قهوهخانه، تفریحگاه مردانه
قهوهخانهها از مکانهای پررفتوآمد شهر در عهد قدیم بهویژهماه رمضان بودند. درماه رمضان هنگام عصر مردها بعد از پایان کار روزانه به قهوهخانه میآمدند و هم خستگی از تن به در کرده و هم از اخبار روز شهر باخبر میشدند. به باور شهبازی، قهوهخانهها رسانه و تفریحگاه بودند. حتی در عهد ناصری عوامل حکومتی اخبار مهم را در قهوهخانه «فراشباشی» اعلام میکردند. شهبازی بهنام چند قهوهخانه مهم اشاره میکند: «قهوهخانه پنجهباشی زیر شمسالعماره، قهوهخانه باغ ایلچی گذر لوطی صالح، قهوهخانه فراش باشی در بازارچه قوامالدوله، قهوهخانه فخرآباد دروازه شمیران، قدیمیترین قهوهخانه به نام چال در بازار حضرتی، قهوهخانه رجب تنبل در باغ فردوس.» در قهوهخانهها معمولا نقال، داستانها شاهنامه میگفت و آن زمان بهدلیل نبود وسایل تفریحی، شنیدن اشعار حماسی سرگرمی مردم محسوب میشد. اما گاهی پیش میآمد جوانانی اهل ذوق بودند غزل خوانی کرده یا معرکه میگرفتند.