علی‌اصغر قائمی*
«هوشمندسازی» تعبیر توسعه‌یافته‌ای از خدمات الکترونیک است؛ به‌گونه‌ای که درگذشته از تعابیری همچون شهر الکترونیک و دولت الکترونیک سخن گفته می‌شد و اکنون از هوشمندسازی. چرا که همراه با توسعه تکنولوژی و فناوری این تعابیر هم متناسب با آنها توسعه می‌یابند. در تبصره ۱۵ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ به شهرداری تهران 4ماه مهلت داده شده تا سند جامع هوشمندسازی شهر تهران برای این دوره مدیریت شهری تدوین کند و می‌بایست این سند با تأکید بر مسائل اصلی و اولویت‌دار شهروندان، شهر و شهرداری در اولویت طراحی باشد و تعامل با سایر دستگاه‌ها را افزایش دهد؛ مثلاً وقتی فردی پروانه ساختمانی می‌گیرد تا یک تک‌واحدی را به 4 واحد تبدیل کند، طبیعتاً 4کنتور برق، آب و گاز، 4خط تلفن و 4 کد پستی می‌خواهد و در سامانه‌های هوشمندسازی‌شده، باید بلافاصله با تعامل بین دستگاه‌ها تشکیل پرونده این مالک نزد اداره‌های آب، گاز، برق، مخابرات و پست انجام شود و اگر این اتفاق بیفتد و تعاملات بین‌بخشی در حوزه مدیریت شهری صورت گیرد، بخش عمده‌ای از هوشمندسازی خودبه‌خود اجرا می‌شود.
شهرداری‌‌ها و ازجمله شهرداری تهران مأموریت‌های بنیادی در حوزه هوشمندسازی دارند که یکی از مأموریت‌های اساسی حوزه حمل‌ونقل است. با هوشمندسازی این حوزه انتظار می‌رود تا شهروندان زمان رسیدن وسیله نقلیه عمومی را از قبل بدانند. همه پرداخت‌‌ها به‌صورت هوشمند و الکترونیکی و بدون جابه‌جایی پول نقد انجام شود. به‌صورت لحظه‌ای وضعیت و شرایط ترافیک تهران را اعلام کنند و پیام‌های شرایط آلودگی هوای شهر هم برای مردم ارسال شود. بخش‌هایی از این کارها انجام شده اما چون همه این اقدامات صورت نگرفته، از این‌رو تا هوشمندسازی در حوزه حمل‌ونقل کار زیادی باقی‌مانده است.
مأموریت دیگر شهرداری‌‌ها، حوزه عمران و شهرسازی است که می‌توان به هوشمندسازی بستر صدور پروانه و کاهش زمان صدور اشاره کرد. در حوزه خدمات شهری هم مسائلی چون رفت‌وروب، نظافت، فضای سبز، مبارزه با حیوانات موذی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، ساماندهی مشاغل و.... مأموریت‌های تعیین شده برای شهرداری هستند. به‌طورکلی با بررسی مأموریت‌های شهرداری، مصادیقی از کارکرد حوزه هوشمندسازی دیده می‌شود که برخی انجام و بعضی هم هنوز انجام نشده‌اند. کلیت امر این است که مسیر هوشمندسازی پروژه‌ای نیست که بگویم تاریخ آغاز و پایان دارد؛ چرا که تکنولوژی و فناوری روز‌به‌روز، فرصت‌‌ها و امکانات جدیدی را به ما معرفی می‌کند. پس باید پذیرفت یک مسیر پایان‌ناپذیر است و باید تلاش کنیم که در زمینه تکنولوژی از امکانات مطلوبی برای بهبود شرایط زیست در شهر برای مردم استفاده کنیم.
هوشمندسازی، مسیری پایان‌ناپذیر است
* عضو شورای شهر تهران
