مهدی کریمی تفرشی*
گره خوردن اقتصاد ایران به دلار عامل مشکلات اقتصادی بسیاری از جمله تورم در کشور شده است. با بستن پیمان‌های پولی دوجانبه با کشورها می‌توان بند ناف مبادلات تجاری را از دلار قطع کرد. این اتفاق اگر به‌درستی رقم بخورد می‌تواند مسیری برای دور زدن تحریم‌ها و شکوفایی اقتصادی ایران در آینده باشد که البته قطعا باید ابتدا مشکلات داخلی اقتصاد ایران حل شود.
فرایند حذف دلار از معاملات به‌صورت تدریجی انجام می‌گیرد و کشورها یکی پس از دیگری از به‌کارگیری دلار در معاملاتشان دوری می‌کنند. البته ثبات پولی ارز انتخاب شده به جای دلار هم بسیار تعیین‌کننده است. این فرایند یکباره و به سرعت اتفاق نمی‌افتد زیرا واکنش بازار جهانی واکنش کندی خواهد بود. تضعیف ارزش دلار می‌تواند به‌نفع کشورهایی باشد که در حال حاضر توسط آمریکا تحریم شده‌اند که کشور ما یکی از آنهاست. کاهش مبادلات دلاری به‌عنوان یک اقدام سیاستی خوب است، اما با حذف دلار از معاملات تجاری، مشکل روند نزولی ارزش پول کشور حل نمی‌شود. تا زمانی که میزان «تورم داخلی» بسیار بیشتر از «تورم خارجی» است، کاهش ارزش پول ملی نسبت به همه ارزهای جهان امری طبیعی خواهد بود. گره خوردن اقتصاد کشور به دلار در کنار تداوم تحریم‌ها، عارضه تورم است نه عامل تورم. البته با بیشتر شدن کشورهایی که دلار را از مبادلات خود حذف می‌کنند پنجره‌های جدیدتری برای ایران در راستای افزایش مبادلات اقتصادی ازجمله صادرات و واردات گشوده خواهد شد. تحریم‌های گسترده علیه روسیه، بسیاری از شرکت‌ها را از حضور در بازار این کشور بازداشته است. از طرفی روسیه یکی از بازارهای مهم در صنعت غذاست؛ به‌ویژه در زمینه محصول گندم. بنابراین با توجه به اینکه روسیه یکی از اعضای کلیدی بریکس است اجرای توافق بریکس می‌تواند باعث رونق صنعت غذا و تسهیل مبادلات تجاری با این کشور شود. ضمن اینکه حذف دلار از مبادلات تجاری صنعت غذا می‌تواند تا حدودی باعث کاهش تورم در این صنعت شود و واردات مواد اولیه در صنعت غذا با سهولت بیشتری انجام شود؛ مشروط بر اینکه مشکل نقدینگی و مسائل ساختاری تولیدکنندگان در وهله اول حل شود.
درصورتی که حذف دلار از مبادلات جهانی جدی شود، عملا بخشی از تحریم‌های ایران و روسیه نیز بی‌اثر خواهد شد و مبادلات تجاری برای ایران و روسیه و سایر کشورهای تحریم شده آسان‌تر از گذشته خواهد شد و حذف دلار به‌دلیل اینکه ایران عملا تحریم است به‌نفع ایران خواهد بود.
* رئیس هیأت مدیره تعاونی تولیدکنندگان محصولات غذایی
جایگزینی دلار پنجره‌ای برای آینده اقتصاد
در همینه زمینه :
