آتش در جنین، موشک در عسقلان
ساعاتی پس از یورش نظامیان صهیونیستی به اردوگاه جنین، گروههای مقاومت فلسطینی در غزه، شهرک عسقلان در جنوب فلسطین اشغالی را هدف قرار دادند
رضا عمویی- روزنامهنگار
صبح پنجشنبه، فلسطینیان ساکن در شمال کرانه باختری، روز خود را با حمله شدید و لشکرکشی نیروهای نظامی صهیونیستی به اردوگاه جنین آغاز کردند. براساس اعلام رسمی وزارت بهداشت فلسطین، حداقل10نفر در جریان یورش به جنین به شهادت رسیدند. هفته نامه گاردین، این حمله را خونبارترین روز کرانه باختری طی 18سال گذشته توصیف کرده و نوشت: «تعداد تلفات این حمله بالاترین آمار در یک عملیات نظامیان صهیونیستی از سال 2005تاکنون است.» بهگفته وزارت بهداشت فلسطین، یک زن 61ساله و یک شهروند غیرنظامی در میان کشتهشدگان یورش به جنین هستند و در این حمله حدود 33نفر دیگر نیز بهشدت مجروح شدند.
قطع همکاری امنیتی تشکیلات خودگردان با تلآویو
پس از حمله خونین رژیم صهیونیستی به جنین، تشکیلات خودگردان فلسطین، رسما از توقف همکاری امنیتی با تلآویو خبر داد. نبیل ابوردینه، سخنگوی تشکیلات خودگردان در اظهاراتی اعلام کرد که رهبران فلسطینی تصمیم گرفتهاند تا از این لحظه به بعد، همکاری امنیتی با تلآویو را متوقف کنند. تشکیلات خودگردان فلسطین پس از پیمان اسلو در سال 1993 بهصورت موقت تا زمان استقرار دولت دائمی در فلسطین، مسئولیت مقابله با اقدامات فلسطینیها علیه نظامیان صهیونیستی در عملیاتهای ضداشغالگری را برعهده داشته است. طی چند سال گذشته، بسیاری با انتقاد از ضعف تشکیلات خودگردان برای احقاق حقوق فلسطینیها، آن را بازوی اجرایی اسرائیل در کرانه باختری خوانده و خواستار پایان همکاری این نهاد با تلآویو شده بودند.
با این حال، قطع همکاری امنیتی تشکیلات خودگردان با تلآویو در گذشته نیز در مقاطعی اعلام شده بود، اما در موارد مشابه با وساطت مصر و پس از چند ماه، بار دیگر این همکاریها از سر گرفته شده است.
رد و بدل کردن آتش
در واکنش به حوادث اخیر اردوگاه جنین، گروه مقاومت حماس که کنترل نوار غزه را در دست دارد، به همراه گروه جهاد اسلامی وعده پاسخ به این حملات را دادند و به دنبال همین تهدیدات بود که آژیرهای هشدار حمله موشکی در برخی از شهرهای مرزی مناطق اشغالی فلسطین در بامداد جمعه به صدا درآمد. ارتش اسرائیل در این ارتباط اعلام کرد که در ساعات اولیه روز جمعه،6 موشک از نوار غزه به سمت جنوب اسرائیل شلیک شد که بسیاری از آنها توسط پدافند موشکی رهگیری شدند. بهنظر میرسد که هدف گروههای مقاومت فلسطینی از شلیک راکتها، هدف گرفتن شهرک صهیونیستی عسقلان (اشکلون) با 144هزار نفر جمعیت در جنوب مناطق اشغالی و در نزدیکی مرز نوار غزه بوده است. مرکز اطلاعرسانی فلسطین گزارش داده است که گنبد آهنین، موفق به رهگیری همه موشکهای پرتابی از نوار غزه نشده و حداقل یکی از آنها به یک منطقه خالی برخورد کرده است. پس از پاسخ موشکی گروههای مقاومت فلسطینی به صهیونیستها، جنگندههای ارتش رژیم صهیونیستی مناطق مختلفی را در نوار غزه بمباران کردند. گفته شده در این حملات، چند پایگاه متعلق به گروه حماس و جهاد اسلامی به همراه یک برج دیدهبانی در شرق بیت حانون واقع در شمال نوار غزه، مورد حمله قرار گرفته اند. اگرچه این حملات، تلفات جانی در پی نداشت، اما اماکنی که هدف قرار گرفتند، ویران شدند.
