گفت‌وگو
افزایش گرایش نسل جوان به شعائر دینی
بررسی صحت این گزاره که «گرایش مردم به دین، بعد از انقلاب بیشتر شده» در گفت‌وگو با سپهر خلجی
امیررضا قشقائی-روزنامه‌نگار
«امروز گرایش مردم به انقلاب و به دین از روز اول انقلاب یقینا بیشتر است.» این جمله رهبر معظم انقلاب که خرداد‌ماه سال گذشته بیان شد، آب سردی بود بر پیکره دشمنان انقلاب اسلامی در داخل و خارج از کشور که قصد داشتند با نشان دادن کاهش گرایش مردم به دین و آرمان‌های انقلاب، نظام مقدس جمهوری اسلامی را زیر سؤال ببرند. ابعاد این موضوع زمانی روشن‌تر می‌شود که با رویکرد فرهنگی و با استناد به موضوع دینداری مردم و به‌طور خاص، اجتماعات دینی و فرهنگی به موضوع گرایش مردم به دینداری نگاه کنیم. به‌عبارت دیگر از دهه محرم، ایام فاطمیه، جشن‌های نیمه شعبان، جشن غدیر گرفته تا مناسک اربعین، گرایش مردم به مسجد جمکران، زیارت میلیونی امام‌رضا(ع) و اعتکاف رجبیه، همگی نشان‌دهنده عمق دینداری مردم در جامعه ایرانی است. اما برای تشریح هرچه بهتر این موضوع با سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت به گفت‌وگو پرداختیم تا نشانه‌های دیندار‌تر‌شدن مردم را از وی بپرسیم. گفت‌وگوی همشهری با رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در ادامه آمده است.
دینداری جامعه ایرانی قبل و بعد از انقلاب اسلامی چه تفاوت‌هایی پیدا کرد؟
در بحث دینداری مردم این موضوع روشن است که پیش از انقلاب نیز مردم به شعائر دینی پایبند بوده‌اند و در حقیقت همان انگیزه و غیرت دینی باعث شد تا قیامی اسلامی علیه رژیم طاغوتی پهلوی شکل بگیرد و در نهایت نیز سلطنت پهلوی سرنگون شود، اما این انگیزه و غیرت دینی پس از انقلاب تجلی دیگری پیدا کرد و در حقیقت برجسته‌تر شد و انسجام پیدا کرد. مصادیق این امر نیز بعد از انقلاب بارها مشاهده شد؛ ازجمله بارزترین این موارد 8سال دفاع‌مقدس در مقابل دشمنان این مرز و بوم بود؛ یعنی انگیزه دینی و جهاد آنان باعث شد تا حتی یک وجب از خاک کشور به اشغال دشمنان درنیاید. غیراز این مورد، اعتقاد مردم به آرمان‌های انقلاب نیز ذره‌ای کاهش پیدا نکرده و با وجودی که حدود چهل‌واندی سال از پیروزی این انقلاب می‌گذرد، اما می‌بینیم که مردم در مناسبت‌های مختلف مثل راهپیمایی سالروز پیروزی انقلاب یا روز قدس در هر حالت و هر شرایطی که باشد، حضور پیدا می‌کنند و در دفاع از نظام و دین اسلام خود را ثابت‌قدم نشان می‌دهند.
