ساقدوشی زلینسکی برای استولتنبرگ

موضوع عضویت اوکراین در پیمان نظامی ناتو همواره یکی از مهم‌ترین دلایل آغاز جنگ روسیه در اوکراین به‌شمار می‌رود. این موضوع را کاخ کرملین نیز بارها درباره شروع جنگ اعلام کرده و «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی دولت روسیه پنجشنبه گذشته به صراحت اعلام کرد که جلوگیری از پیوستن اوکراین به ناتو همچنان یکی از اهداف مسکو در «عملیات نظامی ویژه» در اوکراین است.
با وجود آنکه بیش از یک‌سال از جنگ می‌گذرد و موضوع عضویت کی‌یف در ناتو هنوز نامعلوم است، به‌تازگی «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو در سفری غیرمنتظره وارد کی‌یف شد. این نخستین‌بار از زمان آغاز حملات روسیه به اوکراین در فوریه سال۲۰۲۲ میلادی است که استولتنبرگ به اوکراین سفر می‌کند و آنگونه که یورونیوز گزارش داده، بازدید او از کی‌یف تحت شدیدترین تدابیر امنیتی انجام شده است.
اگرچه رهبران ناتو در سال۲۰۰۸ میلادی وعده داده بودند که اوکراین روزی به ائتلاف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ملحق خواهد شد و استولتنبرگ این وعده را در طول ۱۴‌ماه گذشته بارها تکرار کرده است؛ اما این سازمان هنوز هیچ جدول زمانی‌ای برای عضویت اوکراین تعیین نکرده است، هرچند دبیرکل ناتو در دیدار اخیر خود با «ولودیمیر زلینسکی» در کی‌یف باردیگر وعده‌های خود درباره عضویت اوکراین را تکرار کرد و گفت: «جایگاه واقعی اوکراین در میان اعضای ناتو است.» از سوی دیگر در میان اعضای ناتو، وحدت نظر درباره عضویت اوکراین وجود ندارد. روزنامه فایننشال‌تایمز 2هفته پیش گزارش داده بود که آمریکا با پیشنهاد برخی کشورهای اروپایی برای ارائه «نقشه راه» الحاق اوکراین به ناتو در اجلاس آتی سران این پیمان نظامی مخالف است. فایننشال‌تایمز همچنین نوشته بود که علاوه‌بر آمریکا، کشورهای آلمان و لهستان هم با تلاش‌ها برای تعیین مسیر عضویت اوکراین در ناتو مخالف هستند. آنگونه که فایننشال‌تایمز گزارش داده است، مقامات آمریکایی معتقدند تعیین نقشه راه عضویت اوکراین در ناتو باعث دور شدن تمرکز کشورهای غربی از مقابله با روسیه می‌شود. بر این اساس احتمالا آمریکا انتظار دارد که بحث عضویت اوکراین در ناتو به دوران پس از جنگ موکول شود، موضوعی که به هیچ عنوان خوشایند مقامات کی‌یف نیست. همکاری عمیق با ناتو و تضمین‌های امنیتی پس از جنگ، جزو راهکارهایی است که زلینسکی از غرب انتظار دارد تا آنها را دریافت کند، اما ناتو هنوز نتوانسته به خواسته‌های او پاسخ دهد.
براساس گزارش فایننشال‌تایمز، رهبران کاخ سفید همچنان معتقدند که تعمیق روابط اوکراین با ناتو باعث تأیید نظر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه درباره شروع جنگ خواهد شد. در این صورت اگر اوکراین آنگونه که رئیس‌جمهورش می‌خواهد نتواند حداقل به چشم‌اندازی درباره عضویت در ناتو دست یابد، در عمل شاید ماهیت ادامه جنگ برای بسیاری از اوکراینی‌ها بدون عضویت در ناتو زیر سؤال قرار گیرد. از سوی دیگر نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که به‌طور کلی‌تری توسعه ناتو به سمت شرق همواره یک مسئله تنش‌‌زا در روابط مسکو و غرب بوده است و تردیدی نیست صرف‌نظر از عضویت اوکراین، برگزاری مانورهای نظامی ناتو در قفقاز ازجمله با ارتش گرجستان طی سال‌های گذشته و پیگیری عضویت اعضای جدید ازجمله سوئد و فنلاند طی چند‌ماه گذشته تنش‌ها را به فراتر از اروپای شرقی و دیگر مناطق نیز خواهد کشاند.