تلاش برای شکار نخبه‌های کارآفرین

فرار مغزها تا همین چند وقت پیش، عمدتا به واسطه اعطای ویزای تحصیلی به جوانان کشورهای دیگر رخ می‌داد. سرمایه‌های افراد پولدار هم به واسطه ویزای سرمایه‌گذاری یا کسب‌وکار جذب می‌شد. حالا اما با جان‌گرفتن استارت‌آپ‌ها در جهان و پیدا‌شدن یک اکوسیستم تازه‌نفس که به فکر، نیروی کاری نخبه و مجرب و البته، سرمایه‌ قابل‌توجهی نیاز دارد، نوع جدیدی از ویزا در بسیاری از کشورهای جهان در حال شکل‌گیری است؛ ویزایی که همزمان برای صاحبان فکر، سرمایه و نیروی کار مناسب به‌نظر می‌رسد و شرایط را برای تقویت اکوسیستم‌ استارت‌آپی در مناطق مختلف جهان آماده می‌کند. با ایجاد این روادیدها عملا می‌توان گفت، زنگ خطر برای استارت‌آپ‌ها و اکوسیستم ایران به صدا
در آمده است. اینطور که حورا وکیلی، فعال استارت‌آپی به همشهری می‌گوید: «در مدل‌های قبلی سرمایه‌گذاری و دانشجویی عملا فرد یا نخبه و جوان بود، یا سرمایه‌گذار خبره. این بسته جدید اما جوانی را جذب می‌کند که نخبه و اهل کار است، ‌در عین حال توانایی جذب سرمایه را نیز دارد. با این حساب، اگر نتوانیم دوباره این سرمایه‌ها را جذب کنیم، عملا بخش مهمی از نیروهای مؤثر کشور را از دست داده‌ایم.»
آمریکا، کانادا، آلمان، ‌ فرانسه و امارات و اخیرا عربستان در طول سال‌های اخیر به‌طور جدی به این حوزه وارد شده‌‌اند و ویزاهایی را تحت عناوینی مثل فناوری، استعداد، «استارت‌آپ» و... برای جذب سرمایه‌های فکری و مالی در این حوزه تدارک دیده‌اند. این روادیدها برای تمام گروه‌هایی که می‌توانند در یک اکوسیستم استارت‌آپی استاندارد نقش بازی کنند، از سرمایه‌گذارهای بخش‌های مختلف گرفته تا صاحبان استارت‌آپ و نیروهای فعال در این حوزه‌ها همه می‌توانند از این خدمات ویژه و جدید استفاده کنند. این نوع جدید روادید عموما شرایط ساده‌تری نسبت به بقیه روادیدهای کاری و سرمایه‌ای دارد و به جز خود فرد، شامل خانواده‌اش نیز می‌شود. کشورهای جذب‌کننده نیروی استارت‌آپی سعی کرده‌اند تا حد ممکن راه را برای جذب این نیروها هموار کنند.
اکوسیستم و زیست‌بوم ایران باید طوری پیشرفت کند که نخبه‌های ایرانی بتوانند در آن رشد کنند و هر کسی که ایده‌ای دارد، بتواند آن را پیاده‌سازی کند. وقتی درباره شهر خلاق صحبت می‌شود، در واقع منظور جایی است که هر‌کسی ایده ‌دارد بتواند پیاده‌اش کند. به همین‌خاطر مدت‌هاست تلاش شده که حدود ۵۰ درصد از سرمایه‌گذاری‌ در اکوسیستم استارت‌آپی کشور از وام به سمت سرمایه‌گذاری خطرپذیر برود.