شیراز و ماجرای حفظ بافت تاریخی

ادامه طرح ساماندهی 57 هکتار از بافت تاریخی شیراز اواخر هفته گذشته بار دیگر آغاز شد. اگرچه این اقدام با برخی انتقادها مواجه شد اما استاندار فارس اعلام کرده که تخریب بافت تاریخی شیراز شایعه است و مدیران استانی فارس در حال ساماندهی این بافت تاریخی هستند.
محمدحسن طالبیان، معاون سابق میراث‌فرهنگی کشور و مشاور فعلی وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پیش‌تر و همزمان با تلاش‌های شکست خورده برای ادامه تخریب بافت تاریخی شیراز به همشهری گفته بود که بافت تاریخی شیراز دومین بافت واجد ارزش‌های ثبت جهانی کشور است و وزارت میراث‌فرهنگی کشور قادر است بافت تاریخی شیراز را به‌رغم تخریب‌های گسترده پیشین به ثبت جهانی برساند.
محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس اما در واکنش به اعتراضات صورت گرفته در ماجرای اخیر، تخریب خانه‌های تاریخی اطراف حرم مطهر شاهچراغ(ع) را شایعه خواند و گفت: بنای ما ساماندهی محدوده ۵۷ هکتاری اطراف حرم مطهر است و این ساماندهی به‌معنای تخریب نیست.
به گزارش ایرنا، استاندار فارس اعلام کرد: شایعه تخریب خانه‌های بافت تاریخی شیراز توسط سلبریتی‌هایی مطرح می‌شود که در دام برخی کشورهای همسایه گرفتار هستند که تاریخ اسلام را با آن شدت تخریب کرده و ما را متهم می‌کنند که بنا داریم اطراف حرم شاهچراغ(ع) را تخریب کنیم.
وی افزود: بنای ما این است که اطراف حرم مطهر از وضعیت امروز که مورد گلایه بسیاری از ساکنان این محدوده نیز هست خارج شود و معابر و ظواهر و بسیاری از فضاهای فرهنگی، مساجد و زائرسراهای آن سامان یابد. ایمانیه تأکید کرد: هیچ تضمینی برای افزودن فضا به حرم‌های مطهر احمدی و محمدی نداریم و فقط یک قسمت کوچک در شرق حرم مطهر سیدعلاالدین حسین(ع) افزوده خواهد شد که در این فضا نیز ساختمانی وجود ندارد.
استاندار فارس گفت: بنای استان و مدیریت استان این است که این ۵۷ هکتار از بافت تاریخی شیراز به شکل آبرومند ساماندهی شود و اطراف حرم نسبت به وضعیت امروز به‌مراتب شایسته‌تر شود.
تخریب بافت تاریخی شیراز از سال‌های پایانی دهه 80 آغاز شد و از سال 83 تا 96 به اوج رسید. اسفندماه سال 96 نیز پس از آنکه شورای‌عالی معماری و شهرسازی دستور توقف تخریب بافت تاریخی شیراز را ابلاغ کرده بود، مجریان طرح ساماندهی 57هکتار از بافت 360هکتاری شیراز، از تاریکی شب استفاده ‌کردند و ظرف 3ساعت 2بنای تاریخی ثبت ملی شده با قدمت قاجاری را تخریب کردند. سازمان وقت میراث‌فرهنگی صبح روز بعد در بیانیه‌ای اعلام کرد: خانه‌های تاریخی سلیمی به شماره ثبت 8998مورخ 10خرداد 1382و منتصری به شماره ثبت ملی 8975 مورخ 10خرداد 1382به‌عنوان 2 اثر تاریخی قاجاری در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بودند که در سال‌های گذشته به‌دست مجری طرح توسعه آستان مقدس شاهچراغ(ع) از مالک خصوصی خریداری و شب گذشته به‌رغم ممانعت یگان حفاظت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فارس با ماشین‌آلات سنگین تخریب شدند. این سازمان همچنین تخریب بافت تاریخی شیراز را سازماندهی‌شده خوانده بود و شکایت خود را نیز تقدیم دستگاه قضایی و مراجع قانونی کشور کرده است. بافت تاریخی شیراز 360 هکتار است و طرح موسوم به طرح ساماندهی 57 هکتار از بافت تاریخی شیراز با مباحث کارشناسی بسیاری در وزارت میراث فرهنگی و شورای‌عالی معماری و شهرسازی و مراجع ذیربط مواجه شده است. محمدمهدی کلانتری، دبیر پویش نه به تخریب بافت تاریخی شیراز نیز به خبرگزاری فارس گفته است: « با تمام تخریب‌های گسترده‌ای که در 27سال اخیر در پهنه 360هکتاری بافت تاریخی شیراز اتفاق افتاده، هم‌اکنون این بافت دارای 2500اثر تاریخی ارزشمند است که تنها 410اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است. اما 10اثر ثبت ملی شده نظیر خانه پورنواب، سلیمی، منتصری، رقیه رسولی و... در حدفاصل سال‌های 89 تا 96 جهت طرح توسعه 57 هکتاری توسط مجریان این طرح تخریب شد.»
عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اما همین 2 روز قبل و در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی گردشگری در واکنش به آغاز از سرگیری تخریب بافت تاریخی شیراز گفته بود که در این خصوص تابع کامل نظر پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور است.
همشهری اطلاع یافته است که در پی واکنش‌های منفی به از سرگیری تخریب بافت تاریخی شیراز، تخریب این بافت در چند روز گذشته متوقف شده و آنطور که استاندار فارس نیز اعلام کرده  ساماندهی بافت تاریخی شیراز و نه تخریب بناهای تاریخی در دستورکار است.