گزارش
کسب‌وکار خانگی خودت را راه بینداز
سحر جعفریان-روزنامه‌نگار
رویای بسیاری از افراد، راه‌اندازی کسب‌وکاری است که در آن سکان هدایت در دست خودشان باشد و به قول قدیمی‌ترها در آن کسب‌وکار، آقا و نوکر خودشان باشند. ازجمله این کسب‌وکارها، مشاغل خانگی هستند که خلاقیت و نوآوری در آنها محدود نیست و به سبب همین ویژگی خاص، اغلب اوقات کمیت و کیفیت خدمات و محصولات در آنها روندی صعودی در پیش دارد؛ از شیرینی‌پزی و آشپزی خانگی گرفته تا پرورش حیوانات با محصولات خاص و صنعتگری‌های خُرد. فرقی نمی‌کند رشته کسب‌وکار خانگی‌تان چه باشد؛ مهم تصمیم و مسیری است که برای رسیدن به موفقیت و سودآوری‌های اجتماعی و اقتصادی برگزیده‌اید. برای نیل به این مهم باید پیش از آغاز از نکاتی کلیدی و کاربردی آگاه شوید که در زیر به معرفی مهم‌ترین آنها پرداخته‌ایم.
اول از خودتان شروع کنید
نخست باید از خودتان شروع کنید؛ اینکه چه ویژگی‌های منحصر به فردی دارید یا اینکه علاقه‌مندی‌هایتان در کدام حوزه است یا دوست دارید در چه رشته‌ای و با چه هدفی فعالیت کنید. این سؤالات ضروری‌ای است که به شما مسیر حرکت را نشان می‌دهد. طبیعی است فردی که استعداد فعالیت‌های ذهنی و فکری را دارد، نمی‌تواند چندان در رشته پرورش زنبورعسل یا قالیبافی موفق عمل کند. او بهتر است به رشته‌هایی مانند تولید محتوا یا فعالیت‌های هنری و فرهنگی بپردازد؛ بنابراین اگر خود را بهتر بشناسید، بهتر و مطمئن‌تر می‌توانید کسب‌وکار اختصاصی خود را شناسایی کنید. ناگفته نماند که در این مرحله توجه به یک نکته دیگر هم ضروری است و آن اینکه رشته شغلی انتخابی شما تا چه میزان مورد نیاز جامعه است.
شناسایی زیرساخت‌ها و ظرفیت‌ها
بعد از انتخاب کسب‌وکار مورد نظر، باید تحقیقات درباره آن را شروع کنید. از این نقطه آغاز کنید که می‌خواهید کسب‌وکار فردی داشته باشید یا اشتراکی و گروهی. برای راه‌اندازی به چه زیرساخت‌ها و ظرفیت‌هایی نیاز است. به‌عنوان مثال کدام قسمت از فضای خانه مناسب انجام شغل خانگی است یا به چه تجهیزات و سرمایه اولیه‌ای نیاز داریم. اینکه تا چه میزان شرایط ارتقابخشی به کسب‌وکارمان فراهم است و مشتری‌ها و جامعه هدف ما برای فروش چه کسانی هستند؛ چراکه برای داشتن کسب‌وکار خانگی پردرآمد به مشتری نیاز است. ممکن است فرد ایده‌ای خلاقانه برای راه‌اندازی کسب‌وکار خانگی داشته باشد، اما داشتن ایده خلاقانه و بکر به این معنا نیست که حتما این نوع فعالیت مشتری دارد و مردم نیز خواستار محصول یا خدمات هستند. پس قبل از شروع کسب‌وکار، بازار باید به‌درستی شناسایی شود. فراموش نشود که سن، جنسیت، رشته شغلی، محل زندگی و میزان درآمد مشتری‌ها در اتخاذ استراتژی بازاریابی مناسب تأثیرگذار است. تمامی این موارد باید به‌طور دقیق بررسی شوند.
