آوار خسارت بر سر قطب کشاورزی استان

سارا گلابگیریان| یزد - خبرنگار:

شهرستان خاتم همواره به عنوان قطب کشاورزی استان شناخته می‌شود، اما کشاورزان این خطه دل خوشی از اوضاع ندارند و از نبود حمایت‌ها برای تولید، عرضه و جبران خسارت‌ها گلایه دارند.
خاتم که تولیدکننده عمده محصولات کشاورزی شامل محصولات زراعی و باغی استان است این روزها به یکی از پرخسارت‌ترین شهرستان‌های استان در اثر حوادث طبیعی از جمله خشکسالی، سرمازدگی، گرمازدگی، طوفان، تگرگ و سیلاب تبدیل شده است. کشاورزان که سال‌هاست رنج خشکسالی را تحمل می‌کنند با دیگر بلایا روز به روز متضررتر شده‌اند.


خسارت 400 میلیارد تومانی 

نماینده مردم خاتم در شورای اسلامی استان می‌گوید: بخش کشاورزی خاتم در سال زراعی جاری 400 میلیارد تومان در بخش محصولات زراعی و باغی خسارت دیده است.
«صادق پوراحمدیان» ادامه می‌دهد: محصول پسته این شهرستان دچار گرمازدگی شد، درختان زردآلو درگیر تگرگ شدند و میوه‌ها قبل از فصل برداشت روی زمین ریختند.

وی با اشاره به تاثیر خشکسالی بر کشاورزی خاتم می‌افزاید: این شهرستان 551 حلقه چاه دارای پروانه‌ دارد که آبدهی آن در سال زراعی جاری حدود هزار لیتر در ثانیه کاهش یافته است.

وی نصب کنتور هوشمند و پلمب چاه‌های غیرمجاز را با توجه به تشدید اثرات خشکسالی در این شهرستان ضروری می‌داند و می‌افزاید: سال گذشته با همکاری کشاورزان خاتم، در 2 نوبت خاموشی چاه‌های کشاورزی اجرا و منجر به صرفه‌جویی 10 میلیون مترمکعبی آب شد و این روند باید در همه شهرستان‌ها و استان‌های همجوار دنبال شود.

پوراحمدیان با تاکید بر اینکه کشاورزان شهرستان خاتم انتظار حمایت‌های بیشتری دارند، می‌گوید: با توجه به برداشتن یارانه کود، کشاورزان خسارت‌دیده باید هزینه بیشتری برای تولید محصول متحمل شوند؛ از این رو امید چندانی به ادامه فعالیت ندارند.
وی تاکید می‌کند: بخش کشاورزی خاتم به عنوان قطب کشاورزی استان نیازمند تزریق تسهیلات ارزان‌قیمت به کشاورزان برای جبران خسارت‌هاست.


نا امیدی از بیمه محصولات کشاورزی

نماینده مردم شهرستان خاتم در شورای اسلامی استان اظهار می‌کند: بیمه محصولات کشاورزی با توجه به تاخیر در پرداخت خسارت‌ها و پرداخت غرامت به صورت اقساط چندان مفید نبوده است و کشاورزان امیدی به دریافت خسارت از طریق بیمه ندارند.
وی می‌افزاید: چند سال است که محصولات کشاورزی شهرستان خاتم به صورت محدود برداشت می‌شوند و کشاورزان درآمدی از این بخش ندارند.
پوراحمدیان ادامه می‌دهد: در شرایطی که کشاورزان خاتم با بیشترین مشکلات در این بخش مشغول کارند، کشاورزان استان فارس با بیشترین حمایت در حال فعالیتند؛ حمایتی که کشاورزان را به تولید با بازدهی بیشتر و مدیریت بهتر مصرف آب ترغیب کرده است.

وی می‌گوید: در این شرایط اداره کل منابع طبیعی استان کمترین همکاری را برای اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای و اجرای لوله‌کشی آب در شهرستان خاتم دارد و به هیچ وجه اجازه استفاده از زمین‌های دولتی در بخش کشاورزی داده نمی‌شود، در صورتی که اداره منابع طبیعی در شهرستان فارس بیشترین همکاری را در این زمینه دارد.


وضعیت منابع آبی کشاورزی خاتم

مدیر جهاد کشاورزی خاتم درباره منابع آبی بخش کشاورزی این شهرستان می‌گوید: 551 حلقه چاه کشاورزی با پروانه برداشت 228 میلیون مترمکعب آب در سال، 102 رشته قنات با مجوز برداشت حدود 15 میلیون مترمکعب آب در سال و 21 دهنه چشمه با مجوز برداشت 7 میلیون مترمکعب در سال در بخش کشاورزی خاتم در حال برداشت است که البته خشکسالی باعث کاهش برداشت آب از این منابع شده است.
«مجتبی آغاز» می‌افزاید: برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی و افزایش بازدهی آبیاری، پرداخت تسهیلات 14 درصدی با بازپرداخت 7 ساله از سوی جهاد کشاورزی شهرستان دنبال و سال گذشته 12 میلیارد تومان تسهیلات در این بخش پرداخت شده است.

