گلوله و گرسنگی؛ سهم کودکان یمنی از جنگ

در یمن کودکان تقریبا هیچ کجا امنیت ندارند. بازارها و فروشگاه‌ها، مراسم‌ عروسی و عزا، منازل مسکونی و بیمارستان‌ها همگی ازجمله اهداف بالقوه جنگنده‌های ائتلاف سعودی است. 8سال جنگ، سوءتغذیه و بیماری جان هزاران کودک یمنی را گرفته است. این در حالی است که با متوقف شدن روند صلح، تقریبا هیچ چشم‌انداز روشنی برای پایان این جنگ ویرانگر که منشا بزرگ‌ترین بحران انسانی جهان بوده، وجود ندارد.
جنگ خونبار یمن تقریبا زندگی تمام اقشار به‌ویژه کودکان را نابود کرده است. بنا بر بیانیه‌ای که اخیرا صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) منتشر کرده، درگیری‌های نظامی در یمن از سال2015 تا تابستان سال‌جاری، جان 3774کودک را گرفته و 7245کودک را معلول کرده است. البته این آمار رسمی است و به‌گفته یونیسف با توجه به گزارش نشدن شمار زیادی از مرگ‌ها و معلولیت‌های کودکان، آمار واقعی بسیار بیشتر است.
فارغ از اینها، آمار سازمان ملل نشان می‌دهد که حدود ۳هزار و ۵۰۰ نوجوان زیر 18سال در جنگ یمن به‌عنوان سرباز دخیل هستند. انگشت اتهام در این رابطه به سمت نیروهای انصارالله است اما سخنگوی این گروه در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس این ادعا را رد کرده است. انصارالله که کنترل شهر صنعا، پایتخت یمن و تقریبا تمامی استان‌های شمالی را در دست دارد در مقابل با اشاره به بی‌عملی سازمان ملل در قبال فاجعه انسانی در این کشور بارها از لفاظی‌های دیپلماتیک در میانه بحران یمن انتقاد کرده است. «طلعت الشرجبی» سخنگوی شورای‌عالی اداری و هماهنگی امور بشردوستانه گروه انصارالله، تأکید می‌کند که آمارهای اعلامی از سوی سازمان ملل درباره قربانیان جنگ یمن با آمارهای آنان و واقعیت‌های موجود در این کشور مطابقت ندارد. انصارالله تأکید می‌کند که فقط بر اثر حملات مستقیم ائتلاف سعودی، حداقل 9هزار کودک کشته یا زخمی شده‌اند. انصارالله همچنین از سازمان ملل به‌دلیل نپرداختن به این مسئله که جنگ سعودی‌ها در یمن باعث وقوع فاجعه انسانی شده که در نتیجه آن هزاران غیرنظامی جان خود را از دست داده‌اند، به‌شدت انتقاد می‌کند.

صلح یمن، خیلی دور
به‌رغم برخی تلاش‌های دیپلماتیک بین‌المللی، افق برقراری صلح در یمن چندان روشن نیست به‌ویژه اینکه آتش‌بس 6ماهه‌ای که در این کشور برقرار شده بود نیز دهم مهر ماه به پایان رسید و تقریبا یک ماه بعد نماینده سازمان ملل در امور یمن در نشست شورای امنیت هشدار داد که خطر آغاز دور جدید درگیری‌ها بسیار جدی است.
اما این تنها درگیری‌های نظامی نیست که درد و رنج زیادی را بر کودکان یمنی تحمیل می‌کند. گرسنگی و بیماری نیز جان‌ بسیاری را گرفته است. بر پایه گزارش برنامه جهانی غذا، یمن در زمینه مواد غذایی به‌طور کامل به کمک‌های بشردوستانه خارجی وابسته است. هم‌اکنون حدود 12.9میلیون کودک - یعنی سه چهارم از کودکان یمن - به حمایت‌های بشردوستانه نیاز دارند؛ در این میان 2.2میلیون کودک یمنی به سوءتغدیه حاد مبتلا هستند و 540هزار کودک زیر 5سال به‌دلیل وخامت سلامت جسمی با مرگ دست‌به گریبان هستند و برای زنده ماندن تلاش می‌کنند. درباره شمار تلفات جنگ هم آمارهای ارائه شده از سوی یونیسف با آمار برنامه پیشرفت و توسعه سازمان ملل (UNDP) متفاوت است. بنابر اعلام برنامه پیشرفت و توسعه سازمان ملل از زمان شروع جنگ در 2015 تا سال‌گذشته(2021)، 377هزار نفر در یمن کشته شده‌اند که 70درصد آن کودکانی بوده‌اند که بر اثر حملات هوایی، گرسنگی، بی‌خانمانی و بیماری جان خود را از دست داده‌اند.
دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل نیز اعلام کرده، نیمی از تأسیسات بهداشتی یمن تعطیل یا تخریب شده است. کمبود دائمی سوخت باعث افزایش قیمت مواد غذایی و سایر کالاهای اساسی در این کشور شده است. این سازمان گفته تاکنون ۴میلیون ‌و۳۰۰ هزار یمنی از خانه‌های خود آواره شده‌اند. حدود یک پنجم افراد تازه آواره شده در استان مأرب بوده‌اند.
محمد نوجوانی است که همین ماه جاری بر اثر انفجار گلوله‌ خمپاره عمل‌نکرده جان خود را از دست داد. العربی الجدید می‌نویسد: محمد آخرین قربانی این جنگ نیست. هزاران کودک چون محمد و دیگرانی که امروز در میادین جنگی هستند هر روز با مرگ روبه‌رو می‌شوند. در این میان طیف گسترده‌تری از کودکان هستند که به‌‌دلیل نبود غذا یا بیماری جان خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که حتی اگر پایان جنگ نزدیک باشد، پیامدهای فاجعه انسانی امروز یمن تا سال‌ها کابوس میلیون‌ها کودک در سراسر این کشور خواهد شد و آنان را آزار خواهد داد.
عربستان سعودی از ششم فروردین سال1394 در قالب ائتلافی از چند کشور عربی ازجمله امارات متحده عربی و با کمک و چراغ سبز آمریکا، حملات گسترده‌ای را علیه یمن- فقیرترین کشور عربی- آغاز کرد تا با بازگرداندن «عبدربه منصور هادی» رئیس‌جمهوری مستعفی و فراری این کشور به قدرت، نفوذ خود را در یمن حفظ کند اما با مقاوت مردم یمن به‌ویژه گروه انصارالله در نهایت مجبور به پذیرش آتش‌بس شد؛ آتش‌بسی که پس از 3مرحله 2ماهه پایان یافت و دیگر تمدید نشد.