبال آن چندی بعد بخش دیگری از نقدینگی وارد بازار مسکن و منجر به رشد قیمت‌ها در این بازار‌ها شد.

مدیرعامل تأمین سرمایه تمدن در ادامه توضیح داد: همه این موارد موجب شد قیمت‌ها در بازار رشد کند اما بعد از مدتی که این بازار‌ها به نقطه اشباع رسید نسبت نرخ به بازده افزایش یافت در نتیجه باید بازار دیگری جایگزین این بازار‌ها می‌شد. او افزود: با توجه به اینکه صاحبان سرمایه نیم‌نگاهی به بازار سرمایه داشته‌اند این سرمایه به تازگی وارد بازار سرمایه شده است.



جبران اثر جایگزینی

مدیرعامل تأمین سرمایه تمدن در ادامه به عامل دوم رشد بورس اشاره کرد و گفت: افزایش قیمت تمام کالا‌ها و دارایی‌ها در کشور به‌صورت غیرمستقیم بر ارزش جایگزینی شرکت‌ها اثر می‌گذارد.

او افزود: وقتی درباره گران شدن خودرو، زمین، ساختمان، تجهیزات، لوازم یا کالا به‌صورت تفکیکی صحبت می‌کنیم معنایش این است که ارزش جایگزینی یک کارخانه هم افزایش یافته است زیرا همه اینها اجزای تشکیل‌دهنده یک کارخانه یا یک شرکت هستند. او ادامه داد: اینها مجموعه دارایی یک شرکت هستند که سهامشان در بورس مبادله می‌شود بنابراین با افزایش ارزش جایگزینی این اثر باید در قیمت سهام شرکت‌ها هم تجلی پیدا کند. او با اشاره به اینکه شرکت‌های بزرگی در بورس وجود دارند که دارایی هایشان در بازار سرمایه با وجود رشد قیمت‌ها در سایر بازار‌ها رشد نکرده است، گفت: پتانسیل‌های سود آوری زیادی در شرکت‌های بورس تحت‌تأثیر اثر جایگزینی وجود دارد. بنابر این بازار سرمایه می‌تواند با این نقدینگی و همینطور کاهش عقب‌ماندگی ناشی از ارزش جایگزینی خود را تطبیق دهد.



تورم

مدیرعامل تأمین سرمایه تمدن در ادامه به عامل سوم در رشد بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: نکته سوم در مورد رشد بازار سرمایه مسیر احتمالی رشد تورم است که می‌تواند بر درآمد شرکت‌ها اثر داشته باشد.

او افزود: با توجه به اینکه اساسا جریان درآمدی شرکت‌ها ناشی از تورم محقق شده و تورم احتمالی آینده است این انتظار وجود دارد که سود شرکت‌های بورس تحت‌تأثیر این رویداد رشد کند و این هم یکی از عوامل افزایش اقبال به بورس است.



فرصت را غنیمت بدانیم

مدیرعامل تأمین سرمایه تمدن در پاسخ به این پرسش که مسیر بعدی نقدینگی بعد از بازار سرمایه کجاست گفت: بازار سرمایه تنها راه پاگیر شدن نقدینگی است به‌عبارت دیگر اینجا در بازار سرمایه اثر نقدینگی جذب و صرف تولید و اشتغال می‌شود.

او با بیان اینکه اگر این نقدینگی از روز اول وارد بازار سرمایه شده بود منجر به یک توسعه قابل توجه بازار سرمایه و اقتصاد می‌شد، گفت: ما هم‌اکنون در مقطع زمانی قرار گرفته‌ایم که توجه به یک نکته اساسی برای مقامات و مسئولان اهمیت دارد و آن هم هدایت نقدینگی خرد مردم به بازار سرمایه است.

خواجه نصیری با بیان اینکه اگر می‌خواهیم یک رشد پایدار در بازار سرمایه داشته باشیم نقدینگی موجود در کشور باید به بازار سرمایه هدایت شود، گفت: در وهله اول نهاد‌های مالی، مسئولان و سازمان‌های اقتصادی کشور باید نقدینگی را از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بازار سرمایه هدایت کنند.

او تأکید کرد: هدایت نقدینگی به بازار سرمایه نباید به‌صورت مستقیم و از طریق تشویق مردم به خرید سهام باشد بلکه این کار باید از طریق جذب منابع مالی مردم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام شود.

خواجه نصیری به نکته دوم اشاره کرد و گفت: الان زمان بسیار مناسبی برای عرضه سهام متعلق به بانک‌ها و صندوق‌های بازنشستگی است چراکه از یک طرف قدرت جذب بازار سرمایه افزایش پیدا کرده و از سوی دیگر می‌تواند گلوله آتشین نقدینگی را تا حدودی آرام کند و به ایجاد تعادل در بازار منجر شود در نتیجه در شرایط کنونی که پول جدید وارد بازار سرمایه شده فرصت مناسبی برای جذب نقدینگی از طریق صندوق‌ها و همینطور اعمال سیاست‌های کلان در حوزه عرضه سهام بانک‌ها و صندوق‌های بازنشستگی به‌وجود آمده است.



   دیدگاه کارشناسان درباره صعود بورس

  ولی نادی، قمی کارشناس بازار سرمایه: مهم‌ترین پشتوانه‌های رشد بازار سهام را می‌توان در 3عامل جست‌وجو کرد؛  اول نقدینگی بی‌ثبات که بعد از ایجاد تلاطم در بازار ارز،  سکه،  مسکن و خودرو،  زمینه را برای ورود به بازار سهام مناسب دیده است. دوم ثبات قیمت‌های بالای مواد خام در بازارهای جهانی و سوم زمزمه تغییر در سیاست ارزی و برآورد بازار سهام از حتمی بودن این تغییر.

  سید مهدی فرشادان، عضو کمیسیون برنامه،  بودجه ومحاسبات مجلس: امکان دارد سیاست‌های ارزی دولت با تغییراتی روبه‌رو شود. از طرفی انتشار اخباری درباره نرخ خوراک پتروشیمی‌ها باعث شده سیگنال‌های مثبتی به بورس داده شود که این موضوعات رشد شاخص بورس را در پی داشته است.

  علی قاسمی، کارشناس بازار سرمایه: اواخرهفته گذشته با فروکش کردن تب‌وتاب بازار دلار و طلا،  ورود تدریجی نقدینگی به بازارسرمایه تجربه شد. در چنین شرایطی نقدینگی از اوراق مشارکت خارج و به سمت سهام شرکت‌ها حرکت کرده است. از سوی دیگر نبوداطمینان به سود بانکی در 3‌ماه اخیر،  مشکلات پیش‌آمده برای مؤسسات اعتباری و ارائه گزارش‌های ناامیدکننده بانکی‌ها افزایش یافته که این امر موجب ترس بازارو خروج سرمایه‌ها از بانک‌ها شده است.

  محمد ثریانژاد، مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن: تجربه‌های گذشته بازارسرمایه حاکی از آن بوده که پس از رشد بازارهایی همچون سکه و ارز،  این بازار نیز با افزایش تقاضا و خرید سهم روبه‌رو می‌شود.

  غلامحسین آرمات، کارشناس بازار سرمایه: بخشی از رشد ناشی از تغییر ماهیت نقدینگی در بازار و ورود آن از اوراق مشارکت به سهام شرکتی بوده اما بخش دیگر قطعا به ورود جریان نقدینگی به بازار مربوط است.