گزارش
روی پروژه‌ها خاک ریخته بودند
روایت شهردار تهران از رها شدن پروژه‌های عمرانی در مدیریت شهری گذشته
مهدی اسماعیل‌پور- روزنامه‌نگار
نشست خبری شهردار تهران بعد از گذشت 20ماه از فعالیت دوره جدید مدیریت شهری برگزار شد و علیرضا زاکانی در کوشک باغ هنر تهران به پرسش‌های خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی پاسخ داد. شهردار تهران با اشاره به روز کارگر از تلاش کارگران خدوم شهرداری تهران به‌ویژه نیروهای خدمات شهری تقدیر کرد و گفت: «ما در آستانه یک حرکت با کارکردهای بزرگ هستیم، پروژه‌های بزرگی داریم و از هر تهدیدی فرصت ساختیم. نمی‌توان به مسائل شهر تک‌بعدی نگاه کرد و ما همه مسائل را جمع‌بندی و مرور می‌کنیم. ساخت‌وساز و توسعه تهران مبتنی بر الگوهایی خواهد بود که سرانه‌های محیط‌زیستی و بهبودبخش را داشته باشد.»
علیرضا زاکانی صحبت‌های خودش را درباره شرایطی که تهران در شهریور 1400 داشت، آغاز کرد و گفت: «۲۰ماه پیش که شهر را تحویل گرفتیم، عملاً تمام پروژه‌های عمرانی خوابیده بود؛ حتی روی پروژه های عمرانی گذشته نیز خاک ریخته بودند. مشکلات موجود از به صدا درآمدن زنگ خطر برای شهر تهران حکایت داشت و در سال ۱۴۰۰ طبق برآوردها استان البرز شاهد بیشترین مهاجرت از شهر تهران بود. نکته دیگر امکانات شهرداری بود که فرسوده بود؛ مثلا در حوزه حملونقل کمبود و فرسودگی داشتیم، اساسا ارائه خدمت در شهرداری بسیار سخت شده و آنچه که آزاردهنده بود، به نارضایتی مردم از ارائه خدمات برمی‌گشت. در چنین شرایطی اداره شهر نیازمند دقت و بازبینی دوباره بود.»
بد مسکنی و فاصله شمال و جنوب شهر
زاکانی با بیان اینکه در شهرداری 4رویکرد و ۳۸ کلان‌پروژه را دنبال می‌کنیم، گفت: «درکنار این موارد، پرونده‌های بسیار زیادی را پیرامون بدمسکنی در محله‌هایی چون اسلام‌آباد، ده‌ونک، کن و نفرآباد به عنوان زخم‌های کاری شهر شاهد بودیم. خیابان قزوین، دماوند و فدائیان اسلام نیز صورت شهری را برهم زده بودند و باید کار بزرگی برای تهران تعریف می‌شد.» شهردار تهران با بیان اینکه در دوره قبل دوستان علاقه‌مند بودند که تهران را گران اداره کنند، گفت: «اینها آن چیزی بود که تحویل مدیریت شهری فعلی شد؛ آنچه دریافتیم و آنچه میراث ما بود، بخش خوب و بد دارد و بر همین اساس مسیر جدیدی برای خودمان انتخاب کردیم. یکی از ویژگی‌های این دوره نگاه زیست‌بوم‌وار به کل شهر و درهم‌تنیدگی همه موضوعات شهر و ارائه راه‌حل برای آن است. هر هفته در دانشگاه‌ها با روسا و اساتید جلساتی را داریم و به یک نوعی آنچه به عنوان رویکرد و کلان‌پروژه‌ها داریم را مطرح می‌کنیم و به بحث می‌گذاریم. ما به استقبال نقد می‌رویم؛ چراکه حق اشتباه کردن نداریم.» زاکانی با بیان اینکه می‌خواستیم شهرداری را به یک نهاد خدمات‌رسانی اجتماعی و تکیه‌گاه مردم تبدیل کنیم، یادآور شد: «سعی کرده‌ایم توسعه شهر با محوریت حملونقل و ایجاد محله‌های الگو را داشته باشیم و تحول در سبک زندگی شهر را نیز براساس مشارکت نخبگان گذاشتیم. تحول دیگر ما نیز توسعه فناوری است. ۱۰۰اتوبو س برقی ۹متری را نیز در نظر داریم که امسال و سال آینده وارد ناوگان کنیم تا به شهر خدمات‌رسانی کنند.»
