هندوانه به شرط گرانی

سید‌رضا حسینی زاده | تبریز – خبرنگار:

آذربایجان شرقی دارای ظرفیت‌های قابل توجهی در زمینه تولید محصولات باغی و زراعی است و یکی از مهم‌ترین زمان‌های کشت محصولات زراعی در این استان فصل بهار است. اما در فصل بهار برخی محصولات جالیزی مانند هندوانه تولید بسیار کمی در استان دارند و کمتر از نیم درصد سهم محصول هندوانه در سبد تولیدات استان است. این در حالی است که عرضه هندوانه از اوایل اردیبهشت ماه آغاز شده و معمولا تا پاییز ادامه دارد. در هفته‌های اخیر افزایش بی‌سابقه قیمت هندوانه در استان آن را به میوه‌ای لوکس تبدیل کرده و قیمت یک هندوانه متوسط به 15 هزار تومان هم می‌رسد. 


کاهش چشمگیر فروش هندوانه در استان 

یکی از بارفروشان میدان میوه و تره بار تبریز می‌گوید: به طور متوسط روزانه 5 تن هندوانه تنها در این بارفروشی فروخته می‌شد که با محاسبه تعداد بارفروشان و بار هندوانه توزیع‌شده در استان این میزان فروش در استان بیش از 50 تن به صورت روزانه بوده است. البته میزان بار عرضه شده با توجه به تعدد مبانی ورودی میوه به استان نمی‌تواند به صورت دقیق مشخص شود.

«هادی مجاور» با بیان اینکه هر سال از ابتدای ماه مبارک رمضان فروش هندوانه دو تا سه برابر افزایش دارد، ادامه می‌دهد: در حالی که در روزهای اول رمضان 10 تن هندوانه فروخته می‌شد اما به یکباره و از چند روز قبل واردات هندوانه به استان کاهش بسیاری پیدا کرده و قیمت این محصول پرطرفدار هم چند برابر افزایش یافته است.


خرابی هندوانه‌ها قبل از برداشت 

یک راننده وانت‌بار هم در این باره می‌گوید: عرضه هندوانه اغلب از سوی وانت‌بارهای حمل میوه در تبریز صورت می‌گیرد و در شهرهای دیگر استان نیز توسط همین وانت‌ها توزیع می‌شود. با شرایط فعلی بسیاری از ما کار خودمان را از دست می‌دهیم زیرا محصول مشابهی برای عرضه وجود ندارد. با توجه به گرانی میوه‌های دیگر رکود قابل ملاحظه‌ای در بازار میوه استان وجود دارد.
«امیر عزیزی» با اشاره به گرانی میوه‌های دیگر در بازار میوه استان، می‌افزاید: اصلی‌ترین علت گرانی هندوانه و برخی میوه‌های فصلی در استان نبود حمل منظم این میوه‌ها از استان‌های جنوبی است. هر چند سود خوبی هم در این فرایند وجود دارد اما اصرار بر عدم همکاری برخی کامیون‌داران در این فرایند به زیان خود آنان و چرخه اقتصاد کشاورزی کشور و حتی سایر اصناف تمام می‌شود.   وی تاکید می‌کند: قابل قبول نیست که در یک استان جنوبی محصول هندوانه به علت افزایش تولید و تلنبار شدن روی زمین خریداری نداشته و خراب شود و بعد در آذربایجان شرقی تا کیلویی 3 هزار تومان به فروش برسد. در تماس‌هایی که با بارفروشان در استان‌های جنوبی داریم این موضوع را تایید می‌کنند و اینکه به علت قیمت پایین هندوانه در برخی مناطق برداشت این محصول برای کشاورزان توجیهی ندارد و محصول روی زمین خراب می‌شود؛ موضوعی که به ضرر استان ما و دیگر شهرهای واردکننده خواهد شد.