از تحقیق و شناخت رقبا غافل نشوید
یادتان باشد که این فقط شما نیستید که به فکر راه‌اندازی این رشته کسب‌وکار خانگی هستید. به بیانی ساده‌تر یعنی شما در این بازار به‌طور حتم رقیبانی دارید که باید درصدد شناسایی آنها نیز برآیید. شناخت نسبت به رقبا از چندین جنبه دارای اهمیت است؛ نخست اینکه با آگاهی از نحوه فعالیت آنها این امکان فراهم می‌شود که کسب‌وکار خود را با ایجاد تغییراتی هر چند جزئی از آنها متمایز کنید. با ایجاد این تمایز، خدمات و محصولات شما درنظر مشتری‌ها برجسته می‌شود. علاوه بر این با شناخت نقاط ضعف رقیبان، فرصت پیشگیری از اشتباهات آنها برای شما مهیا می‌شود. از سویی توجه داشته باشید که بهتر است ابتدا ایده کسب‌وکارتان را در مقیاسی کوچک مورد آزمایش قرار دهید تا چالش‌های مختلف آن به‌درستی شناسایی شود. سعی کنید به جست‌وجو در فضای مجازی، مشورت با اهل فن و مطالعه منابع غنی و حضور در رویدادهای محلی، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها بپردازید تا به‌خوبی مختصات بازار و مشتری را درک کنید.
سرمایه و بودجه‌ات را ارزیابی کن
یکی از مهم‌ترین مراحل، پیش‌بینی بودجه و تأمین سرمایه اولیه است. لازم است با تهیه فهرستی از تجهیزات مورد نیاز، میزان بودجه اولیه را تخمین بزنید. با کمک این شیوه، امکان برنامه‌ریزی دقیق برای تأمین هزینه‌های احتمالی برایتان فراهم می‌شود. در برنامه‌ریزی برای تأمین بودجه کسب‌وکار خود حتما به تسهیلات مالی شامل اعطای وام یا تسهیلات کارآفرینی‌های خرد خانگی که نهادها و انجمن‌های دولتی و خصوصی در ارتباط با راه‌اندازی مشاغل خانگی یا کارآفرینی خانگی ارائه می‌دهند، توجه داشته باشید. مارکتینگ پلن یا همان برنامه‌ریزی بازاریابی فقط مختص مشاغل بزرگ در شرکت‌های آنچنانی نیست. شما هم به‌عنوان صاحب کسب‌وکار باید برای رونق و توسعه شغلی‌تان، استراتژی‌ها و تاکتیک‌های مختلف و متناسبی در بخش تولید و سرمایه درنظر بگیرید. در ضمن طی فعالیت، به شناسایی سرمایه‌گذاران مطمئن بپردازید.
دریافت مجوز و امتیازهای بعد از آن
این تصور اشتباه است که برای مشاغل خانگی نیازی به دریافت مجوز نیست! دریافت مجوزهای لازم برای فعالیت رسمی و قانونی کسب‌وکار خانگی‌تان یک مزیت است که در تداوم آن مؤثر خواهد بود. مجوز مشاغل خانگی درواقع مانند جواز کسب عمل می‌کند و دارندگان آن علاوه بر اجازه فعالیت در واحدهای مسکونی می‌توانند از شرایط ویژه نهادهای حمایتی بهره‌مند شوند. در این مرحله باید به سامانه مشاغل خانگی ایران تحت نظارت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کنید و اطلاعات حقیقی و حقوقی خود و کسب‌وکارتان را در آن به ثبت برسانید. بعد از ثبت طرح توجیهی کسب‌وکار خود باید اسناد تامین سرمایه و تمکن مالی را ارائه دهید. نهادهای اجرایی درخواست شما را بررسی کرده و درصورت تأیید، مجوز کسب مشاغل خانگی طی مدت یک هفته صادر می‌شود. با صدور مجوز، شما از شرایط دریافت وام، تسهیلات بانکی، مشاوره‌های آموزشی و تخصصی، امکان استفاده از بازارهای محلی و مناسبتی، بیمه در مواقع بروز حوادث و همچنین معافیت‌های عوارض و مالیاتی برخوردار خواهید شد.
