الزامات تحقق برنامههای توسعهای
محسن هرمزی-مدیرعامل شرکت راهآهن شهری تهران و حومه: توسعه شبکه حملونقل عمومی لزوما با افزایش قابل انتظار استقبال متناظر مردم از سیستم حملونقل عمومی همراه نمیشود و بحث فرهنگسازی به همراه هزینهبر شدن استفاده از وسایل نقلیه شخصی نیز باید توامان مدنظر قرار گیرد تا بهرهوری مدهای حملونقل عمومی به حداکثر ممکن برسد. در کلانشهر تهران که جمعیتی حدود 9.5تا ۱۳میلیون نفر طی هر شبانهروز در آن سکونت یا رفتوآمد دارند، بحث بهرهمندی از شبکه یکپارچه حملونقل عمومی بهصورت یک «الزام» باید نگریسته شود و برای افق ۲۰سال آینده، باید از امروز به فکر چاره بود و دست بهکار شد. یکی از مهمترین ارکان شبکه حملونقل عمومی در هر کلانشهر، خطوط متروی آن بهحساب میآید که ضمن ایمنی بالا و ارزان بودن، از انرژی پاک استفاده کرده و وسیله نقلیه انبوهبر است. در شرایط فعلی، اولویت شرکت متروی تهران، تکمیل خطوط هفتگانه موجود و سپس آغاز احداث خطوط جدید است. ویژگی مهم خطوط جدید آن است که هم، پیوستگی شبکه موجود و شبکه شکل گرفته در آینده را سبب خواهد شد و هم اقصینقاط پایتخت که اکنون جزو مناطق کمبرخوردار از نظر ایستگاههای مترو محسوب میشوند را پوشش میدهند. اما به ارزش امروز پول رایج کشور، تکمیل خطوط هفتگانه موجود و احداث ۴خط جدید به همراه تامین ناوگان حملونقلی مورد نیاز، حداقل ۳۰۰هزار میلیارد تومان هزینه در بر خواهد داشت. حال این پرسش پیش میآید که با توجه به افزایش معنادار هزینههای ساخت مترو و تامین ناوگان، آیا با تکیه بر روشهای مرسوم قبلی میتوان به اهداف ترسیم شده در برنامههای توسعهای، آن هم در زمان مقرر دست یافت؟ قطعا اینطور نیست و لاجرم باید از طرق دیگری دنبال تامین منابع مالی مطمئن و قابل اتکا بود. یکی از مهمترین این روشها که مورد تأکید شهردار محترم تهران نیز قرار دارد، توسعه مبتنی بر حملونقل عمومی یا همان روشTODبه شمار میآید. درواقع هزینههای توسعه شبکه مترو را باید از درون خود پروژهها استخراج کرد. گرچه حرکت بهسوی داخلیسازی قطار مترویی بهصورت جدی دنبال و به مراحل پایانی خود نزدیک شده، اما برای رفع نیازهای انباشته شده موجود و براساس قراردادهای منعقد شده قبلی، دولت باید حضور جدیتری در این حوزه داشته باشد تا بتوان به موازات توسعه شبکه خطوط مترو، سرفاصله حرکتی قطارها را با تامین ناوگان مورد نیاز، به شکل استاندارد تنظیم کرد.