کتابخانه‌ای در بستر یانگ‌تسه
مهتاب خسروشاهی
خبر افتتاح هر کتابخانه، یعنی یک قدم بزرگ دیگر برای رسیدن به آگاهی و خبر تعطیلی هر کتابفروشی یا کتابخانه، یعنی یک قدم پسروی در فرهنگ و آگاهی. حالا تصور کنید این قدم با نوعی طراحی یا جایگاه ویژه همراه باشد؛ آن‌وقت است که انتظار برای بازگشایی آن از کشش و جذبه بیشتری برخوردار است؛ درست مثل کتابخانه جدید کشور چین که به‌گفته طراحان آن، با الهام از ساختار 2رود بزرگ این کشور یعنی
یانگ‌تسه و‌هان، ساخته شده است. این کتابخانه عظیم در ووهان چین بازگشایی خواهد شد.
«دره پهناور کتاب‌ها» لقبی است که طراحان این پروژه به کتابخانه اطلاق کرده و درباره آن می‌گویند: «همانطور که آب‌های محل تلاقی رودخانه یانگ‌تسه و هان به کانالی مرکزی کشیده می‌شوند، شکل طراحی ساختمان این کتابخانه نیز به شکلی است که مخاطبان را به داخل خود می‌کشد. سپس مانند این است که این دره عظیم با لایه‌های رسوبی که در واقع همان قفسه‌های کتاب هستند، تزیین شده و مخاطبان را شگفت‌زده خواهد کرد.»
این پروژه 140هزار مترمربعی از طریق 3دهانه بزرگ به اطراف خود متصل می‌شود. این دهانه‌ها درواقع نمایش بصری طرح این کتابخانه و منبع الهام آن هستند. این شکل، مخاطبان را برای ورود به هر کانال و رسیدن به کتابخانه تهییج می‌کند. درواقع این ساختار متمایز 3 وجهی، یادآور موقعیت شهر صد دریاچه است که محل تلاقی 2رودخانه یانگ‌تسه و هان است. به این ترتیب این کتابخانه به نقطه عطف جدیدی در ساختار شهری- فرهنگی شهر ووهان چین تبدیل خواهد شد.
این کتابخانه توسط معماران هلندی MVRDV مدیریت می‌شود. منبع الهام این بنا درواقع راهکاری برای تقابل شهر و طبیعت عنوان شده است. پنجره‌های عمودی بلند این کتابخانه به نمای مراکز تجاری ووهان و پنجره‌های افقی آن به سمت پارک بزرگی که به‌عنوان بخشی از طرح کتابخانه درحال ساخته شدن است، باز می‌شوند.
جاکوب فون‌ریج، سرپرست این طرح می‌گوید: «توپوگرافی شهر ووهان منبع الهام بزرگی بود.
ایده نمای افقی به‌سمت دریاچه و پارک و نمای عمودی به سمت شهر، باعث شد تا کتابخانه طرح خاص‌تری به‌خود بگیرد.» او ادامه می‌دهد: «به‌این ترتیب، ساختمان درهم‌تنیدگی خاصی با طبیعت دارد و می‌تواند علاوه بر کاربری کتابخانه، به یکی از مکان‌های مهم برای گردهمایی‌های خاص تبدیل شود.» درخت‌های بلند بومی اطراف کتابخانه، فضای تنفسی اطراف آن را مطلوب کرده و از هجوم گرمای شهر به کتابخانه می‌کاهد. علاوه براینکه استفاده از گیاهان بومی علاوه بر حفظ گونه آنها، به نگهداری خاصی نیاز ندارند. بنابراین علاوه بر توجه به فضای سبز، امکان نگهداری آنها آسان‌تر است. استفاده از لت‌های زاویه‌‌دار یا لوورها که در فواصل منظم ثابت می‌شود، سقف کتابخانه را پوشانده و باعث کاهش جذب گرما می‌شوند. از دیگر ویژگی‌های کتابخانه می‌توان به پنل‌های خورشیدی تعبیه شده در سقف اشاره کرد. تهویه طبیعی همراه با سیستم‌های هوشمند و سیستم روشنایی کارآمد از دیگر ویژگی‌های این کتابخانه است.
