کدام روندها قرآن را جهانی خواهد کرد؟

سیدمهدی سیدی ؛ کارشناس رسانه

همواره در میان اندیشمندان گفت‌وگوهایی درباره «آینده جهان» در جریان است و تقریبا بر این مضمون اتفاق‌نظرهایی وجود دارد که دنیا به‌سوی سرنوشتی مشترک و یکپارچه در حرکت است، اما در چگونگی آن اختلاف‌نظرهای جدی وجود دارد که «جهانی شدن» محتمل است یا «جهانی‌سازی»؟! تردیدی نیست همواره مکاتب یا قدرت‌های بانفوذ به دنبال سیطره جهانی ایده‌ها و روش‌های خود هستند؛ همین اراده مصنوعی و تحمیلی است که می‌توان آن را «جهانی‌سازی» نامید؛ یعنی مردم دنیا با نقشه‌ای مهندسی‌شده الگویی جهانی از سبک زندگی، سیاست و اقتصاد را بپذیرند.
اما با نگاهی توحیدی می‌توان برای جهان فرجامی متفاوت و متعالی پیش‌بینی کرد؛ دین خدا، بر تمام جهان حکومت خواهد کرد و مدیریت دنیا به مستضعفان و مؤمنان خواهد رسید. درست از هنگامه مبعث پیامبر مهربانی‌ها (ص) تا امروز که شاید در سخت‌ترین گذرگاه‌های تاریخ قرار داریم و بشر نفس‌زنان گردنه‌های یخبندان زندگی را به سمت خورشید صعود می‌کند، این ایده آسمانی مطرح بوده است که فرزندان آدم، آخرالامر به «امت واحده» و «حیات طیبه» دست خواهند یافت. همزمان با نگاه نقلی و سندمحور، می‌توان کلان‌روندهای جهانی را نیز شناسایی کرد که در پناه آن تئوری جهانی‌‌شدن قرآن قابل توضیح و استدلال است:

1-رسانه‌ها و معجزه آگاهی
تا پیش‌ازاین هرچه مفاهیم قرآن و اندیشه‌های وحیانی در پروپاگاندای شیطانی منزوی شده و گوش‌های حق‌طلب از شنیدن آیات روح‌بخش ممنوع شده‌اند در دوران پیش‌رو که رسانه‌ها با گستردگی و مردم‌پایگی تضارب اندیشه‌ها را فراهم می‌سازند پیش‌بینی‌ها آن است که قرآن محمد (ص) روز به روز مشتریان بیشتری خواهد یافت و در بازار جهانی اندیشه، بر کرسی اول خواهد نشست.

2- عقل بشر و فرصت رشد
عقل بشر به سعی و خطا و با پرورش ایام، کم‌کم در مسیر سعادت گام برخواهد داشت. از روزگاری که وحی آسمانی قطع شد و پیامبر خاتم(ص) آخرین نسخه شریعت را برای مردم به ارمغان آورد، مقرر شد ملت‌ها در پرتو چراغ وحی، با پیامبر درونی خود که همان عقل باشد به سرمنزل مقصود نائل شوند. منصفانه آن است که اندیشه‌های مترقی در عرصه جهانی را کاملا معیوب ندانیم و خوش‌بین باشیم که روزگاری شاهد تقاطع همین اندیشه‌های بشری با مضامین قرآن باشیم؛ آنچنان‌که همین حالا نیز برخی نسخه‌های بشر همپوشانی‌های جالب و شگفتی با مضامین قرآنی پیدا کرده‌‌اند.

3-رونق حق‌طلبی و خستگی از ظلم
در همیشه تاریخ، گردن بشر زیر بار ظلم زورمندان و فریب زرسالاران خمیده شده و تازیانه‌های وحشی قدرت و شهوت، کمر بشر را شکسته است. هرچه پیش می‌رویم حق‌طلبی عمومی در جهان و نفرت از ظلم به آن نقطه‌ای خواهد رسید که پاسخ تمام محرومیت‌ها و مظلومیت‌ها را از حنجره دین و توحید خواهد جست. آن‌هنگام است که به‌صورت کاملا طبیعی و بی‌هیچ دست‌کاری مصنوعی و قدرت قهریه، بشر به سرانجام مشترک آسمانی خود که همانا «بندگی و عدالت» است دست خواهد یافت.
پس منطقا می‌توان با مطالعه کلان‌روندهای آینده‌پژوهانه، جهانی‌‌سازی قرآن - یا بهتر است بگوییم جهانی شدن قرآن - را توضیح دهیم و بیش‌ازپیش به وعده خداوند به پیامبرش ایمان بیاوریم که فرمود: «عده‌ای می‌خواهند نور درخشان خدا را با دهان‌هایشان خاموش سازند، اما هرگز چنین نخواهد شد که خداوند نور خود را فراگیر خواهد کرد؛ حتی اگر کافران نخواهند.» (صف - 8)