به‌نظر شما نسل جوان و مخصوصا دهه 80 چه اندازه به شعائر دینی و آرمان‌های انقلاب پایبندند؟
حضور جوانان را نباید در موضوع پایبندی به شعائر دین و انقلاب نادیده گرفت؛ برای نمونه برنامه‌های اعتکاف که هرساله در کشور برگزار می‌شود یا حضور در نماز‌های جمعه، عید فطر و قربان آن هم با این جمعیت نشان‌دهنده این موضوع است که نسل جوان کشور نیز در اعتقادات محکم و استوار هستند. در حقیقت تمام این موارد به برکت انقلاب اسلامی است که گرایش مردم به دینداری روزبه‌روز درحال افزایش است. به‌رغم اینکه رسانه‌های معاند تلاش می‌کنند نشان دهند موضوع دینداری در نسل جوان و دهه80 رو به کاهش است، اما دیدیم که در اکثر مناسبات مذهبی، دهه هشتادی‌ها پای ثابت آنها هستند؛ حتی نسل دهه 80 توانستند به جایگاه والای شهادت نیز دست پیدا کنند؛ تا جایی که دیدیم بخشی از مدافعان حرم دهه هشتادی یا هفتادی بوده‌اند. درواقع این انگیزه و غیرت دینی به حدی در نسل جوان رسوخ پیدا کرده که در راه آرمان‌های دین و انقلاب رفتند و به شهادت رسیدند. پس برای نشان دادن افزایش گرایش مردم و جوان‌های ایرانی می‌توان ده‌ها مثال زد و این نیست که بگوییم انگیزه دینی در جامعه کمتر شده است.
چرا دشمن تلاش می‌کند نشان دهد گرایش نسل جوان کشور به دینداری درحال کاهش است؟
خاصیت رسانه این است که نمونه‌های معدود از موضوعاتی را به‌گونه‌ای تصویر‌سازی کند که مخاطبان آن احساس کنند مسئله مورد نظر بسیار شایع و در جامعه درحال رسوخ پیدا کردن است. دشمنان انقلاب اسلامی نیز از رسانه‌های خود برای پیاده کردن همین شگرد استفاده می‌کنند. چرایی آن هم به‌خوبی روشن است. درواقع بیگانگان هرگاه خواستند به کشور ورود پیدا کنند یا در اذهان و فرهنگ نسل جدید ورود پیدا کنند، همین غیرت و انگیزه دینی نسل جوان مانع این کار شد؛ این موضوع به‌خوبی در تمام صحنه‌ها و فتنه‌ها در دهه‌های گذشته مثل فتنه 78، 88 و 1401 قابل مشاهده است؛ به‌طوری که دیدیم در تمامی این فتنه‌ها جوانان بودند که در کف میدان حاضر و مانع موفقیت دشمنان نظام شدند. نمونه بارز این ماجرا نیز شهید آرمان علی‌وردی بود که دیدیم با وجود انواع شکنجه‌ها اما این شهید بسیجی و انقلابی حتی حاضر نشد یک کلمه خلاف اعتقادات خود سخن بگوید یا شهید حججی که او هم از نسل جوان کشور بود و به سمبل مقاومت در برابر داعش تبدیل شد. درحقیقت از این نمونه‌ها زیاد است که نشان می‌دهد روح انقلاب و شعائر دینی در نسل جوان روزافزون است.
در چه زمینه‌هایی می‌توان متوجه حضور جوانان برای پیشرفت دینی و انقلابی کشور شد؟
غیر از عرصه دفاع، بسیاری دیگر از جوانان انقلابی ما در عرصه‌های علم و فناوری نیز درحال نقش‌آفرینی هستند. درحقیقت عمل این جوانان نیز جهاد است که به‌دلیل غیرت دینی‌شان درحال انجام است وگرنه زمینه‌های شغلی زیادی برای این جوانان فراهم است، اما می‌بینیم که در کشور مانده‌اند و درحال خدمت به آرمان‌های انقلاب و مردم این مرز و بوم هستند؛ برای مثال آب‌شیرین‌کن‌های استان بوشهر توسط دانشمندان جوان ایرانی ساخته شده است که میانگین سنی آنها حدود 37 یا 38سال است. در بخش صنعت هسته‌ای کشور یا هوافضا و موشکی نیز اوضاع به همین شکل است و در همه این زمینه‌ها جوانان درحال خدمت هستند، اما متأسفانه خاصیت رسانه در جهان به‌گونه‌ای است که این حقایق را نشان مردم نمی‌دهند و تصویری به مخاطبان ارائه می‌کنند تا آنان را ناامید کنند و محتوای دلخواه خود را نشان دهند.
در همینه زمینه :