ابقای تاریخی آقای «شی»
شی جین پینگ در شرایطی برای سومین بار رئیسجمهور چین میشود که با چالشهای بزرگی در شرایط پساکرونا و دوران روابط پرتنش با غرب روبهرو است
بهاره محبی- روزنامهنگار
«شی جین پینگ» یک روز پس از آنکه در اقدامی بیسابقه آشکارای غرب به رهبری آمریکا را به تلاش برای جلوگیری از رشد و توسعه چین متهم کرد، با کسب نزدیک به 3هزار رأی حزب حاکم کمونیست و بدون یک رأی منفی، برای بار سوم بهعنوان رئیسجمهور انتخاب شد.
شی جینپینگ 69ساله توانست با کسب ۲۹۵۲ رأی یعنی به اتفاق آرا، برای یک دوره ۵ ساله دیگر در سمت خود باقی بماند. در نظام سیاسی چین رئیسجمهور نقشی نسبتا تشریفاتی دارد و این بیشتر رهبر حزب کمونیست است که نقش اصلی را ایفا میکند؛ سمتی که آنهم در اختیار شی جینپینگ است. او اکنون رکورد طولانیترین ریاست دولت چین از زمان تاسیس این نظام از سال ۱۹۴۹ را از آن خود کرده است.
شی جینپینگ در شرایطی در سمت خود ابقا شده که تنشهای پکن با غرب بهویژه آمریکا به اوج خود رسیده است؛ امری که در هجدهمین نشست حزب کمونیست چین که مهمترین گردهمایی سیاسی این کشور به شمار میرود نیز بازتاب داشت. رئیسجمهور چین در جمع اعضای حزب کمونیست گفت: «کشورهای غربی به رهبری آمریکا سیاست مهار، منزویسازی و سرکوب همهجانبه چین را اجرایی کردهاند که چالشهای بزرگ بیسابقهای را برای توسعه کشور ما به همراه داشته است. چین باید سیستمی قوی متشکل از نیروهای بازدارنده استراتژیک ایجاد کند، حضور نیروهای رزمی را در حوزههای جدید و با کیفیتهای جدید افزایش دهد و آموزشهای نظامی را توسعه بخشد.»
هفتهنامه اکونومیست نوشته که لحن تند و غیرمعمول شی جینپینگ خطاب به غرب بیانگر نگرانیهای دیرینه او نسبت به تحقق اهداف بزرگی است که برای چین در سر دارد. او قصد دارد تا چین را به قدرت اول جهان تبدیل کند.
نیویورکتایمز پیشتر با اشاره به اهداف سیاسی
شی جینپینگ نوشته بود: «چین امروز قدرتمند است و یکی از مسئولیتهای شی جینپینگ این است که این قدرت را تضعیف نکند و اجازه ندهد که این قدرت تضعیف شود. هدف شی جینپینگ همواره تقویت چین بهعنوان یک قدرت بزرگ و حتی شاید پیشی گرفتن از آمریکا بهعنوان بزرگترین اقتصاد جهان بوده است؛ رؤیایی که تحقق آن امروز دیگر دور از دسترس نیست.»
مهرههای کلیدی رئیسجمهور چین
«لی کیانگ» که بهعنوان نخستوزیر معرفی شده یکی از مورد اعتمادترین افراد شی جین پینگ است. نخستوزیر بهطور سنتی نقشی تأثیرگذار در اقتصاد چین دارد و اکنون نیز مهمترین وظیفه لی کیانگ نظارت بر روند رشد اقتصادی چین پس از محدودیتهای همهگیری کرونا است. لی کیانگ پیش از رسیدن به کرسی نخستوزیری بهویژه بهدلیل نقش پررنگش در اجرای سختگیرانه سیاست کووید-صفر در شهر شانگهای چین شناخته شده بود.
در هجدهمین نشست حزب کمونیست چین، 6سیاستمدار ارشد نیز برای عضویت در کمیته دائمی دفتر سیاسی این حزب انتخاب شدند؛ نهادی که در واقع هسته اصلی قدرت سیاسی در این کشور به شمار میرود. دفتر سیاسی حزب کمونیست چین از 24عضو تشکیل شده است و کمیته مرکزی این نهاد 6عضو اصلی دارد. شبکه خبری ایبیسی نوشته: تقریبا تمامی این افراد سیاستمدار با تجربه و کسانی هستند که برای چندین دهه روابط شخصی و حرفهای نزدیکی را با قدرتمندترین چهره سیاسی چین، یعنی
شی جینپینگ، داشتهاند.
«هان ژنگ» یکی از این 6چهره پرقدرت سیاسی در چین به شمار میرود. او بهعنوان یکی از اعضای کمیته دائمی دفتر سیاسی حزب کمونیست چین بهعنوان معاون شی جینپینگ رئیسجمهور، منصوب شده است.
«ژائو لجی» 66ساله از اعضای کمیته دائمی دفتر سیاسی است که در سمت خود ابقا شده است. او بر روند مبارزه با فساد از سوی حزب کمونیست نظارت داشته و همچنین ریاست کمیسیون مرکزی بازرسی انضباطی را برعهده دارد.
