فساد اخلاقی

حسین فردوست در کتاب «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» آورده است: شمس پهلوی نخستین فرزند رضاخان از همسر دومش تاج‌الملوک است که در سال1315 با فریدون جم (فرزند محمود جم) ازدواج کرد. اما پس از شهریور1320 و سقوط رضاخان از سلطنت، شمس ضمن ناسازگاری با فریدون جم زمینه‌های جدایی با او را فراهم کرده و بدون متارکه رسمی با شوهر قانونی خود، در سال 1322 زندگی مستقلی را شروع کرد. وی در این مدت درحالی‌که هنوز همسر فریدون جم محسوب می‌شد با عزت‌الله مین‌باشیان (معلم موسیقی خود که بعدها نام خود را به مهرداد پهلبد تغییر داد) ارتباط پیدا کرد و با وجود مخالفت دربار و بسیاری از اعضای خاندان سلطنت، در سال1323 از فریدون جم طلاق گرفته و یک سال بعد با عزت‌الله مین‌باشیان ازدواج کرد.

فهرست مؤسسات نامشروع
در کتاب مفاسد خاندان پهلوی نوشته شهلا بختیاری آمده: شمس علاوه بر سوءاستفاده از اموال دولتی برای منافع شخصی خود، به همراه همسر و فرزندانش صاحب و یا سهامدار عمده‌ چندین مؤسسه‌ اقتصادی ازجمله شرکت پرشیان متال فورمز، شرکت صنعتی آلوم شارس، شرکت ساختمانی فرامین، شرکت شهر صنعتی کورش، شرکت ساختمانی و مهندسی مهرشهر، شرکت مهندسی و ساختمانی ایرا، شرکت ایراسر، شرکت سازندگان، شرکت ایرا اس.پی.کاپاگ، شرکت ساختمانی خطوط لوله‌ ایران، شرکت عمرانی شهر صنعتی ساوه، شرکت ساختمانی فیاتک، شرکت آناهیتا، شرکت ایران موبیل هومز، شرکت بازرگانی واردات، شرکت نان شهر، شرکت کشتیرانی دماوند و کانون ورزشی مهر بودند.

فرار مالیاتی
به نوشته کتاب مفاسد اخلاقی پهلوی،یکی از راهکارهای خاندان پهلوی برای فرار از پرداخت مالیات تصویب قوانین مربوط به معافیت مالیاتی در مجلس شورای ملی و توسط هیأت وزیران بود. هیأت وزرا در جلسه نوزدهم شهریور‌ماه1317 بنا بر پیشنهاد وزارت تجارت اعلام کرد که «پروانه ورود دو فقره کالا به شرح: 1- چهار بسته لوازم تخصصی به ارزش 300 ریال از بیروت و 2- یک بسته حاوی البسه ابریشمی و کفش به ارزش 180ریال از کشور سوئد به نام والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی وارد گمرک تهران شده به تقاضای اداره گمرک با معافیت از صدوربرگه مالیات داده شود.» بلافاصله این موضوع به امضای نخست‌وزیر نیز رسید و به‌منظور اجرا به وزارت بازرگانی ارجاع داده شد.

خودروهای وارداتی
اسناد فراوانی مبنی بر اختصاص معافیت مالیاتی به‌خودروهای وارداتی توسط شمس وجود دارد که در اینجا تنها به ارائه یک نمونه از این اسناد که در کتاب «زنان دربار به روایت اسناد ساواک» آمده اشاره شده:«روند واردات اتومبیل توسط شمس پیگیرانه و با قوت ادامه داشت به‌طوری که در سال1345 رقم واردات ماشین به ایران توسط وی به 10دستگاه در سال رسید. آنچنان که در یکی از اسناد ساواک آمده است: «والاحضرت شمس پهلوی برای سال1345 ،10 دستگاه اتومبیل سفارش فرموده بودند. 7دستگاه آن در همان سال تدریجا ترخیص شد و3 دستگاه آن که عبارت از شورلت استیشن و دوج چادری و یک دستگاه بنز250 بود در سال46 رسید... .»

فسادهای شمس به روایت مادر فرح
«فریده دیبا»، مادر فرح در خاطرات خود ضمن اینکه از زندگی مرفه شمس و مشارکت وی با سرمایه‌داران بزرگ ازجمله حبیب‌الله ثابت پاسال، حبیب القانیان، هژبر یزدانی، محمود خیامی و... صحبت می‌کند درباره فسادهای مالی دیگر شمس می‌گوید: «عمل زشتی که شمس انجام می‌داد، گرفتن مبالغ هنگفت از واردکنندگان اشیای گرانبها، طلا، جواهر و کالاهای پرقیمت بود. سرمایه‌داران به او باج می‌دادند و در مقابل، کالاهای خود را به‌عنوان دربار شاهنشاهی وارد مملکت می‌کردند و از هرگونه بازرسی و مالیات معاف می‌شدند.» وی همچنین درباره قاچاق اشیای تاریخی ایران به خارج از کشور توسط شمس و اشرف می‌گوید: «فرح که بیشتر از من به مسائل محرمانه واقف بود می‌گفت این دو خواهر [شمس و اشرف] در برابر دریافت پول‌های کلان اجازه می‌دهند صادرکنندگان حتی اشیای عتیقه و غیرقابل ارزش‌گذاری و میراث فرهنگی و ملی کشور را در بسته‌بندی‌های منقوش به مهر دربار شاهنشاهی بدون هیچ‌گونه وارسی به خارج بفرستند.»

سفرهای خارجی با سگ‌ها و ‌گربه‌ها و...
شمس علاقه بسیاری به سفرهای خارجی داشت و در این سفرها اعضای خانواده و افراد زیادی ازجمله ندیمه، پرستار و پیشکار، خیاط، رئیس‌دفتر و... وی را همراهی می‌کردند. به علاوه او همواره در سفرهایش چند سگ و گربه با خود می‌برد.
 اسدالله علم در ذیل خاطرات تیر‌ماه1352 می‌نویسد: «والاحضرت شمس هم‌اکنون در ایالات متحده به سر می‌برد... شاه گفت: متأسفانه باید بگویم این را هم باید حمل بر خودپسندی احمقانه او کرد که با همراهانش 10سگ و دو برابر همین تعداد گربه به این طرف و آن طرف آمریکا جولان می‌دهد.»