خروج از تنش مالی
شهردار تهران با اشاره به خروج مدیریت جدید شهری از تنش مالی در هفته اول کار شهرداری، گفت: «وقتی به شهرداری آمدیم با یک مجموعه مواجه شدیم که اولا 2سالونیم در تنش مالی قرار داشت و حتی برای پرداخت حقوق قرض گرفته بود، اما اکنون بدهی شهر را اهرم تحول می‌دانیم و می‌توانیم به میزان تسویه بدهی از بانک‌ها تسهیلات بگیریم. برای تأمین منابع در شهرداری ابتدا از انضباط مالی شروع کردیم. اقدام اول ما خارج شدن از تنش مالی به واسطه انضباط مالی و تبدیل ۱۲۰۰ حساب به خزانه واحد بود. تمام پروژه‌های شهر فعال شد و یک پروژه نیست که طراحی شده، اما اجرایی نشده باشد؛ مانند آزادراه شهید شوشتری و بزرگراه یادگار امام(ره) و شهید بروجردی که همه مجددا فعال شدند. همچنین ۲۰۰هکتار در نظر گرفته شده تا شهرک فناوری به عنوان یک نمونه بی‌همتا در شهر احداث شود و به دنبال این هستیم که 3ناحیه هوشمند در شرق، غرب و مرکز داشته باشیم.»
ظرفیت‌های بزرگراهی
زاکانی با اشاره به اینکه فاز اول پروژه شهیدبروجردی امسال به بهره‌برداری می‌رسد، گفت: «ما پروژه‌های بزرگی داریم که چندین هزار میلیارد تومان اعتبار به‌خود اختصاص داده‌اند. پروژه شهیدشوشتری ۶هزار میلیارد تومان و پروژه شهیدبروجردی نزدیک به 2هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارند. هزینه تونل شهیدمتوسلیان۳۰هزار میلیارد تومان است. مناقصات مربوط به پروژه شهید متوسلیان که تونل 9کیلومتری دوطبقه‌ای است از ماه آینده آغاز می‌شود. بنا شد هزینه آن که حدود ۳۰هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود، با استفاده از ظرفیت‌های حوزه مولدسازی تامین شود؛ تا از میدان سپاه (انتهای بزرگراه صیاد) تا بزرگراه آزادگان با حداقل 3خروجی به دوطرف احداث شود. این پروژه ظرف 3سال تا 3سالونیم به اتمام می‌رسد.»
شهرداری تهران همچنین گفت: «طبق طرح تفصیلی نزدیک به ۱۴منطقه بارگذاری قدرالسهم طرح را ندارند. باید پژوهشگران دقت خود را افزایش دهند؛ برخی از مناطق از آسیب‌های زیست‌محیطی در رنج هستند و از سرانه‌های هفتگانه ۶سرانه را ندارند و نمی‌توان در آن فضاها بارگذاری کرد. تهران یک‌سری زمین‌های ذخیره شهری دارد و اگر بتوانیم بافت فرسوده را به‌کار بگیریم و مابازای شهرک‌ها سرانه ایجاد کنیم، دغدغه‌ها برطرف خواهد شد. از طریق مشارکت نیز سرمایه برای شهر می‌آوریم و درآمدمان بسته به نوع خلاقیت و نوع فعالیت‌مان است؛ نه از طریق شهرفروشی؛ درباره اینکه شهر گران است نیز باید اعلام کنم که تلاش ما این است که شهر ارزان شود، ۳۰۰میدان و بازارچه داریم که اگر اینها یا فروشگاه شهروند نبودند، معلوم نیست چه اتفاقی می‌افتاد. در اقدامات مسکن به سمت اجاره‌داری و فروش متری مسکن می‌رویم تا یک افق ایجاد کنیم و به سمت کنترل و کاهش قیمت‌ها برویم.» او درباره ساخت‌وساز در تهران گفت: «سال گذشته قرارگاه جهادی مسکن را ایجاد کردیم، با وزارت راه جلساتی داشتیم و قرار شد ما کمک کنیم. بالغ بر ۴۷۰هزار واحد تفاهمنامه نوشتیم و ۳۲هزار واحد برای خود شهرداری در ۲۲منطقه دنبال شد که برخی از آنها در مسیر ساخت است و برخی‌ها معطل موضوع شهرک الگو بود که در فروردین این الگو در آمد و نخستین شهرک در منطقه ۱۹ بارگذاری می‌شود. دومین شهرک الگو در منطقه ۲۱ با ۶۰هکتار بارگذاری می‌شود. از این ۳۲هزار واحد بخشی برای پرسنل خودمان است و بخشی برای اجاره‌داری و بخشی نیز برای فروش متری است؛ در دولت بحث اجاره‌داری مطرح است و مسیری که دنبال می‌شود این است که نقش ممتازی را به شهرداری بدهند و درواقع مقدمه این کار مهیاست.»
