غارت نفت سوریه؛ روی عریان استعمار واشنگتن
ادامه غارت نفت سوریه توسط نظامیان آمریکایی، واضحترین چهره استعمار آمریکا در منطقه را به نمایش گذاشته است
رضا عمویی-روزنامهنگار
سرقت نفت سوریه از سوی نیروهای اشغالگر آمریکایی همچنان ادامه دارد. در تازهترین گزارشها منابع محلی حومه العربیه در ناحیه صوران حلب به خبرنگار دولتی سوریه گفتهاند که بیش از ۴۹کامیون وابسته به نیروهای اشغالگر آمریکایی که حامل نفت سرقتشده سوریه بودند منطقه جزیره و مناطق شرقی سوریه را به سمت عراق ترک کردند. آمریکا از سال 2014و سه سال پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه بدون کسب مجوز از دولت دمشق اقدام به لشکرکشی به شمال شرق و شرق سوریه کرد و از آن زمان نیروهای آمریکایی حضور نظامی خود را در بخشهایی از شرق و شمال سوریه تحکیم کردهاند. براساس گزارشها، آمریکا در حال حاضر ٢٨ پایگاه شامل ٢٤پایگاه نظامی و 4پایگاه پشتیبانی در سوریه دارد. طبق گزارش رسانهها در این پایگاهها بیش از ۲ هزار سرباز آمریکایی به بهانه حمایت از نیروهای موسوم به سوریه دمکراتیک (قسد) و جلوگیری از بازگشت مجدد داعش حضور دارند. این نیروها از لحاظ پراکندگی بین استانهای دیرالزور و الحسکه توزیع شدهاند. پایگاههای نظامی آمریکا در امتداد شرقی رود فرات از جنوبشرقی سوریه در نزدیکی گذرگاه مرزی التنف به سمت شمال شرقی در نزدیکی میدانهای نفتی رمیلان و بهصورت کلی در الحسکه و دیرالزور پخش شدهاند.
میزان سرقت نفت
دادههای منتشر شده توسط وزارت نفت و منابع معدنی سوریه نشان میدهد که در نیمه اول سال 2022یعنی از دیماه 1400تا خرداد 1401نیروهای آمریکایی هر روز بیش از 80درصد از منابع نفتی سوریه را سرقت کردهاند، زیرا میانگین تولید روزانه نفت سوریه به 80هزار بشکه در روز میرسد و از این میزان روزانه 66هزار بشکه از سوی کامیونهای نفتکش آمریکایی از سوریه بارگیری شده است. انتظار میرود این میزان سرقت نفت از سوی نیروهای آمریکایی همچنان در سوریه ادامه داشته باشد. این در حالی است که بخش نفت و گاز سهم مهمی در درآمدهای دولت سوریه دارد، اگرچه ذخایر نفت سوریه در مقایسه با سایر کشورهای خاورمیانه ناچیز است. حتی پیش از جنگ داخلی در مقطعی در سال 2008، تولید نفت سوریه به 406هزار بشکه در روز هم رسیده است. این آمار را بیبیسی به نقل از گزارش بریتیش پترولیوم تأیید کرده و گفته است میزان تولید نفت سوریه تا سال 2018تا 80درصد سقوط کرد و از این میزان باقیمانده نیز بخش ناچیزی در کنترل دولت دمشق قرار دارد. از سوی دیگر یکی از دلایل کاهش تولید نفت سوریه، حملات هوایی آمریکا در این کشور است. این حملات هوایی آسیبهای زیادی به منابع و تاسیسات نفتی سوریه وارد کرد و بسیاری از تاسیسات نفتی را از مدار فعالیت خارج کرد؛ آسیبهایی که تا به امروز هنوز جبران نشده و این وضعیت بحرانی در صنعت نفت سوریه با غارت منابع آن توسط واشنگتن همچنان ادامه دارد.
خسارت حضور آمریکا در سوریه
«ژانگ چانگیو»، کارشناس سیاسی در گلوبال تایمز در یادداشتی نوشته است که تا سپتامبر 2022، سرقت نفت سوریه توسط آمریکاییها منجر به زیان 107.1میلیارد دلاری به دولت سوریه شده است. «ژو ویلی»، مدیر مؤسسه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه شانگهای نیز درباره سرقت نفت سوریه توسط نیروهای آمریکایی معتقد است که آمریکا نفت دزدیده شده سوریه را با اسکورت به عراق منتقل میکند و در آنجا آن را با قیمت کمتری به شرکتهای نفتی عراق میفروشد و از پول آن برای حمایت از نیروهای دمکراتیک سوریه تحت رهبری کردها و سایر گروههای مسلح مخالف در سوریه استفاده میکند. این کارشناس چینی به گلوبالتایمز میگوید که میدانهای نفتی سوریه در مناطق خارج از کنترل دولت سوریه متمرکز هستند و از اینرو غارت آشکار این منابع برای آمریکا دشواری زیادی ندارد. همچنین آمریکا با سرقت نفت سوریه و تقویت گروههای شورشی در تلاش برای تجزیه سوریه و از بین بردن حاکمیت و تمامیت ارضی آن طی سالهای گذشته بوده است.«جاناتان هافمن»، دستیار وقت وزیر دفاع آمریکا نیز در نوامبر 2019این موضوع را تأیید کرد و گفته بود که «درآمد [میدانهای نفتی] سوریه به نیروهای کرد میرسد.»
نفت یا داعش؛ مسئله کدام است؟
اگرچه واشنگتن حضور خود در سوریه را به بهانه مبارزه با داعش ادامه میدهد، اما در حال حاضر حضور گروه تروریستی داعش مانند گذشته در سوریه دیگر موضوعیت ندارد. در سپتامبر ۲۰۱۵ ائتلافی تحت عنوان ائتلاف روسیه - ایران - سوریه - عراق تشکیل شد و این ائتلاف با هماهنگی حکومت سوریه، هزاران عملیات بمباران علیه گروههای تروریستی داعش، جبهه النصره و ارتش آزاد سوریه انجام دادند. در پی این حملات، داعش شروع به عقبنشینی از مناطق اشغال شده در سوریه کرد و از مارس ۲۰۱۹ داعش تمامی زمینها و مناطق اشغال شده در سوریه را بهطور کامل از دست داد. از اینرو حداقل از 4 سال پیش به این سو، مسئله داعش دیگر مانند گذشته در سوریه وضعیت بحرانی ندارد و این موضوع نمیتواند دلیلی برای حضور نیروهای نظامی آمریکا در شمال شرق سوریه باشد. با این حال با توجه به ادامه بهرهبرداری از نفت سوریه در مناطق تحت اشغال آمریکا، بسیاری گفتهاند که واشنگتن از طریق پایگاههای نظامی خود در سوریه بهدنبال کنترل و استفاده از چاههای نفت و گاز سوریه است و مبارزه با داعش بهانهای بیش نیست!