گزارش
خودی و غیرخودی نداریم
دبیرچهل‌و‌یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر مطرح کرد
ناصر احدی- روزنامه‌نگار
روز گذشته، نشست خبری دبیر چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در پردیس سینمایی ملت برگزار شد. این نشست با کمی تأخیر آغاز شد که مسعود نجفی، مدیر روابط‌عمومی و از اهالی رسانه جشنواره، توضیح داد: این تأخیر به خواست خبرنگاران بوده و این نشست را با یادی از همکاران فوت‌شده رسانه‌ای همچون وحید اسلامی، اصغر یوسفی‌نژاد، محسن جعفری‌راد، اشکان منصوری، بابک برزویه و علیرضا غفاری آغاز می‌کنیم. در ادامه، از پوستر بخش بین‌الملل جشنواره رونمایی شد و نجفی اعلام کرد که بخش بین‌الملل جشنواره شامل 3بخش سعادت، جلوه‌گاه شرق و جشنواره جشنواره‌هاست و طراحی این پوستر برعهده حامد مغروری بوده است. سپس مجتبی امینی، دبیر جشنواره صحبت‌هایش را آغاز کرد. آنچه در پی می‌آید خلاصه‌ای از مهم‌ترین گفته‌های او است.
1
تنوع اقلیم و ژانر
امسال شرایط سختی برای برگزاری جشنواره و برنامه‌ریزی‌هایی که باید شکل می‌گرفت، داشتیم. به‌دلیل مشکلاتی که چند‌ماه گذشته در کشور ایجاد شد و التهاباتی که بود، روند تولید آثار سینمای کشور اندکی با تأخیر روبه‌رو شد، اما ما در بخش ارزیابی فیلم‌ها با یک بسته تولیدی خوب روبه‌رو بودیم و ۷۵ اثری که در بخش گروهی ثبت‌نام کردند و آثاری که به دبیرخانه رسیدند، نسبت به سال گذشته آثار قابل‌توجهی بودند. امسال سینمادوستان با ترافیک ویژه‌ای از فیلم‌ها روبه‌رو خواهند بود. از اقلیم‌های متفاوت اثر خواهیم داشت و نشاط،شادابی و روح جدیدی در خط تولید سینما به چشم خواهد آمد. سال‌ها بود که آثار سینمایی بیشتر در تک‌لوکیشن و شرایط شهری تولید می‌شدند، اما خط تولیدی در سینما شکل گرفته که این تنوع اقلیم و ژانرهای مختلف را در جشنواره امسال شاهد خواهیم بود و با بسته تولیدات خوبی برای اکران سینمای سال آینده مواجه خواهیم شد.
2
ملاک، نظر تهیه‌کننده است
جشنواره متعلق به خانواده سینما و اهالی سینماست؛ به‌خصوص دوستان و عزیزانی که در جشنواره شرکت کرده‌اند. از لحاظ پروتکل‌های حرفه‌ای جشنواره‌های جهانی و صنعت فیلمسازی، تهیه‌کننده متولی تصمیم‌گیری برای یک فیلم است. تهیه‌کننده است که برای حضور فیلم در فستیوال‌ها و نمایش آن تصمیم می‌گیرد و حالا در این ماجرا برخی‌ها با تهیه‌کننده همراه هستند و برخی نیستند. ممکن است مسائل اجتماعی یا شخصی در این تصمیم‌گیری دخیل باشد، ولی حاشیه‌ها تأثیری در نمایش عادلانه اثر ندارد و ملاک ما نظر تهیه‌کننده است. در دوره‌های قبل هم پیش آمده که عده‌ای برای پرسش و پاسخ در جشنواره حاضر نشدند که ما در این مورد کاری نداریم. سعی می‌کنیم بستر آرامی برای فیلم‌ها برقرار کنیم تا بعد در داوری ارزیابی شوند.
3
فرش قرمز در کار نیست
نام مجری نشست‌ها بعدا اعلام می‌شود، ولی نحوه برگزاری نشست‌ها به شیوه سال‌های قبل است. سیاست ما امسال بر این مبنا بود که یک جشنواره 40ساله را به دوره چهل‌ویکم برسانیم و برگزاری این رویداد واقعا سخت است. درباره فرش قرمز هم باید بگویم معتقدم جشنواره باید با سبک ایرانی اسلامی هماهنگ باشد و نباید با دست فرمان کشورهای دیگر و فرهنگ غربی کار کنیم. البته فرهنگ هر کشور محترم است، ولی بنای ما بر این بوده که در چارچوب فرهنگ ایرانی اسلامی قدم برداریم.
