احمد صادقی-رئیس شورای اسلامی شهرستان تهران
شهر تهران حدود هزارو327کیلومترمربع حریم دارد. بخش‌هایی از حریم تنفسگاه شهری محسوب می‌شوند و بخش‌هایی هم سکونتگاه هستند، بنابراین مدیریت این محدوده باید با حساسیت صورت گیرد.
تفاوت محدوده شهر و حریم شهر
در محدوده شهر، شهرداری مسئولیت دارد و خدمات ارائه می‌کند، ولی در حریم که روستاها در آن واقع شده‌اند این مسئولیت با دهیاری و بخشداری است و در شهرها ملاک عمل، طرح جامع و در روستاها طرح هادی است.
تکلیف قانونی شهرداری
شهرداری در حریم نیز وظایف و اختیاراتی دارد که انجام آنها قدری دشوار است و حساسیت‌های خاص خودش را دارد. کمااینکه طبق ماده100 و سایر مواد قانون شهرداری‌ها، شهرداری موظف به کنترل ساخت‌وساز در داخل حریم شهرهاست.
مناطق دارای حریم
11منطقه تهران(2، 4، 5، 13، 14، 15، 18، 19، 20، 21و 22) دارای حریم هستند و 28ناحیه درگیر مسائل جانبی این موضوع هستند. نکته قابل‌تأمل این است که در حریم شهر تهران با شهرستان‌های تهران، ری و شمیرانات مسئولیت صدور مجوزهای قانونی برای ساخت‌وساز و جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز میان شهرداری و دیگر متولیان مشترک است.
سازمان‌ها و نهادهای متولی در حوزه حریم
تنوع و تکثر سازمان‌ها در حریم زیاد است و بیش از 20دستگاه در این حوزه متولی هستند که می‌توان به اداره مراتع و اراضی ملی، شورای‌عالی شهرسازی و معماری، استانداری، شهرداری، شورای شهرستان، شورای شهر و... اشاره کرد. ازاین‌رو برای جلوگیری از تخریب حریم وجود مدیریت منسجم ضرورت دارد.
نقش شهرداری در حریم
حفظ اراضی لازم و مناسب برای توسعه موزون شهرها با رعایت اولویت حفظ اراضی کشاورزی، باغات و جنگل‌ها، احداث ساختمان و تأسیسات در داخل حریم شهر (در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب طرح‌های جامع و هادی)، حفاظت از حریم به‌استثنای شهرک‌های صنعتی(که درهرحال از محدوده قانونی و حریم شهرها و قانون شهرداری‌ها مستثنی هستند) به‌عهده شهرداری است.
مهم‌ترین مشکل در حریم
مشکل اصلی فقدان طرح راهبردی و عدم‌سازمان و ساختار اجرایی مشارکتی برای اداره حریم است. از سال1396 طرح راهبردی حریم ابلاغ نشده است و پس از آن قرار بود که سازمان اجرایی برای حریم تعریف شود. تخریب محیط‌زیست، ازبین‌رفتن اراضی مزروعی و باغات، افزایش ساخت‌وسازهای غیرمجاز، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی خارج از توان اکولوژیک، بحران آب، خالی‌شدن روستاها از سکنه، اسکان اتباع بیگانه و... ازجمله مشکلات محدوده حریم است.
قوانین مدیریت بهینه مسائل حریم
حریم شهر تهران از حیث ضوابط اجرایی در حال حاضر بلاتکلیف است. مراجع قضایی مصوبات هیأت دولت را لازم‌الاجرا نمی‌دانند و این خود موجب چندگانگی در اجرای قانون شده؛ این درصورتی است که وزارت کشور دراین‌خصوص به قانون تقسیمات کشوری استناد می‌کند و رأی خود را لازم‌الاجرا می‌داند.
اقدامات شورای شهرستان تهران در دوره ششم
سند نظام مسائل شهرستان تهران تدوین شد و این کار باعث شده تا حد زیادی به مدیریت یکپارچه در حریم نزدیک شویم. همچنین سعی کرد‌ه‌ایم از تمام ظرفیت‌های موجود در شورای استان، شورای‌عالی استان‌ها، استانداری، مجلس شورای اسلامی و مجموعه دولت استفاده کنیم. برگزاری جلسات کارشناسی و افزایش تعامل میان دستگاه‌های ذی‌مدخل ازجمله دیگر اقدامات ما بوده‌است. بازدید میدانی و ملاقات‌های مردمی در بخش‌های کن، آفتاب و مرکزی صورت‌گرفته است. یکی دیگر از اقدامات شورای شهرستان تهران تعامل و حمایت از اداره حریم برای افزایش بودجه در سال1402 و نظارت شوراهای شهرستان بر هزینه‌کرد و اجرای طرح بود که بعد از مدت‌ها بودجه حریم شهر تهران افزایش چندین‌برابری داشته است.
پیشنهادها برای بهبود وضعیت حریم
ابتدای امر باید قانون مصوب شورای‌عالی معماری و شهرسازی درخصوص طرح راهبردی حریم، ابلاغ و اجرا و ساختار سازمانی نظارت بر حریم مشخص شود. حل و تعدیل آسیب‌ها و مشکلات، نیازمند هماهنگی، همکاری و تعامل بین دست‌اندرکاران در پهنه استان تهران، بالاخص مسئولان و مدیران شهری در شهر تهران و حریم آن است. علاوه بر این، اصلاح قوانین بالادستی و تدوین قوانین خاص برای پایتخت ضرورت دارد. استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود برای بهره‌مندشدن روستاییان از کمک‌ها و حمایت‌های دولت باهدف رونق بخشیدن به فعالیت‌های کشاورزان و تشویق آنان برای ماندن در روستا و حفظ بافت‌های روستاهای باقیمانده در حریم شهر تهران اقدام شایسته‌ای است که باید انجام پذیرد.
حرمت حریم شهر تهران را نگه‌داریم
در همینه زمینه :
