رفع عطش زائران امام‌رئوف
سقاخانه امام‌رضا(ع) که خیلی‌ها نوشیدن از آن به نیت شفا را جزوی از مناسک زیارتشان می‌دانند و هم به تبرک، قدری از آب آن را به سوغات می‌برند، در مرکز صحن انقلاب حرم مطهر قرار دارد و برخی از آن به اسم سقاخانه اسماعیل طلا هم نام می‌برند؛ سقاخانه‌ای که توسط اسماعیل‌خان سنگسری در زمان فتحعلی‌شاه ساخته شده و حدود ۳ قرن است که زائران و مجاوران حضرت با نوشیدن آب از این مکان متبرک جان تازه‌ای می‌گیرند.
سردار ناجی فتحعلی‌شاه
در زمان حکومت فتحعلی‌شاه قاجار از طرف یکی از دولت‌های خارجی، بسته‌ای به‌عنوان هدیه به دربار رسید و شاه قصد بازکردنش را کرد، اما اسماعیل‌خان سنگسری یکی از سرداران آن دوران بسته را مشکوک دید و از شاه خواست تا آن کار در محوطه کاخ به وسیله خدمتگزاران انجام شود تا احتمال سوء‌قصد از شاه دور بماند. اتفاقاً هنگام بازکردن، بسته منفجر شد. شاه به رسم پاداش از دوراندیشی اسماعیل‌خان، هم‌وزنش به او طلا اهدا کرد. اسماعیل‌خان هم با این هدیه ستون‌ها و گنبد سقاخانه حرم امام‌رضا(ع) را طلایی کرد. از آن زمان این سقاخانه با نام سقاخانه اسماعیل طلا معروف است.
سقاخانه‌ای از جنس طلا و مرمر
ساختمان سقاخانه، هشت ضلعی است و حدفاصل سال‌های ۱۱۴۴ تا ۱۱۴۵ هجری قمری در زمان سلطنت نادرشاه افشار بنا شد و سنگ مرمری به دستور نادرشاه با ظرفیت ۳ کر آب معادل هزار و ۱۳۰ لیتر در آن قرار گرفت. این سنگ از هرات به مشهد منتقل شد و نقل است در یکی از جنگ‌ها به غنیمت گرفته شده بود. در زمان فتحعلی‌شاه قاجار هم سقاخانه توسط سردار اسماعیل طلایی ساخته شد، به‌طوری که سقف سقاخانه از طلا و بدنه آن از سنگ مرمر ساخته شده‌است. در گذشته آب سقاخانه اسماعیل طلایی از طریق چشمه‌ای به نام چشمه گیلاس در فاصله ۴۸ کیلومتری مشهد امروزی تأمین می‌شده‌است. البته به‌دلیل فصلی‌بودن چشمه زائران با مشکلاتی مواجه بودند تا اینکه در سال ۱۳۳۰ خورشیدی برای تأمین آب، چاهی حفر و 4حوض جدید هم به‌عنوان وضوخانه در اطرافش ساختند. این بنا تا سال ۱۳۴۵ خورشیدی پنجره‌های آهنی داشت که سال 1346تجدید بنا شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم هنگام ساخت رواق دارالحجه زیر صحن انقلاب بنای سقاخانه بازسازی و مقاوم‌سازی شد. در سال ۱۳۹۰ آستان قدس رضوی با نصب شیرهای اتوماتیک آب و با قرار‌دادن لیوان‌های یکبار مصرف، ظروف قدیمی را که مردم قبلاً با آنها آب می‌نوشیدند، جمع‌آوری کرد.