نرم‌افزار ساماندهی دستفروشان
زاکانی همچنین گفت: درباره ساماندهی دستفروشان ما قائل به این هستیم که برای آنها منعی نداشته باشیم، اما آنها هم حق نداشته باشند که مردم را اذیت کنند و معابر را ببندند؛ برهمین اساس تلاش کردیم جایی را برای آنها درنظر بگیریم. الان یک نرم‌افزار طراحی شده و در حال تکمیل‌شدن است که بتوانیم تمامی دستفروشان را ساماندهی کنیم و بدانیم که چه‌کسی چه چیزی می‌فروشد که با این کار حیطه و حدود آنها نیز مشخص می‌شود. امیدواریم در نیمه اول امسال شاهد رونمایی از این نرم‌افزار باشیم.
بازگشت اموال شهرداری
زاکانی با اشاره به اینکه ما ۲۰هزار میلیارد تومان اموال شهرداری را بازگرداندیم، گفت: «بخشی از فساد مربوط به قسمتی است که مال ما را برده‌اند و مسیری را دنبال می‌کنیم که اموال خودمان را بازگردانیم. از ۴۸مشارکت انجام شده در گذشته، ۴۷مشارکت منجر به شکست شده است و ما به‌دنبال بازپس‌گیری این اموال هستیم. امروز در موقعیت بسیار خوبی هستیم و یکی از پرونده‌های ما ارزشی برابر با نیمی از بودجه امسال شهر تهران دارد.»
شهردار در پاسخ به امکان مراوده با شهرداری‌های نیویورک و لس‌آنجلس گفت: «ما محدودیتی برای مراوده و رایزنی با شهرهایی مانند نیویورک و لس‌آنجلس نداریم که مشکلاتی مشابه تهران دارند، اما شرط آن مواجهه منطقی، درست و عادلانه با موضوع است، شهرداری یک نهاد خدماتی و اجتماعی به شمار می‌رود و نهاد سیاسی نیست. روزی که آمریکا ما را تحریم کرد شرکت نیسان در ایران بود و شهردار نیویورک نیسان را تهدید کرد و این شرکت از ایران رفت؛ این محدودیت‌ها از سمت آمریکا اعمال می‌شود. ما خواهرخواندگی خودمان را با شهرهای مختلف داریم و محدودیتی نداریم، اما شرط آن مواجهه غیرسیاسی، منطقی و درست است.»
خرید در بورس به نفع شهرداری
زاکانی با تأکید بر اینکه ما با چشم باز حرکت می‌کنیم و می‌توانیم بگوییم که دقیقا تا پایان سال به کجا خواهیم رسید، گفت: «2ملک برای نخستین‌بار در بورس عرضه شد. ما در بورس ۲۵ تا ۳۰درصد به نفع شهرداری خریداری می‌کنیم و امکانات را همچون میلگرد و سیمان از این محل می‌خریم و فروش را نیز در همین فضا دنبال می‌کنیم و ماه‌ها برای این امر تلاش کردیم. یک مجموعه، ملک ما را بلافاصله پس از عرضه در بورس مصادره کرد. سال گذشته موفقیت چشمگیری در دادگاه و مراجع قضایی داشتیم؛ اگر اینگونه باشد، آسیب‌پذیری ایجاد می‌شود که اموال را بردارند و کنترلی روی آن نداشته باشیم.»
شرکت کنترل ترافیک
شهردار درباره نظارت بر ترافیک شهری گفت: «شرکت کنترل ترافیک یک شرکت بزرگ است و بخش نگهداری از فیبر و همه دوربین‌ها را به او سپرده بودند؛ لذا با کمبود دوربین و اختلال مواجه بود و با توجه به اینکه در خردادماه سال قبل شرکت کنترل ترافیک و فاوا آسیب دید، طرحی نو و توسعه خطوط فیبر نوری را درنظر گرفتیم و اینترنت ارزان، پایدار و پرسرعت را دنبال کردیم که در این راستا جلساتی برگزار شد. ۱۸۰۰کیلومتر فیبر در شهر وجود دارد. سعی می‌کنیم سرمایه‌ها را دور نریزیم؛ از این‌رو یک شرکت را انتخاب کردیم که زیرساخت‌های سخت‌افزاری را به آن بخش منتقل کنیم تا تصویر خام را در اختیار شرکت کنترل ترافیک قرار دهد. ما کار قانونی و درستی کردیم و شرکت کنترل ترافیک نه ادغام و نه منحل می‌شود، بلکه قوی‌تر خواهد شد.