هندوانه ارزان، احتمالا دو ماه دیگر 

مدیر بازرگانی جهاد کشاورزی استان می‌گوید: با توجه به وضعیت اقلیمی استان، کاشت و برداشت محصولات باغی و زراعی تفاوت‌هایی از نظر زمانی با استان‌های جنوبی کشور دارد. سردسیر‌بودن استان موجب می‌شود تا محصولات کشاورزی به ویژه جالیزی مانند هندوانه، خربزه و دیگر محصولاتی از این دست تا اواسط تابستان در استان برداشت نشود. 

«محسن قهرمان‌نژاد» می‌افزاید: از گذشته نیز میوه‌های جدید و نوبرانه در فصل بهار با کمبود عرضه مواجه بوده است. اما در سال‌های گذشته با ایجاد سازو‌کارهای انتقال میوه از جنوب به استان‌های شمالی و شمال غربی این موضوع کمرنگ شده است.
وی با بیان اینکه میزان تولید هندوانه و عرضه آن در استان در ماه‌های مختلف سال متفاوت است بیان می‌کند: بیشترین میزان تولید هندوانه در استان از نیمه دوم تابستان شروع می‌شود و مصرف آن نیز از اواسط بهار روند صعودی به خود می‌گیرد، اما با توجه به عرضه گسترده این میوه و واردات آن از استان‌های جنوبی قیمت تقریبا ثابتی برای این محصول در استان وجود داشته و هندوانه معمولا کیلویی زیر هزار تومان به دست مصرف کننده نهایی می‌رسید.

قهرمان‌نژاد می‌گوید: تقریبا کل محصول هندوانه‌ای که اکنون در بازار استان وجود دارد از استان‌های جنوبی وارد می‌شود و با توجه به کاهش قابل توجه واردات و افزایش عرضه، قیمت‌ها نیز تفاوت زیادی پیدا کرده‌اند. واردات میوه عملا از سوی بخش خصوصی انجام شده و ستاد تنظیم بازار جز در مورد کالاهای اساسی دخالت نمی‌کند. هندوانه نیز جزو کالاهای اساسی مانند گندم نبوده و معادلات بازار، قیمت این محصول را تعیین می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه هندوانه عرضه شده در استان جزو محصولات مرغوب و با‌کیفیت است، ادامه می‌دهد: اگرچه هندوانه کمتری در بازار وجود دارد اما در مقابل محصولات باکیفیت‌تری عرضه می‌شود که مشتریان خاص خود را هم دارد. هندوانه یکی از محصولات پرطرفدار در ماه مبارک رمضان است و با افزایش نسبی قیمت آن مواجه هستیم.  


مکث 
هر چند در ایامی همچون ماه مبارک رمضان تهیه برخی محصولات از جمله هندوانه در سبد خرید خانواده‌ها با استقبال بیشتری روبه‌رو می شود که خود عامل گرانی این محصول است، اما امسال با توجه به مشکلات و اعتراضاتی که کامیون‌داران داشتند، حمل این محصول با مشکلاتی مواجه شد. این موضوع موجب شد که از اوایل ماه مبارک رمضان با افزایش تقاضا برای این محصول و کاهش عرضه آن مواجه شویم. علاوه بر اشتیاقی که در روزهای اول ماه رمضان برای خرید هندوانه شاهد بودیم، کاهش حجم میوه عرضه‌شده از استان‌های جنوبی نیز موضوعی است که باعث کمبود هندوانه در سطح بازار و افزایش قیمت آن می‌شود. هر چند که با توجه به شرایط موجود کم‌آبی در استان، وقتی سطح زیر‌کشت هندوانه کاهش می‌یابد، نباید انتظار داشته باشیم که این محصول را با قیمت سال‌های گذشته خریداری کنیم. در واقع، دولت ترجیح می‌دهد به جای کاشت محصولات غیر‌استراتژیک، کشت اقلامی مثل دانه‌های روغنی را توسعه ببخشد و واردات آن را به حداقل برساند. از این‌رو، افزایش قیمت میوه‌هایی مثل هندوانه خیلی هم دور از انتظار نیست.