همه در بازار مادرها، مهربان هستند
«ایما کایثل» در نگاه اول درست مثل هر بازار دیگری در دنیاست؛ فروشندها از صبح تا عصر کنار هم بساط میکنند و از میوه تازه گرفته تا پارچه، هر چیزی که مردم بخواهند را میفروشند.
اما اگر در میان 5 هزار بساطی که در چند ساختمان چند طبقه و دهها دکه که در اطراف آن برپا شده قدم بزنید، متوجه یک چیز منحصر به فرد خواهید شد: تمام فروشندههای این بازار، بدون استثنا، زنان هستند.
ایما کایثل که در زبان محلی یعنی بازار مادران در ایمپال، مرکز ایالات مانیپور در شمال شرقی هند قرار دارد و بزرگترین بازار کاملا زنانه دنیا به شمار میرود. مردان میتوانند وارد این بازار شوند اما فقط برای اینکه خرید کنند، بهعنوان نگهبان کار کنند و یا فقط چای به فروشندهها بفروشند. هرگونه دادوستد دیگری، صرفا مختص زنان است.
این فضا، نه فقط خریداران را تحتتأثیر قرار میدهد و به آنها حس اعتماد بیشتری میدهد که برای خود فروشندگان هم خوشایند است و آنها احساس میکنند در کنار خواهران خود کار میکنند. این بازار، قوانین خاص خودش را دارد و هر کسی نمیتواند وارد آن شود. براساس سنتها، تنها زنان متاهل میتوانند در آن کار کنند و ورود به آن هم کار آسانی نیست؛ وقتی که یک فروشنده میخواهد کارش را ترک کند و بازنشسته شود، خودش جانشین اش را معرفی خواهد کرد و بساط او به نفر انتخابی اش میرسد. به همینخاطر است که فروشندگی در این بازار، کسبوکار خانوادگی است و موارد زیادی وجود دارد که یک گوشه از بازار، از یک مادر بزرگ به دختر و بعد آن به نوه او رسیده است. با توجه به پیشینه این بازار، این اتفاق کاملا عادی است. ایما کایثل، در قرن شانزدهم در دوره یکی از پادشاهان محلی شکل گرفت و در ابتدا بازاری روباز بود. در آن زمان، تهدید نظامی برمه و چین علیه پادشاه محلی، چنان زیاد بود که تمامی مردان مجبور شدند وارد ارتش شوند. به همینخاطر، تنها زنان در شهر باقی ماندند و کسبوکارهای خانوادگیشان را در بازار بهدست گرفتند. در ابتدا، آنها فقط سبزی و ماهی میفروختند اما به مرور زمان، بازار گستردهتر و محصولات بیشتری عرضه شد.
ایمپال، در موقعیت استراتژیکی قرار دارد و در قرنهای اخیر، به قطب اقتصادی تبدیل شده و بازار مادرها هم اهمیت و اثرگذاری اقتصادی بیشتری پیدا کرده است. اثرات آن البته فقط اقتصادی نیست و حضور و فعالیت اقتصادی زنان در این بازار، دستاوردهای سیاسی و اجتماعی مثبتی برای جامعه زنان در این ایالت داشته است.
برای نمونه زنان در سال1891، علیه یک قانون تجاری که توسط استعمارگران انگلیسی تصویب شده و تجارت خارجی را بر فعالیتهای اقتصادی محلی ترجیح میداد تظاهراتی عظیم به راه انداختند و باعث عقبنشینی انگلیسیها از اعمال این قانون شدند. در سال1939 زنان اینبار علیه صادرات برنج محلی این ایالت به دیگر بخشهای هند وارد عمل شدند و در مقابل ارتش صف آرایی کردند و در نهایت، در تقابلی که امروزه جنگ دوم زنان خوانده میشود، برنده شدند. آنها این روحیه را همچنان حفظ کردهاند و در سال2003، وقتی دولت محلی اعلام کرد که میخواهد در محل بازار آنها یک مرکز تجاری مدرن احداث کند، چندین هفته اعتصاب کردند و باعث فلج شدن اقتصاد ایالات شدند. همین کار، باعث شد تا دولت محلی عقبنشینی کند.
محققان میگویند: چند سده حضور فعال زنان در عرصه عمومی، باعث شده زنان نقش چشمگیری در زندگی اجتماعی این ایالت داشته باشند. در حال حاضر، این ایالت بیشترین نرخ سواد بین زنان را دارد و پیشرو برابری جنسیتی در سراسر کشورشان است. علاوه بر آن، رواداری نژادی و مذهبی در این ایالت چشمگیر است و با وجود اینکه اکثریت مردم از نژاد مایتی هستند، دیگر نژادها و پیروان دیگر مذاهب ازجمله مسلمانان، به راحتی و بدون دردسر در جامعه زندگی میکنند و تعداد زیادی فروشنده مسلمان دهههاست که در بازار مادرها کار میکنند.