وی ادامه می‌دهد: برای اجرای آبیاری تحت فشار برای هر هکتار 10 میلیون تومان تسهیلات بلاعوض پرداخت می‌شود، به طوری که 85 درصد یارانه دولتی و 15 درصد آورده کشاورز است.
وی یکی دیگر از اقدامات را حمایت از اجرای سیستم‌های آبیاری کم‌فشار در خاتم نام می‌برد و می‌افزاید: به این ترتیب به منظور اجرای عملیات لوله‌گذاری برای استفاده از آب یک حلقه چاه کشاورزی یا یک رشته قنات به ازای هر هکتار 5/4 میلیون تومان کمک بلاعوض به متقاضیان پرداخت می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خاتم از دیگر اقدامات برای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی شهرستان برای مقابله با خشکسالی به نصب کنتورهای هوشمند روی چاه‌های کشاورزی اشاره می‌کند و می‌افزاید: 35 درصد چاه‌های کشاورزی شهرستان به کنتور هوشمند مجهز شده است.

وی درباره چاه‌‌های غیرمجاز شهرستان هم می‌گوید: تعداد چاه‌های غیرمجاز شهرستان محدود است و بسیاری از چاه‌ها دارای پروانه هستند. 
وی با بیان اینکه دبی آب چاه‌های کشاورزی کاهش یافته است، می‌افزاید: در شرایطی که پروانه برداشت آب از چاه‌های مجاز شهرستان 8100 لیتر در ثانیه است 7200 لیتر آب در ثانیه برداشت می‌شود.

آغاز درباره توزیع کود یارانه‌ای برای کشاورزان نیز می‌گوید: سال گذشته سهمیه کود شیمیایی شهرستان 5500 تن بود، اما 6 هزار تن کود در شهرستان توزیع شد. امسال این سهمیه به 8 هزار تن افزایش یافته است؛ به این ترتیب سال گذشته سهمیه کود شهرستان بیش از صددرصد جذب شده است.


جبران نشدن خسارت‌ها

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خاتم درباره خسارت بخش کشاورزی شهرستان خاتم از ناحیه خشکسالی می‌گوید: خشکسالی تاثیر بسیاری بر بخش کشاورزی شهرستان داشته و کاهش 80 درصدی بارندگی اثرات خشکسالی را چند برابر کرده؛ تگرگ‌زدگی نیز 50 درصد محصولات باغی و 20 درصد محصولات زراعی را نابود کرده است.

آغاز ادامه می‌دهد: در سال زراعی جاری طوفان، سرمازدگی و گرمازدگی نیز در شهرستان رخ داد که در مجموع خسارت بسیاری به بخش کشاورزی شهرستان وارد کرد.وی درباره جبران خسارت کشاورزان اظهار می‌کند: در این چند سال بروز خسارت‌های پی‌در‌پی در بخش کشاورزی به گونه‌ای بوده که جبران این خسارت‌ها بسیار دشوار شده است.

آغاز با بیان اینکه 15 هزار کشاورز در شهرستان کار می‌کنند، می‌افزاید: تقاضای کشاورزان امهال وام‌ها به مدت 3 سال برابر مصوبه قانونی مجلس است که این مصوبه با وجود پیش‌بینی‌ شدن از محل تامین اعتبار هنوز محقق نشده است و گزارش برآورد خسارت‌ها به ستاد مدیریت بحران استان ارسال شده است.


وخیم بودن وضعیت منابع آبی شهرستان

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خاتم درباره حوزه‌های آبخیز شهرستان می‌گوید: حوزه‌ آبخیز شهرستان خاتم با دریاچه بختگان استان فارس و باتلاق گاوخونی ، سیرجان، شوره‌زار مروست و کویر اردستان در اصفهان و نیز چهارمحال و بختیاری حمایت می‌شود.«مجتبی آغاز» می‌افزاید: این حوزه‌های آبخیز بر منابع آبی خاتم تاثیر دارند، اما با توجه به اثرات خشکسالی، وضعیت منابع آبی بسیار وخیم است.وی ادامه می‌دهد: اصلاح الگوی کشت، مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی، اجرای سیستم‌های نوین آبیاری و نصب کنتور هوشمند روی چاه‌های کشاورزی از اقدامات مورد توجه جهاد کشاورزی شهرستان برای افزایش بهره‌وری آب و مدیریت مصرف آن است.