معمای اورانیوم‌های لیبیایی

اواخر هفته گذشته بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ناپدید شدن حدود ۲.۵ تن اورانیوم طبیعی در لیبی خبر داد. رافائل گروسی، مدیرکل این نهاد، در گزارشی خطاب به کشورهای عضو نوشته بود، بازرسان سازمان ملل در جریان بازدید خود متوجه شده‌اند که ۱۰ بشکه حاوی حدود ۲.۵ تن اورانیوم طبیعی به شکل کنسانتره اورانیوم (کیک زرد) ناپدید شده است. در گزارش آژانس آمده بود که بی‌اطلاعی از مکان نگهداری مواد هسته‌ای ممکن است خطر رادیولوژیکی و همچنین نگرانی‌های امنیتی هسته‌ای را به همراه داشته باشد. به‌گزارش نیوعرب، با این حال چند ساعت پس از انتشار گزارش آژانس، خالد محجوب، سخنگوی گروه موسوم به ارتش ملی لیبی، اعلام کرد که اعضای این گروه 10بشکه مفقود شده را در 5کیلومتری انبار نگهداری این مواد و در نزدیکی مرز چاد کشف کرده‌اند. فایننشال‌تایمز نوشته که مفقود شدن این مواد گمانه‌زنی‌ها مبنی بر تلاش برای استفاده از آن برای ساخت تسلیحات هسته‌ای را به‌طور جدی تقویت کرده است.
اورانیوم طبیعی را نمی‌توان فوراً برای تولید انرژی یا سوخت بمب مورد استفاده قرار داد، اما با طی کردن فرایندی می‌توان از آن برای ساخت تسلیحات استفاده کرد. «اسکات روکر»معاون امنیت مواد هسته‌ای که سازمان غیرانتفاعی مستقر در آمریکا است، به روزنامه فایننشال‌تایمز می‌گوید: «تاجایی که اطلاع داریم این بیشترین مقدار اورانیومی است که تاکنون سرقت شده است. گرچه خطر تشعشع وجود ندارد اما نگرانی جدی این است که چه‌کسی قصد داشته تا مواداولیه ساخت تسلیحات هسته‌ای را به‌دست بیاورد.»
لیبی در سال ۲۰۰۳ تحت هدایت معمر قذافی، رهبر سابق این کشور، موافقت کرد که در ازای لغو تحریم‌ها برنامه توسعه تسلیحات هسته‌ای خود را کنار بگذارد؛ هرچند در آن زمان پیشرفت چندانی در جهت ساختن بمب نداشت. از زمان سقوط حکومت لیبی در سال ۲۰۱۱ این کشور در یک بحران سیاسی بزرگ با حضور قدرت‌های رقیب مستقر در شرق و غرب، تعداد بی‌شماری از شبه‌نظامیان و همینطور مداخلات خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند. در حال حاضر در لیبی دو دولت برای کسب قدرت با هم در رقابت هستند؛ یکی در طرابلس (غرب) مستقر است و توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است، درحالی‌که گروه موسوم به ارتش ملی لیبی در شرق و تحت رهبری ژنرال خلیفه حفتر قرار دارد.