فعال در عرصه‌های فرهنگی
زاکانی گفت: «درخصوص نمایشگاه کتاب به‌دنبال این بودیم که این نمایشگاه در شهر آفتاب برگزار شود، اما جمع‌بندی نهایی این بود که در مصلی برگزار شود. برنامه‌ریزی ما در حوزه فرهنگی جدی است که مقدمات آن در سال گذشته انجام شد و امیدواریم در ادامه بتوانیم از طریق ۵۲جشنواره آرمان که ۴مورد آن انجام شده، تنوع فعالیت‌های فرهنگی تهران را در ذائقه‌های مختلف داشته باشیم.» او با اشاره به موضوع حجاب گفت: «حجاب موضوع شرعی و قانونی است و سلیقه‌ای نیست. موضوع حجاب فردی نبوده، بلکه اجتماعی است و وقتی بحث از موضوعات اجتماعی و حریم دیگران است، پاسداشت این حریم بسیار اهمیت دارد. ما موضوع حجاب را از 8ماه پیش آغاز کردیم و مربوط به چند وقت اخیر نیست و پیش از اتفاقات سال قبل، این برنامه‌ریزی‌ها انجام شده بود. موضوع هم جنبه تبیینی، هم تشویقی، هم اطلاع‌رسانی و هم تذکری دارد و هم مبتنی بر چارچوب‌های قانونی است. بر این اساس ماه‌هاست که در حال کار هستیم و معتقدیم امر اعمالی است نه اعلامی؛ در بیش از ۷۶ ایستگاه مترو خدمات ایجابی ارائه می‌شد که بخشی از کلیپ‌ها در این خصوص منتشر شد. معتقدیم بسیاری از افرادی که رعایت نمی‌کنند اطلاعاتی ندارند و اگر خدمت به آنها ارائه کنیم شرایط جدیدی را تجربه خواهند کرد. این در مواجهه‌های ما بسیار شفاف بوده و درصد زیادی از این افراد، موارد را رعایت و استقبال کردند.» شهردار درباره رعایت حریم بانوان در مترو افزود: «در مراکز عمومی که ما خدمات ارائه می‌دهیم رعایت حجاب ضروری است؛ جداسازی بخش بانوان و آقایان احترام به حریم بانوان است. ۴۳رام قطار دی‌سی داریم و 7واگن از هم جداست. ۱۲۹رام قطار ای‌سی داریم که واگن‌های جدا دارند. در این قطارها 2واگن برای بانوان جدا شده است و افتخار داریم که به بانوان خدمات ارائه دهیم. در خارج از کشور از این الگو استفاده می‌کنند، اما عده‌ای می‌گویند ما از این روال دست برداریم. این حریمی که ایجادشده پرده نیست و یک حفاظ استیلی با نقش و نگار است. ۴۳رام دی‌سی به حفاظ نیاز ندارند، اما ۱۲۹رام قطار ای‌سی به این حفاظ نیاز داشتند تا آقایان وارد واگن بانوان نشوند و مزاحمتی را شاهد نباشیم که این موضوع از درخواست‌های بانوان بوده است. حجاب موضوعی مبنایی است و زمینه آن را پیش از این ایجاد کرده بودیم تا هوشمندانه مسیر را دنبال کنیم و تمام مجموعه را بسیج کردیم که به مردم خدمات‌رسانی کنیم.»
