لاتاری با درام اجتماعی

محمدناصر احدی- روزنامه‌نگار

صنعت سینما در اغلب مواقع به‌دنبال سرگرم‌کردن مصرف‌کنندگانش است و چیزی را به آنها می‌دهد که خواهانش هستند.  در سینمای ایران، قاطبه سینماروها مصرف‌کننده فیلم‌های کمدی هستند و تعداد زیادی از تولیدات سالانه سینما نیز به این ژانر اختصاص دارد. اگر به آمار سالانه فروش فیلم‌ها نگاهی بیندازید، می‌بینید که فیلم‌های کمدی معمولا بر صدر فهرست‌های فروش تکیه زده‌اند. برای تماشاگری که به‌دنبال گریز از واقعیت زندگی روزمره و تفریحی چندساعته است، فیلم کمدی ـ فارغ از کیفیت و ساختارش ـ گزینه مطلوبی به‌نظر می‌رسد. معمولا داستان فیلم کمدی به‌سادگی درک می‌شود و مفاهیمش برای تماشاگر عادی بی‌نیاز از رمزگشایی به‌نظر می‌رسد؛ هرچند پیام‌های سیاسی، فرهنگی و ایدئولوژیک پنهانش جای تحلیل و تأمل دارد. در این وضعیت، فیلم‌های غیرکمدی کار سختی برای موفقیت در گیشه دارند. در سینمای ایران، غالبا درام‌ اجتماعی انتخاب نخست فیلمسازانی است که نمی‌خواهند فیلم کمدی بسازند؛ البته کم پیش می‌آید که این فیلم‌ها به اندازه فیلم‌های کمدی در گیشه موفق باشند. موفق‌ترین درام اجتماعی ایرانی در گیشه در یک دهه اخیر، «متری شیش و نیم» بوده است که در جایگاه هفتمین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران قرار دارد. از 13دی ماه، درام اجتماعی «ملاقات خصوصی» ساخته امید شمس اکران شد و افتتاحیه نسبتا موفق آن، در قیاس با دیگر فیلم‌های امسال، برخی‌ها را امیدوار کرد که در آخرین فصل سال یک درام اجتماعی بتواند تکانی به گیشه بدهد. در گزارش پیش‌رو، تعداد تماشاگر و میزان فروش فیلم‌های غیرکمدی موفق از سال 1390 تا 1400 را از نظر گذرانده‌ایم و نتایج این بررسی را به شکل شماتیک در قالب جدول و نمودار ارائه کرده‌ایم.