شال سبز سیدی عشق من است

از گذشته‌های دور تاکنون رنگ سبز یکی از نشان‌های سادات است و در مجالس مذهبی و محافل دینی با به گردن آویختن شال سبز یا بر سرگذاشتن کلاه خود را نسبت به دیگران متمایز می‌کردند اما برای اینکه بدانیم چگونه سبز به‌عنوان نشانه سادات قرار گرفته و خاستگاه این سنت از کجاست و آیا دلیل شرعی دارد، باید تاریخ را ورق بزنیم به سال‌های خیلی دور و دوره مأمون برگردیم.

  دستور پادشاهی
بیشتر منابع این نکته را یادآوری کرده‌اند که هنگامی که مأمون ولایت عهدی را به امام رضا(ع) سپرد، مراسم بسیار با شکوهی در پایتخت خویش «مرو» با حضور سران و شخصیت‌های کشوری و لشکری، خارجی و داخلی برپا کرد. برای اظهار شادمانی چون لباس سیاه مناسب نبود، دستور داد همگان لباس سبز بپوشند. خود مأمون لباس سیاه که لباس و شعار عباسیان بود را بیرون آورد و لباس سبز پوشید. البته دستور مأمون گرچه فراگیر بود اما بسیاری از این دستور سرپیچی کردند. به‌ویژه عباسیان در بغداد نپذیرفتند که لباس سیاه را کنار بگذارند و به جای آن سبز بپوشند. همانگونه که با ولایت‌عهدی امام رضا(ع) نیز مخالفت کردند. عباسیان می‌گفتند این اقدام مأمون باعث می‌شود حکومت‌داری از عباسیان به علویان انتقال یابد. حتی «جهشیاری» تاریخ نویس دوره عباسی در کتاب تحقیقی خود بسیاری از نکات ریز و حساس را اینطور نوشته: علت تمرد عباسیان از پوشیدن لباس سبز این بود که آنان لباس سبز را آرم و نشانه لباس درباریان کسری و ایرانیان می‌دانستند و آن را یکی از سنت‌های ایرانیان به شمار می‌آوردند و علت مطرح شدن آن را در دربار مأمون هم پیشنهاد فضل بن سهل، وزیر اعظم مأمون می‌دانستند. مخالفت عباسیان نیز جنبه سیاسی داشت. چون لباس و شعار عباسیان لباس سیاه بود.

  میراث پیامبر(ص)
مأمون در سال ۲۰۴ بعد از شهادت امام‌رضا(ع)هنگامی که وارد بغداد شد، تنها 8روز لباس سبز به تن داشت. عباسیان او را وادار کردند لباس سبز را کنار بگذارد و همان لباس سیاه را بپوشد. آنگاه با اینکه مأمون این دستور را لغو کرد، این رسم به‌طورکامل ریشه‌کن نشد و پوشیدن لباس سبز به‌عنوان نشان سادات در بلاد شرق همانند خراسان باقی ماند. البته درباره لباس سبز روایات دیگر هم وجود دارد. روایتی که لباس سبز سادات به ماجرای افراشته شدن پرچم سبز در بالای کعبه توسط جبرئیل هنگام انعقاد نطفه پیامبر(ص) اشاره دارد یا گفته شده که حضرت محمد(ص) هنگام ازدواج با حضرت خدیجه(س)، لباس سبز پوشیده بود. همچنین گفته شده که پیامبر(ص) هنگام طواف لباس سبز می‌پوشیدند و یکی از 3 پرچم ایشان به رنگ سبز بود.