فعال شدن مجموعه‌های ورزشی
زاکانی با بیان اینکه عمده امکانات ورزشی تهران در اختیار شهرداری است، گفت: «بالغ بر ۵۰ مجموعه ورزشی تعطیل را مجددا فعال کردیم و به‌شدت به‌دنبال توسعه فضاهای ورزشی هستیم؛ یکی از حرکت‌های جدی ما برای رشد در متن جامعه ناظر به ۵۲جشنواره در حوزه ورزش است که آن را دنبال کردیم و سال گذشته مسابقات قهرمان شهر را در ۱۶رشته با رقابت ۶۳۰هزار نفر داشتیم که خروجی‌های این مسابقات در سایر استان‌ها رقابت می‌کنند تا قهرمان ایران مشخص شود. از نکات قابل توجه این مسابقات برابری فرصت بود؛ به‌طوری که مثلا در دوی سرعت یک کودک کار به رتبه اول رسیده بود. مجموعه‌های الزهرا(س) سوله‌های بحران هستند و ظرفیت اضافی سوله‌های بحران در اختیار بانوان قرار می‌گیرد؛ به‌طوری که اصل ماجرا برای بحران استفاده می‌شود. در توسعه ۱۰۰میدان میوه و تره‌بار به یک ایده جدیدی رسیدیم که براساس آن زیر زمین 2 تا 3 طبقه مجموعه و امکانات ورزشی قرار دهیم و جنبه خدمت ترکیبی را دنبال کنیم. می‌خواهیم برای هر منطقه نیز مجموعه‌هایی مانند مدارس فوتبال و خانه کشتی داشته باشیم. نخستین تفاهم را با فدراسیون کشتی انجام دادیم که مشارکت در 5مجموعه با آنهاست. درباره 2مجموعه ورزشی برای پرسپولیس و استقلال این را با وزارت ورزش تفاهم کردیم و تفاهم دیگری هم درباره ورزشگاه تختی داشتیم.
در شهرداری شبکه فساد نداریم
شهردار تهران با اشاره به دستور رئیس‌جمهور در رابطه با کودکان کار، معتادان متجاهر و خانواده‌های نیازمند به کمک گفت: «رئیس‌جمهور تأکیدات ویژه داشت و آقای بهادری‌جهرمی کار را دنبال می‌کنند. ما نیز دست در دست سایر نهادها خواهیم گذاشت. به‌عنوان نماینده رئیس‌جمهور مسئله را دنبال کردیم.» زاکانی با بیان اینکه شبکه فساد نداریم، گفت: «تخلفات چند نفر مطرح بوده که خودمان کشف و برخورد و به مراجع قضایی نیز معرفی کردیم تا برخورد شود؛ به هیچ عنوان کوچک‌ترین خطا را نمی‌پذیریم و صیانت از خود و اطرافیان را به کارکنان توصیه می‌کنیم. 2 یا 3نفر از افراد خطاهایی داشتند که خودمان برخورد کردیم و این اقدام را افتخاری برای خود می‌دانیم.»
مکث
تکمیل و بهره‌برداری از متروی پرند در نیمه اول سال
خط پرند ۶۵درصد پیشرفت فیزیکی ایستگاهی و ۸۵درصد پیشرفت ساختمانی دارد و تأخیری که در واگذاری زمین پیش آمده، خارج از حوزه وظایف و اختیارات شرکت متروی تهران و پیمانکار بود. در همین رابطه جلسه‌ای با حضور شهرداری تهران، وزارت راه و معاون اجرایی ریاست‌جمهور برگزار شد و انتظار می‌رود با حل شدن مشکل زمین، امسال مردم شهر جدید پرند بتوانند از این خط استفاده کنند. در نشست خبری، شهردار تهران در پاسخ به سؤال روزنامه همشهری، پیرامون آخرین وضعیت پروژه متروی تهران - پرند، با اعلام این خبر که گره از کار این پروژه باز شده است، در این رابطه گفت: «متروی پرند یک امر سه‌جانبه بین شهرداری تهران، وزارت راه‌وشهرسازی و همچنین قرارگاه خاتم‌الانبیا به‌عنوان پیمانکار این پروژه است. قرار بود وزارت راه منابع مالی موردنیاز پروژه را تامین کند و ما پشتیبانی فنی را اجرا کنیم و قرارگاه هم مجری طرح باشد. در این میان موضوعاتی پیش آمد که 2هفته پیش در حاشیه هیأت دولت جلسه‌ای بین بنده، استاندار، معاون اجرایی رئیس‌جمهور و وزیر راه برگزار شد که همانجا استاندار تهران مسئولیت کار را برعهده گرفتند تا موضوع را تعیین‌تکلیف کنند و امیدواریم در نیمه اول امسال افتتاح متروی پرند انجام شود. تأخیر چند ماهه که شاهد آن هستیم به‌دلیل تامین نشدن زمین روی داده است.»
