نوسازی؛ راهکاری برای کاهش مخاطرات زلزله

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

زلزله اخیر ترکیه با بیش از 40هزار کشته زنگ خطر را در تهران به صدا درآورد، چرا که پایتخت ایران یکی از شهرهای زلزله‌خیز محسوب می‌شود و اگر مسئولان از این امر غفلت کنند و تدابیری برای افزایش تاب‌آوری آن اتخاذ نکنند، چه بسا فاجعه ملی و حتی به‌گفته برخی از مدیران شهری فاجعه جهانی رخ خواهد داد. همین موضوع زمینه‌ساز برگزاری نخستین نشست مشترک مسئولان و استادان مهندسی زلزله شد و روز گذشته جمعی از استادان دانشگاه‌های تهران، صنعتی‌شریف، بهشتی و... با حضور علیرضا زاکانی شهردار تهران، مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران، سیدمحمد آقامیری رئیس کمیته عمران شورا و تعدادی از معاونان و مدیران شهری، دور یک میز نشستند و به بررسی راهکارهای افزایش تاب‌آوری شهر تهران در برابر زلزله پرداختند.
شهردار پایتخت در صحبت‌های خود نوسازی را مهم‌ترین راهکار دانست و گفت: «در تهران حدود 930هزار پلاک وجود دارد که 18درصد در معرض ناپایداری قرار دارند و با رویکرد پیشگیری بهتر از درمان است تلاش می‌کنیم از طریق نوسازی میزان خطر زلزله را کاهش دهیم.»

«زلزله، تهران را تهدید می‌کند.» موضوعی که در نشست دیروز توسط استادان دانشگاه‌ها و شهردار تهران رد یا تکذیب نشد و علیرضا زاکانی گفت که با توجه به 3گسل فعال تهران و سابقه وقوع زلزله بیش از 7ریشتری، موارد پیشگیری را باید در دستور کار قرار داد. از این‌رو مدیریت شهری مسیر بازسازی و نوسازی و ایجاد استحکام در زیرساخت‌ها و ابنیه‌ مسکونی را در پیش گرفته است. سکاندار پایتخت در ادامه، اقدامات انجام‌شده و کارهای پیش‌بینی شده را اینطور تشریح‌کرد:

توجه به بافت ناپایدار شهر و ساختمان‌های ناایمن: برای نخستین بار در تاریخ کشور، سال گذشته 9دستگاه دست به‌دست هم دادند تا طرح پایش 16هزار ساختمان بیش از 6طبقه اجرایی شود. تا‌کنون 1700ساختمان پایش شده‌اند که یا ایمن بودند یا ناایمن. از سوی دیگر ناایمن‌ها هم یا نیاز به بازسازی دارند و یا نیازمند نوسازی هستند.‌

طرح پویش محله امن: حدود 128هزار پلاک در معرض خطر وجود دارد که بیش از یک میلیون نفر (350 هزارخانوار) در آنها زندگی می‌کنند. برای ترغیب آنها به نوسازی از پویش محله امن استفاده می‌کنیم که حدود 600نیروی آموزش دیده در آن مشارکت دارند.‌

ایجاد تحول کالبدی در شهر: بهترین ایده در راستای کاهش مخاطرات زلزله، نوسازی بافت ناپایدار است. البته در مواردی هم نیاز به بازسازی است که این موضوع هم لحاظ می‌شود. در واقع می‌خواهیم با این راهکارها شاهد تغییر و تحول شهر در راستای توسعه خدمات بهتر و ایجاد زمینه آرامش و آسایش و رفاه شهروندان باشیم.

حذف گاز: در برنامه و نگاه بلندمدت کلان پروژه‌ای پیش‌بینی شده که به شورا ارائه داده‌ایم و با مسئولان هم مطرح شده است. باید به‌سویی حرکت کنیم که شاهد حذف گاز از تهران باشیم. در خیلی از کشورهای دنیا برق مورد استفاده قرار می‌گیرد و حذف گاز خطرات هنگام زلزله و بعد از حادثه را بسیار کاهش می‌دهد.

مکث1
زلزله تهران 500هزار نفر تلفات خواهد داشت

سیدمحمد آقامیری، رئیس کمیته عمران و زیرساخت شورای شهر تهران: بزرگ‌ترین زلزله‌ای که در جهان داشته‌ایم زلزله اقیانوس آرام بوده که بیشترین تلفات آن با سونامی رقم خورد و به 220هزار نفر رسید اما با توجه به شرایط تهران اگر زلزله بیش از 7ریشتری در آن رخ دهد پیش‌بینی می‌شود با نظرات مختلفی که کارشناسان ارائه می‌کنند ۳۰۰ تا 500هزار نفر تلفات داشته باشد. قطعا باید این دغدغه را استادان برای مسئولان ما ایجاد کنند که به موضوع زلزله توجه ویژه‌ای داشته باشیم و در کارگروه افزایش تاب‌آوری سازه‌ها در برابر زلزله باید دغدغه‌های این حوزه برای مسئولان کشور در سطح ملی و نه صرفا شهرداری تهران تبیین شود. چرا که در این اتفاق کل حاکمیت سیاسی و اقتصادی در کشور درگیر می‌شود، لذا باید همه دست به‌دست هم دهیم تا درخصوص این مشکل راهکارهایی مناسب اتخاذ کنیم.



مکث2
هر لحظه باید آماده زلزله بود

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران:  نمی‌توان وجود مخاطرات طبیعی مانند زلزله را نادیده گرفت و از این‌رو باید هر لحظه آمادگی مقابله با زلزله و مخاطرات طبیعی را داشته باشیم. متأسفانه ما در حوزه اجرایی به‌خصوص در بحث ایمن‌سازی‌ عملکرد مطلوبی نداریم و اگر در تهران زمین‌لرزه‌ای با قدرت 6ریشتر به وقوع بپیوندد شاهد آسیب‌های فراوانی خواهیم بود. آمادگی در برابر این اتفاق‌ها یک اصل است و باید بدانیم در قبال بروز چنین مخاطره‌ای چگونه باید عمل کنیم. افزایش ایمنی و استحکام ساختمان‌ها، بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و... اهم فاکتورهای کاهش مخاطرات زلزله هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. چرا که ما در تهران با داشتن ساختمان‌های متنوع باید اصول اولیه ایمنی را با دقت بیشتری لحاظ کنیم و سعی شود تا ساختمان‌ها را خوب بسازیم.