هشدار
چهارشنبه سوری بی‌خطر
سیدجلال ملکی؛ سخنگوی آتش‌نشانی تهران
شب آخرین چهارشنبه سال که در بین مردم به چهارشنبه سوری معروف است، یکی از مراسم قدیمی ما ایرانی‌هاست. هرگونه بی‌توجهی به نکات ایمنی و سهل انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه سوری می‌تواند زیان‌های جانی و مالی سنگین و غیرقابل جبرانی را در پی داشته باشد. یکی از باورهای نادرست این است که «حادثه برای دیگران اتفاق می‌افتد و برای من اتفاق نمی‌افتد چون من همیشه مراقب هستم». باید بدانیم که وقوع حادثه برای هرکسی ممکن است ولی می‌توان با رعایت نکات ایمنی از بروز اغلب حوادث ازجمله حوادث چهارشنبه سوری جلوگیری کرد.
بیشترین آسیب ناشی از حوادث چهارشنبه پایان سال(حدود نیمی از آنها) سوختگی است. گرچه اکثر حادثه‌دیدگان بهبود می‌یابند ولی دست، چشم و پا بیشترین نقاط آسیب‌پذیربدن در حوادث مورد نظر گزارش شده است و متأسفانه آسیب‌های چشم حتی ممکن است منجر به نابینایی شود. با توجه به اینکه بیشترین آسیب‌دیدگان حـوادث چهارشنبه سوری گروه سنی 5تا 19سال بوده‌اند لذا موارد زیر را به نوجوانان و جوانان عزیز توصیه می‌کنیم:
از نگهداری مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش بازی به‌خصوص در منزل، زیر زمین و... جداً خودداری کنید.
از حمل مواد آتش‌گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم، در جیب لباس و کیف جداً پرهیز کنید.
هرگز مواد منفجره و محترقه را به طرف افراد دیگر پرتاب نکنید و به هیچ عنوان، این مواد را در ظروف شیشه‌ای یا فلزی قرار ندهید چون درصورت انفجار، ذرات شیشه یا فلز به اطراف پرتاب شده و باعث آسیب‌های شدید خواهند شد. ضمناً هرگز از ماده محترقه و منفجره‌ای که یک‌بار استفاده شده، دوباره استفاده نکنید.
از آتش‌زدن لاستیک، هیزم و کارتن خالی در واحدهای مسکونی یا در معابر، کوچه و خیابان خودداری کنید؛ چراکه در چنین شرایطی، با تشدید آلودگی هوا، خود و اطرافیانتان را در معرض آسیب‌های تنفسی قرار می‌دهید.
هیچ‌گاه از الکل برای آتش‌گیری مواد استفاده نکنید. از ریختن مواد سریع‌الاشتعالی مانند نفت و بنزین نیز روی آتش بپرهیزید.
از پـرتاب مواد آتش‌زا مانند فشفشه و موشک روی درخت‌ها، بام و بالکن منازل که از عوامل عمده بروز آتش‌سوزی است جداً خودداری کنید.
از انداختن ظروف تحت فشار(کپسول‌ها و اسپری‌های حشره‌کش) به درون آتش اکیداً خودداری کنید؛ چراکه این ظروف به‌علت دارابودن خاصیت انفجاری، ممکن است ذرات را به سمت خودتان پرتاب کنند و به چشم‌هایتان آسیب برسانند. هرگز اقدام به ساخت مواد منفجره به‌صورت دست‌ساز نکنید.
از طبقات بالا یا پشت‌بام اقدام به پرتاب نارنجک، فشفشه یا ترقه به سمت خیابان نکنید. این کار 3خطر درپی دارد: گیرکردن این مواد به درختان کوچه و آتش گرفتن درختان، برخورد آنها با عابران پیاده یا برخورد آنها با سیم‌های برق و خطرات جانبی آن.