4
وظیفه جشنواره تنبیه و تشویق نیست
ما اختیاراتی برای تنبیه و تشویق نداریم. این مباحث در حوزه اختیارات جشنواره نیست. شاید از لحاظ قانونی به ارشاد برمی‌گردد. جشنواره فجر یک رویداد مهم در خاورمیانه است. ما یک فستیوال هستیم و جنگ تیترها در رسانه‌ها جریان دارد و این جنگ بدیهی است، ولی ما در برگزاری جشنواره چارچوب و اختیاراتی داریم. رسانه‌های آن سوی آب مسائل این چند وقت اخیر را با دوز بیشتری پیگیری کردند و جنگ رسانه‌ای آنها درصدد آسیب زدن به بخش بین‌الملل بود. ما تلاش کردیم با شرایط آرام و مناسب پذیرای بخش بین‌الملل باشیم و جزئیات بیشتر در روزهای آینده اعلام خواهد شد. به ما حق بدهید که امسال شرایط متفاوت است. امسال اطلاع‌رسانی به این شیوه بود تا در سکوت کارها را پیش ببریم. درباره نحوه اطلاع‌رسانی با توجه به التهاباتی که پیش آمده هر کس دیگری هم بود با تدبیر و دقت عمل می‌کرد تا آسیبی به صاحبان آثار نرسد؛ این موضوعی نبوده که از جایی دیکته شود. ما باید از خانواده سینما مراقبت کنیم. اگر مثلا 2ماه قبل اسامی فیلم‌ها را مطرح می‌کردیم، فشار روحی زیادی به دوستان وارد می‌شد، ولی کاری که ما کردیم در راستای صیانت بود. بدنه سینما به‌خاطر التهابات با کندی کارهای خود را پیش برد؛ بنابراین ما و فیلمسازان امسال در شرایط استانداردی قرار نداشتیم؛ از این رو باید توقع سال‌های قبل را پایین آورد.
5
سیمرغ مردمی؛ بودن یا نبودن؟
یک‌ماه قبل می‌توانستیم ۲۰ اثر را انتخاب کنیم و درگیر کیفیت نشویم، ولی امسال ۶ فیلم با پروداکشن بزرگ داریم و به همین دلیل با توجه به ترافیک استودیوها صبر کردیم. با این حال یکسری آثار از نیمه‌های جشنواره به ناوگان اکران اضافه می‌شوند و به این ترتیب شرایط برقراری عدالت در بخش آرای مردمی فراهم نمی‌شود. تا الان که اینجا هستیم نمی‌توانیم ۲۴ اثر را در سبد بخش رأی‌گیری مردمی قرار دهیم، ولی باز هم جلسه داریم تا درباره سیمرغ مردمی تصمیم‌گیری کنیم.
6
24فیلم با 4رزرو
در میان آثار رسیده به جشنواره، ۳۰ فیلم خوب داشتیم و در نهایت جمع‌بندی کردیم که ۲۴ فیلم به بخش رقابتی راه پیدا کنند. ۴ اثر در بخش رزرو ماند و امیدوارم فیلم آقای مسعود جعفری‌جوزانی به بخش رقابتی برسد.
7
26فیلم از 25کشور
با تصمیم سازمان سینمایی، پس از چندین سال، تصمیم بر تلفیق بخش ملی و بین‌المللی شد و امسال شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه خواهیم بود. ۵۷۸ فیلم متقاضی حضور بودند و از این میان ۲۶ اثر از ۲۵ کشور حضور خواهند داشت.
البته برخی محصولات مشترک هستند و برای نخستین‌بار در منطقه اکران می‌شوند. از ۲۸ کشور مهمان خواهیم داشت. امسال بازار فیلم را هم پررونق برگزار می‌کنیم و کمپانی‌های مختلفی به این رویداد خواهند آمد. این بازار در برج میلاد برگزار می‌شود و محل استقرار ما در بخش بین‌الملل همین برج میلاد خواهد بود.
8
جشنواره‌ای برای همه
جشنواره متعلق به خانواده سینماست و از این 40 دوره گاهی حال همه خوب بوده و گاهی هم خوب نبوده است. ما مهمان اهالی فرهنگ، هنر و رسانه هستیم و این آثار برای مردم خلق شده نه برای یک شخص یا جریان خاص. من بچه سینما هستم و شاید با برخی در حوزه‌هایی اختلاف‌نظر داشته باشیم. ما در این ماه‌ها با دوستان خوب کارگردان، بازیگر و تهیه‌کننده جلسه‌های هم‌اندیشی داشتیم و این التهابات اخیر تأثیر و خدشه‌ای در این دوستی‌ها ندارد. هم‌اکنون هم از حضور همه استقبال می‌کنیم. باید دست به‌دست هم بدهیم تا حال همه خوب شود و هر کسی به اندازه توان خودش برای امیدبخشی و آگاهی‌بخشی تلاش کند.
مکث
از کره دیگری هنرمند نیاورده‌ایم
تمام دوستان اپوزیسیون که الان خارج از کشور هستند در دوره‌های مختلف جشنواره حضور داشته‌اند و کسی نمی‌تواند بگوید که در هیچ‌کدام از این ۴۰ دوره در جشنواره نبوده است. آنهایی که الان هم در این ۲۴ فیلم هستند از بدنه سینمای ایرانند و ما لفظی به نام خودی و غیرخودی نداریم. ما از کره دیگری هنرمند نیاورده‌ایم و همه هنرمندان اینجا هستند. اگر به عقب برگردیم، باز هم نام ۷۵ فیلم متقاضی و بعد ۲۴ فیلم را زود اعلام نمی‌کردیم؛ چون می‌خواستیم در آرامش کار خود را پیش ببرند.
در همینه زمینه :