تقلای «مودی» برای سانسور تاریخ

 دولت دمکراتیک هند از سانسور رسانه‌ها هیچ ابایی ندارد. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، رسانه‌های این کشور را که روزگاری قدرت زیادی داشتند، با تحت تعقیب قرار دادن روزنامه‌نگاران منتقد و مستقل تضعیف کرده است. گرچه خصومت دولت هند با رسانه‌های مستقل خبر جدیدی نیست اما اقدام جدید این دولت در تنگ‌تر کردن دایره محدودیت رسانه‌ها و حمله به آزادی بیان زنگ خطر را به صدا درآورده و واکنش‌های گسترده‌ای داشته است. طی 2هفته اخیر، مستندی 2قسمتی با عنوان «پرسشی از مودی» در کانال2 شبکه بی‌بی‌سی در انگلیس پخش شد که با نگاهی به دوران حضور مودی در مسند قدرت به دوره فعالیت او از زمان سر وزیری ایالت گجرات تا نخست‌وزیری می‌پردازد. در این مستند، به‌ویژه به بدرفتاری با مسلمانان هند در زمان سر وزیری او در گجرات اشاره می‌شود. وب‌سایت خبری‌ـ‌تحلیلی اسلیت(Slate) نوشته است: با توجه به اسناد گسترده بین‌المللی مبنی‌بر آزار و اذیت و رویکرد اسلام‌هراسانه تحت نظارت مودی در گجرات، هیچ جای تعجبی نداشت که در این مستند به تاریخچه سیاست‌های متعصبانه نخست‌وزیر فعلی هند بپردازد. اما تنها چند روز پس از پخش قسمت اول این مستند، مقام‌های دولت هند آن را پروپاگاندای رسانه‌ای خواندند که بر پایه واقعیات نیست و براساس ذهنیت استعمارگری ساخته شده است.
با اینکه این مستند در هیچ‌یک از شبکه‌های تلویزیونی یا اینترنتی هندی‎زبان پخش نشده بود، بخش‌هایی از آن به‌طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی پخش شد تا جایی که دولت هند با استفاده از تبصره‌های قوانین مواقع اضطراری، پخش این مستند را روی شبکه‌های اجتماعی مسدود کرد. دولت هند از توییتر نیز خواسته تا ده‌ها توییت مرتبط با این مستند را حذف کند و حتی پیش‌دستی کرده و به هرگونه پستی در این ارتباط اجازه انتشار ندهد؛ درخواست‌هایی که تقریبا همگی اجرا شدند. محدودیت‌ها به دانشگاه‌ها نیز رسید. دانشجویان دانشگاه جواهرلعل‌نهرو دهلی هفته گذشته اعلام کردند که مسئولان دانشگاه برای جلوگیری از پخش این مستند اینترنت و برق دانشگاه را قطع کردند و پلیس شماری از دانشجویان را که قصد داشتند تا این مستند را تماشا کنند بازداشت کرده است. یک روز بعد، در دانشگاه جامعه ملی اسلامی دهلی‎نو نیز پلیس بیش از ده‌ها دانشجو را که قصد داشتند تا در تجمعی گروهی این مستند را تماشا کنند بازداشت کرده است. رویترز گزارش داده که در دانشگاه‌ها دیگر ازجمله دانشگاه حیدرآباد نیز شرایط بسیار امنیتی و پرتنش است. اعتراض دولت هند به مستند بی‌بی‌سی معطوف به بخشی است که در آن به دوران سر وزیری مودی در ایالت گجرات اشاره می‌کند؛ به‌ویژه به شورش‌های خونین سال2002 میلادی. آتش درگیری‌ها زمانی برافروخته شد که یک قطار مسافربری آتش گرفت و 60هندو در این واقعه جان خود را از دست دادند. گرچه علت حادثه هیچ‌گاه مشخص نشد اما اقلیت مسلمان گجرات به‌دست داشتن در این واقعه متهم شدند و در 3روز درگیری خونبار بین مسلمانان و هندوها دست‌کم ۱۲۰۰نفر کشته شدند که اغلب آنان مسلمان بودند. در آن زمان فعالان حقوق بشر دولت محلی مودی را که برآمده از حزب ملی‌گرای هندو بود، به سهل‌انگاری در پایان دادن به خشونت‌ها و حتی همدستی در کشتار مسلمانان متهم کردند. این اتهام تا زمان کاندیدا شدن مودی برای نخست‌وزیری ادامه داشت تا سرانجام دادگاه عالی هند او را تبرئه کرد. نارندرا مودی از زمانی که به نخست‌وزیری رسیده کسانی را که آشکارا از گذشته او در گجرات انتقاد کرده‌اند، تحت تعقیب قرار داده است ازجمله رعنا ایوب، خبرنگار و امیر خان، بازیگر سرشناس هندی که از قضا هر دو مسلمان هستند. مستندی که اخیرا پخش شده زمزمه‌های انتقاد از مودی و ردپای او در وقایع خونبار سال2002 گجرات را به فریادی بلند تبدیل کرده است و دولت هند تلاش دارد تا با استفاده از تمام ابزارهای موجود آن را خاموش کند. بر این اساس انتظار می‌رود که روند سانسور و پیگرد قضایی در داخل هند بیش از پیش افزایش یابد.