والدین با کودکان همراهی کنند
همراهی والدین در این روز پرمخاطره تا حدی احتمال بروز حوادث را کاهش می‌دهد، چرا که وقتی پدر یا مادر کنار فرزندان باشند، اجازه روشن‌کردن آتش در مقیاس بزرگ و مهارنشدنی را نمی‌دهند و علاوه بر این، حواسشان هست که آتش را در محدوده پارکینگ یا کنار وسیله نقلیه یا در مجاورت درخت روشن نکنند.
والدین حتماً نظارت کافی بر شادی و آتش‌افروزی کودکان و نوجوانان خود داشته باشند. آتش را به دور از موارد قابل اشتعال روشن کنند و حتماً پس از پایان مراسم، آن را خاموش کنند. در این مسئله به هیچ وجه نباید به‌صورت قهری یا جبری از شرکت فرزندان در مراسم چهارشنبه‌سوری ممانعت کرد؛ چرا که اینطور برخوردها معمولاً پاسخ عکس می‌دهد و بچه‌ها را به‌نحوی تحریک می‌کند. اگر پدر و مادر در کنار فرزند باشند هم شادی می‌کنند و هم مراقب آنها هستند.
پنجره‌ها را ببندید
بهتر است این ایام پنجره‌ها را بسته نگه دارید، چرا که احتمال پرتاب مواد محترقه به داخل منزل و یا تماس با پرده و بروز اشتعال وجود دارد. ترجیحاً بالکن خانه یا پشت‌بام خالی از لباس و کارتن و روزنامه باشد که حداقل درصورت آتش‌سوزی، خسارات ناشی از آن کمتر و قابل جبران باشد.
انفجار ۲۵۰گرم مواد محترقه دست‌ساز می‌تواند فضایی به مساحت ۱۰ الی ۱۵متر را به کل تخریب کند. گزارش‌هایی داشتیم که در یک زیرزمین کوچک، ۱۰کیلوگرم از این مواد تولید می‌شد که درصورت انفجار می‌توانست یک محله را به آتش بکشد. پس اگر مطلع هستید که یکی از همسایه‌ها در انباری خانه مشغول این قبیل فعالیت‌هاست، به مسئولان مربوطه اطلاع دهید تا اتفاق ناگواری نیفتد.
بالن‌ها هم خطرناک هستند
بالن آرزوها، موردی است که طی چند سال اخیر باب شد؛ در یک بالن کاغذی آتشی روشن می‌کنند و آن را در آسمان رها می‌کنند بدون اینکه بدانند به کجا خواهد رفت. چند سال قبل همین بالن به ظاهر ساده و بی‌خطر به یک شاخه درخت گیر کرد و علاوه بر اینکه کل درخت را سوزاند، آتش این حادثه به بالکن یکی از ساکنان محله هم رسید و حادثه دیگری را رقم زد. این بالن‌ها ممکن است حتی به سیم‌کشی‌های برق گیر کنند و آتش‌سوزی گسترده‌ای را به بار آورند. روشن کردن بالن آرزوها مربوط به آسیای شرقی است و هیچ ارتباطی به چهارشنبه‌سوری ما ایرانیان ندارد.
با هم از روی آتش نپرید
به‌صورت همزمان و چندنفره از روی آتش نپرید. از ایستادن و بودن در کنار آتش، آن هم با لباس‌های بلند و گشاد به‌طور جدی اجتناب کنید و نزدیک آتش‌هایی که خودتان روشن نکرده‌اید، به هیچ وجه قرار نگیرید و از روی آن نپرید. ممکن است در آتش‌های ناامن، کپسول قابل اشتعال یا اسپری خوشبوکننده انداخته باشند که هر لحظه احتمال انفجار آن وجود دارد.
پریدن از روی آتش ارتباطی به آیین دیرینه چهارشنبه‌سوری ندارد. چهارشنبه‌سوری بهانه‌ای است برای شادی و دور هم بودن در روزهای آخر سال. حواسمان باشد به قیمت شادی کوتاه‌مدت ما اتفاق ناگواری برای عزیزانمان نیفتد.
