گزارش
دولت به دنبال اصلاح روش‌های حکمرانی
همشهری در گفت‌وگو با اعضای کابینه، وعده رئیس‌جمهور درباره اصلاحات حاکمیتی و اجرای قانونی را پیگیری کرد
محسن تولایی-روزنامه‌نگار
تغییر روش‌ها و شیوه‌های اداره کشور، بازنگری در قوانین و اصلاحات حکمرانی در زمره کلیدواژه‌های تحلیل حوادث ماه‌های اخیر کشور بوده‌اند. نگاه مسئله‌محور و روبه‌جلو در پیشگیری از انباشت مشکلات و شنیدن مسائل در مرحله طرح مطالبات قبل از تبدیل آنها به مواجهات میدانی، توصیه عمده نخبگان در جلسات با دولت بوده است. سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور در برنامه تلویزیونی هفته قبل خود درباره حجاب و تمهید ابزارها و تدوین روش‌های قانونی برای اعتراضات گفت: بنده پیش‌تر هم اعلام کرده‌ام که اعتراض باید شنیده شود. ما در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی موضوع را مطرح کردیم و آنجا تصویب و به همه مراکز علمی اعلام شد که می‌توانیم کانون‌های گفت‌وگو داشته باشیم. رئیسی در واکنش به این نکته که آیا ابزار اعلام اعتراض‌ها صرفا همین نشست‌ها خواهد بود، گفت: این یک روش است.
روش دیگر هم همان فعال کردن اتاقهای گفت‌وگوست که ما در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مصوب و اعلام کردیم که اتاقهای گفت‌وگو، هم در دانشگاه، هم در مراکز علمی، پژوهشی و در کشور تشکیل شود. آن بخشی که مربوط به دانشگاه است، به بخش مربوطه و بخشی که مربوط به کشور است به وزارت کشور اعلام شده تا این بخش را فعال کند. او مهرماه امسال چند روز پس از فوت مهسا امینی درخصوص مطالبه تغییر و اتفاقات خیابانی گفته بود: «در هر موضوعی احتمال اصلاح شیوه‌ها وجود دارد و راه برای اصلاح روش‌های اجرای قانون باز است.»
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور دولت حسن روحانی اسفندماه1396 در پس حوادث دی‌ماه همان سال به همشهری گفته بود: «سبک زندگی و سلیقه مردم تغییرات اساسی کرده است.» آن اتفاقات اگرچه منجر به شکل‌گیری برخی گفت‌وگوهای سیاسی شد، اما به فاصله کوتاهی متوقف شد و خروجی مشخصی هم در اصلاح روش‌های اجرا نداشت.
با احمد وحیدی وزیر کشور، محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد و علی‌بهادری جهرمی سخنگوی دولت درباره سرنوشت وعده اصلاح روش‌ها در دولت سیزدهم، تداوم آنها و رویکردهای نتیجه‌محور گفت‌وگو کرده‌ایم.
با احزاب، جلسه می‌گذاریم
احمد وحیدی، وزیر کشور در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد پایش و ارزیابی وزارت کشور از ناآرامی‌های ماه‌های اخیر کشور همچنان در حال به‌روزرسانی است و ضمن تنظیم و دسته‌بندی گزارش‌های مرتبط با این تحولات، نتایج به مقامات بالادست کشور منتقل می‌شود تا تصمیمات لازم از سوی رئیس‌جمهور، شوراهای فرادستی و مراجع بالاتر اتخاذ شود.
آقای رئیسی در گفت‌وگوی اخیر تلویزیونی گفتند به وزارت کشور و برخی مجموعه‌های دیگر ابلاغ شده که گفت‌وگوهای سیاسی را در کشور پیگیری کنند. در وزارت کشور برای این ابلاغیه چه کرده‌اید؟
یکی از کارکردهای ما شکل‌دادن به گفت‌وگوهاست. ما الآن ساختار رسمی هم برای این کار تحت عنوان خانه احزاب داریم که یکی از کارکردهای خانه احزاب این است که تشکل‌های سیاسی را در معرض گفت‌وگو با یکدیگر قرار دهد. هفته گذشته دوستان خانه احزاب متشکل از همه احزاب با یکدیگر جلسه داشتند. بنا بر این است که احزاب درخصوص مسائل مختلف با یکدیگر گفت‌وگو کنند. ما به‌دنبال توسعه این موضوع هستیم.
آقای رئیسی در مهرماه اعلام کردند تغییر در شیوه‌ها و روش‌های اجرای قانون ازجمله در موضوع پلیس امنیت اخلاقی امکان‌پذیر است. به‌طور مشخص به چه مصادیقی که نیازمند تغییرات هستند، رسیده‌اید؟
ما طبیعتا در هیچ شیوه‌ای تأکید موکد نداریم و اگر لازم باشد شیوه بهتری برای هر کاری وجود داشته باشد، حتما آن را دنبال خواهیم کرد.