«وانگ هیونینگ» یکی دیگر از بازماندگان کمیته دائمی دفتر سیاسی پیشین است که پیشینه آکادمیک دارد. او استاد سیاست بینالملل دانشگاه فودان در شهر شانگهای و مشاور ارشد 2رئیسجمهور سابق چین بوده است. وانگ، 67ساله، در گذشته هیچگاه پست سیاسی نداشته است که برای یک مقام ارشد غیرمعمول به شمار میرود. او بهدلیل نوشتن چند کتاب در نقد سیاست و جامعه غربی شهرت دارد.
«کای چی» که از سال 2007ریاست حزب کمونیست چین در پکن را برعهده داشته، مسئول نظارت بر برگزاری بازیهای المپیک زمستانی پکن در سال 2022ـ یعنی بحبوحه همهگیری کروناـ نیز بود. کی چی در طول ریاستاش در پکن مسئول اخراج اجباری هزاران کارگر مهاجر از بافتهای فرسوده شهر بود. سیاستهای سختگیرانه او در پکن در طول همهگیری کرونا، باعث شد تا موارد ابتلا به بیماری در این شهر بهطور محسوسی کاهش یافته و کنترل شود. کای چی که دکترای اقتصاد دارد را یکی از نزدیکان به شی جینپینگ میدانند. شبکه خبری ایبیسی نوشته، انتظار میرود که کای چی مسئول تبلیغات و اطلاعرسانی رسانهای دولت چین تحت ریاستجمهوری شی جینپینگ باشد.
«دینگ ژوژیانگ» 60ساله، بهعنوان مدیر دفتر حزب از سال 2017عملاً رئیس دفتر شی جینپینگ به شمار میرود؛ بهویژه اینکه تقریبا در تمام بازدیدهای دولتی و ملاقات با رهبران خارجی حضور داشته است. مانند وانگ، دینگ هرگز سمت دولتی نداشته است، اما در مرکز امور حزبی قرار داشته است. انتظار میرود که ژویانگ بهعنوان معاون اول نخستوزیر مسئول امور اداری شود.
«لی شی» 66ساله پیش از انتصاب در کمیته دائمی دفتر سیاسی حزب کمونیست چین، ریاست این حزب در استان گوانگدونگ، یکی از ثروتمندترین مناطق چین و پایگاه بخش تولیدی آن را بر عهده داشته است. او بهعنوان یکی از افراد مورد اعتماد شی جینپینگ از پیشگامان سیاست «گردشگری قرمز» به شمار میرود؛ زیرمجموعهای از گردشگری در چین که در آن بازدید از مکانها و بناهای یادبودی مهم برای حزب کمونیست چین تبلیغ میشود.
مکث
چالشهای پیشروی «شی»
چین در تلاش است تا پس از 3سال محدودیتهای سخت تحت چهارچوب سیاست «کووید-صفر» وضعیت اقتصادیاش را بهبود بخشیده و اعتماد سرمایهگذاران رو به کاهش را بازیابی کند، هدفی که با توجه به تنشهای روزافزون با اروپا و آمریکا تحقق آن دشوار بهنظر میرسد.
دادههای رسمی نشان میدهد که جمعیت چین برای نخستین بار در بیش از ۶۰ سال گذشته کاهش یافته که میتواند مانع رشد اقتصادی این کشور شود. جمعیت چین در پایان سال۲۰۲۲ تقریباً یک میلیارد و ۴۱۱ میلیون و750هزار نفر بوده است که 850هزار نفر کمتر از سال گذشته است.
حدود 14میلیون جوان چینی تحصیلکرده در جستوجوی کار هستند. کارشناسان پیشبینی کردهاند که تنها 8میلیون از 11.58میلیون دانشجوی فارغالتحصیل از دانشگاه در تابستان سالجاری شغل پیدا خواهند کرد.
تحلیل
شی؛ از شبخوابی در انبار تا رهبری چین
شی جینپینگ در سال ۱۹۵۳ در پکن متولد شد.
«شی ژونگ شان» پدرش، یکی از بنیانگذاران حزب کمونیست بود. او از معدود مقامات چینی بود که در سال ۱۹۸۶ به برکناری یکی از اصلاحطلبان حزب کمونیست اعتراض کرد و در فهرست عناصر نامطلوب قرار گرفت. شی ژونگشان که پیشتر نیز از معاونت نخستوزیری برکنار، و به زندان افتاده بود، برای کار به نواحی روستایی فرستاده شد تا شی جینپینگ در کودکی در شرایط سختی بزرگ شود. شی جینپینگ از ۱۵سالگی روی زمینهای کشاورزی کار میکرد او مجبور بود در جلسات حزب نیز شرکت کند تا همچون پدرش مخالف بار نیاید. شی هنگام کار روی زمینهای کشاورزی مدتی شبها در انبار میخوابید؛ محلی که امروزه به یکی از جاذبههای توریستی چین تبدیل شده است. حزب کمونیست بهدلیل گذشته پدر، همواره درخواست عضویت شی را رد میکرد تا اینکه او در سال ۱۹۷۴ رئیس واحد حزب در یک روستا شد. او ۲۵سال بعد فرماندار استان فوجیان شد و ۵سال بعد، دبیر حزب کمونیست در این استان شد. شی سرانجام از سال ۲۰۰۷ وارد کادر اصلی حزب شد و گام به گام مسیر رشد در حزب را تا رهبری طی کرد.