کرانه باختری در آتش
بهانه نظامیان اسرائیلی برای حمله به اردوگاه جنین، مقابله با گروهی از فلسطینیهای وابسته به جهاد اسلامی بوده است. ارتش تلآویو ادعا کرده که این نیروها در جنین، مشغول برنامهریزی برای انجام حمله قریب الوقوع بودهاند، اما ماجرای یورش به جنین بسیار فراتر از ادعای ارتش رژیم صهیونیستی بهنظر میرسد؛ چون تنشها در کرانه باختری حداقل از یک سال گذشته تاکنون، در بالاترین سطح قرار داشته و حتی سازمان ملل، سال میلادی 2022 را خونینترین سال کرانه باختری عنوان کرده است. سازمان ملل اعلام کرده که حداقل 220نفر در حملات رژیم صهیونیستی در سراسر سرزمینهای اشغالی در سال 2022 به شهادت رسیدند که 48نفر از آنها کودک بوده و همچنین از مجموع تلفات، 167نفر از کرانه باختری و بیتالمقدس شرقی و 53نفر از نوار غزه بوده اند.
از سوی دیگر انتظار میرود که قدرتگیری راستگراترین دولت تاریخ اسرائیل به شعلهورتر شدن اوضاع ناآرام کرانه باختری، منجر شود. اعضای افراطی ائتلاف جدید کابینه بنیامین نتانیاهو متعهد شدهاند که ساخت شهرکهای یهودینشین در کرانه باختری را تسریع کنند و دست سربازان و نظامیان را برای مقابله با فلسطینیها بهویژه در کرانه باختری، باز نگه دارند. تشدید خشونتها و تنشها در کرانه باختری حتی باعث شده تا فلسطینیها نیز چندان اعتقادی به مسیر سیاسی برای حل بحران نداشته باشند. گاردین با استناد به نظرسنجیها اعلام کرده که حمایت از مذاکره با اسرائیل در فلسطین در حداقلیترین شرایط است و گرایش عمده افکارعمومی فلسطینیها به سمت راهحلهای نظامی به جای دیگر اقدامات است.
حملات در آستانه سفر آمریکاییها
نکته قابل توجه در حادثه اخیر اردوگاه جنین و حمله به این اردوگاه این است که این رویداد در آستانه سفر مقامات آمریکایی به تلآویو صورت گرفته است. روز جمعه پایگاه خبری عبری زبان «والا» اعلام کرد که ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا موسوم به «سیا» وارد فلسطین اشغالی شده و قرار است با مسئولان تلآویو و تشکیلات خودگردان فلسطین، دیدار و گفتوگو کند.
پس از رئیس سیا، قرار است طی روزهای آینده، تلآویو میزبان آنتونی بلینکن، وزیرخارجه آمریکا باشد که سفرش را از چند روز پیش اعلام کرده بود. در شرایطی که راستگراترین و تندروترین کابینه تاریخ تلآویو، هم اکنون قدرت را در مناطق اشغالی در دست دارد؛ مقامات آمریکایی به سمت تقویت روابط خود با اسرائیل حرکت کردهاند. همچنین هفته گذشته تلآویو و واشنگتن، بزرگترین مانور نظامی خود را به نشانه نزدیکی 2 طرف برگزار کردند. برخلاف بسیاری از تصورات درباره احتمال تنش در روابط اسرائیل با دولت بایدن پس از روی کارآمدن تندروها در تلآویو، بهنظر میرسد، مقامات کاخ سفید همچنان ترجیح میدهند که پیوندهای سنتی خود با اسرائیل را حتی با وجود قدرتگیری تندروهای ارتودوکس در تلآویو نگه دارند.
تحلیل
گرایش به عملیات مسلحانه در فلسطین
شان بوینتون، تحلیلگر گلوبال نیوز: نظرسنجیای که ماه گذشته توسط مرکز تحقیقات سیاست و نظرسنجی فلسطین منتشر شد، نشان میدهد که دو سوم مردم کرانه باختری، اکنون از مبارزه مسلحانه حمایت میکنند. همچنین وضعیت کرانه باختری نشان میدهد که اسلحه در بازار سیاه شهرهای فلسطینی قابل دسترس است و جوانان و نوجوانان فلسطینی میتوانند در صورتی که اراده کنند، به سلاح دست پیدا کنند. گرایش به عملیاتهای مسلحانه در کرانه باختری بیش از هر چیز، نشاندهنده شکست تشکیلات خودگردان فلسطین است. این تشکیلات طی 16سال گذشته، هیچ انتخاباتی برگزار نکرده و به دلیل سقوط جایگاه آن اکنون گروههای مسلحی مانند عرینالاسود و سایر گروههای مسلح فلسطینی دارای حامیان و طرفداران بیشتری هستند. از سوی دیگر، راستگراها در تلآویو بهشدت در تلاش هستند تا تشکیلات خودگردان را محدود و ضعیف کنند. در این شرایط، تشدید تنشها و درگیریها در کرانه باختری و حتی گسترش این درگیریها به نوار غزه طی ماههای آتی بسیار محتمل است.