شروع تغییر ساختارها از اقتصاد
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در پاسخ به این سؤال همشهری که «مهرماه امسال آقای رئیسی گفتند احتمال اصلاح شیوه‌ها و روش‌های اجرای قانون وجود دارد و چهره‌های سیاسی به دنبال صحبت‌های رئیس‌جمهور اصلاح حکمرانی را ضروری دانستند،4ماه بعد از آن سخنان، دولت مشخصا با نظرسنجی از مردم چه مواردی را ضرورت دیده تا اصلاح کند؟ چه مواردی را احصا کردید و چه تصمیماتی گرفته شده است؟» به همشهری گفت: در برنامه تحولی دولت در 37محور راهبردها و چرخش‌های تحول‌آفرین مدنظر بوده است و به‌طور مستمر نیز با کسب‌نظر از جامعه نخبگان و عموم مردم تقویت، اصلاح و تکمیل شده است. مردم می‌توانند این موارد را در سامانه‌های عمومی همگان ببینند و درباره برنامه این تحول‌ها قضاوت کنند. به همین جهت نیز دولت در تلاش است تا به‌سرعت کار را پیش ببرد.
بهادری جهرمی افزود: مثلا اتفاقی که در حوزه نرخ رشد صنعت افتاد حاصل از همین راهبردهاست که ما می‌توانیم با رشد اقتصادی، 10سال عقب‌ماندگی را که در درآمدها و هزینه‌های خانوارها ناترازی ایجاد کرد جبران کنیم. بحث مولدسازی دارایی‌های دولت خیلی کمک می‌کند که طرح‌های عمرانی دولت تکمیل شوند. شهری در کشور نیست که آنجا مراجعه کنیم و یک طرح نیمه‌تمام مثل بیمارستان، درمانگاه، مدرسه یا مجموعه فرهنگی در آنجا نبینیم. این تغییر رویکردها در روش‌های تصمیم‌گیری و اصلاح نظامات فرسوده اداری ازجمله این تحولات است که معتقدیم حل‌کننده مشکلات کشور خواهد بود.
پیگیری حجاب در قالب رویکردهای فرهنگی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اصلاح روش‌ها و شیوه‌های پلیس امنیت اخلاقی موسوم به گشت ارشاد بر ضرورت جایگزینی رویکردهای فرهنگی و اجتماعی و کنار گذاشتن رویکردهای امنیتی و پلیسی در این خصوص سخن گفت. سؤال و جواب‌های مختصر همشهری با محمدمهدی اسماعیلی در حاشیه جلسه هیأت دولت را می‌خوانید.
رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی تلویزیونی اخیر خود از تغییر رویکردهای فرهنگی به امنیتی در موضوع گشت ارشاد صحبت کردند. قرارگاه حجاب وزارت ارشاد قرار است چه فعالیتی انجام دهد؟
آقای رئیس‌جمهور و دولت معتقدند که مسئله حجاب یک مسئله فرهنگی و اجتماعی است و با این مسئله در ابتدای امر نباید غیراز راه فرهنگی و اجتماعی رفت. من معتقدم راه دیگری برای مدیریت موضوع وجود ندارد. آقای رئیس‌جمهور مخالف رویکرد سیاسی و امنیتی با موضوع پوشش هستند و معتقدند جامعه ایران یک جامعه عمیقا عفیف است و اگر هم جایی اخلالی داریم باید از دریچه فرهنگ با آن برخورد کنیم. این موضوع در قالب یک مجموعه بسیار خوب در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازماندهی شده و کارهای ایجابی نظیر نمایشگاه خانواده خوب که در تهران و مراکز استان‌ها افتتاح می‌شود، در همین راستاست. دیگر برخوردها نیز به همین منوال است. تمام تلاش دولت انقلابی آیت‌الله رئیسی این است که با نگاه فرهنگی با پدیده‌های فرهنگی مواجه شویم.
ساختار و اعضای این قرارگاه چه کسانی هستند؟
اعضا و ساختارش روشن است. همه دستگاه‌های فرهنگی دولت و خارج از دولت عضو آن هستند؛ در قالب مجموعه شورای فرهنگ عمومی که ما مسئولیت آن را داریم. یک کار جمعی فشرده دیگر هم فعال شدن قرارگاه زیست عفیفانه است که فعال شده است و دارد کار می‌کند و ابعادش هم در حال گسترش است.
آیا در بحث حجاب کار از وزارت کشور و نیروی انتظامی سلب می‌شود؟
وزارت کشور یک کار محدود سلبی در اختیار دارد که برای موارد خیلی خاص است؛ موقعی که از یک مسئله عادی خارج شود. وزارت کشور کار محدودی در بحث حجاب در اختیارش است و اصل کار فرهنگی و اجتماعی است که مدتی است با دستور آقای رئیس‌جمهور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شروع شده است.
انتشار اخباری همچون بستن داروخانه‌ها، رستوران‌ها یا اماکن دیگر به‌علت بی‌حجابی در زمره فعالیت این قرارگاه است یا قرارگاهی که در وزارت کشور در حوزه حجاب فعال است؟
این موضوعات و موارد به هیچ‌وجه در دستور کار مجموعه فرهنگی نیست. من بعید می‌دانم چنین مواردی به این‌نحو که گفتید اتفاق افتاده باشد، ممکن است به‌علت عدم‌رعایت قانون در برخی موارد دیگر باشد. برای دولت و شخص آقای رئیس‌جمهور مسئله این است که در قالب رویکردهای فرهنگی دنبال شود.
در همینه زمینه :