برای کسب‌وکارتان قانونگذاری کنید
حالا که رئیس و مرئوس خود شده‌اید از وضع قوانین و تدوین یک ساختار حقوقی غافل نمانید؛ از ساعت شروع و پایان کار روزانه گرفته تا نحوه همکاری با نهادها و مؤسساتی که در راستای کسب‌وکارتان مؤثر هستند، همگی باید پیش از شروع کار، تعیین شوند. چشم‌اندازهای کوتاه‌مدت و بلندمدت را نیز مشخص کنید. وضع قانون به شما می‌گوید که قرار است طی بازه‌های زمانی مختلف به چه جایگاه‌های تجاری و اقتصادی برسید و چه دستاوردهایی داشته باشید. استراتژی قیمت‌گذاری، نحوه عرضه و سکوهای فروش، شیوه بسته‌بندی و سایر جزئیات کسب‌وکارتان در همین تدوین قوانین مشخص می‌شود. زمان تبدیل شدن کسب‌وکارتان به یک برند اختصاصی را روی تقویم کاری‌تان علامت بزنید. افق دیدتان را وسعت ببخشید و خود را برای حضور و فعالیت در عرصه‌های کلان آماده کنید. از خطرپذیری و ریسک به‌صورت معقول استقبال کنید و در زمان مناسب نیروی انسانی خود را افزایش دهید.
با تبلیغات، به آینده کسب‌وکارتان امیدوار شوید
و اما تیر آخر این میدان، تبلیغات و تسلط بر دامنه نامحدود بازار برای جذب مشتری است. ساده‌ترین روش برای معرفی محصولات و خدمات کسب‌وکارهای خانگی، تبلیغ حضوری و کلامی است؛ به‌عنوان مثال، اگر خوراکی‌های خانگی مانند ترشی و مربا تولید می‌کنید، با مراجعه به فروشگاه‌ها، ضمن ارائه کارتان، محصولات خود را به فروش برسانید. از دوستان و آشنایان بخواهید درصورتی که از خدمات شما راضی بودند، آنها را به دیگران معرفی کنند تا در نتیجه دایره مشتریان شما گسترده‌تر شود. روش دوم می‌تواند روش چاپی یا استفاده از تراکت و برگه‌های تبلیغاتی باشد. برای اینکه بازخورد خوبی از روش چاپی حاصل شود، باید تراکت یا کارتی که چاپ می‌کنید، به خوبی معرف خدمات و محصولات شما باشد. استفاده از متن‌ها و تصاویر جذاب که در صریح‌ترین حالت ممکن محصولاتتان را معرفی کند، الزامی و مهم است. برای پخش تبلیغات چاپی روش‌های مختلفی وجود دارد؛ برای این کار می‌توانید برگه‌ها را در قسمت‌هایی از شهر که مخصوص تبلیغات هستند، بچسبانید یا به همراه کالاهایی که می‌فروشید، کارت ویزیت یا بروشور محصولاتتان را ارائه دهید. روش بعدی با توجه به عصر دیجیتال و سرعت گردش اطلاعات، تبلیغات مجازی است. پلتفرم‌های مختلف در این زمینه را از دست ندهید. تولید محتوا و ویدئو از خدمات و محصولاتتان و بارگزاری آن در سایت‌های اشتراک‌گذاری ویدئو، می‌تواند برای کسب‌وکارتان بسیار ارزشمند باشد. کانال‌ها و گروه‌های فروش در پیام‌رسان‌های گوناگون راه‌اندازی کنید و با کمک یک نیروی انسانی متمرکز به معرفی خود بپردازید. ارسال پیامک‌های گروهی هم از دیگر روش‌های تبلیغات است. یکی از رموز موفقیت در تبلیغات به‌گفته ست گودین، نویسنده کتاب معروف «گاو بنفش» (کتابی با رویکرد بازاریابی و قدرت فروش) دریافت بازخورد از محتواهای تبلیغاتی، پاسخ به آنها و پشتیبانی است.
در همینه زمینه :
