تراموا در فاز مطالعاتی
گزارشی از الآرتی و مزیت‌های آن به همراه دیدگاه‌های مخالفان و موافقان
مطالعات مربوط به راه‌اندازی تراموا در برخی از معابر شهر تهران، خرداد سال آینده به پایان می‌رسد. راه‌اندازی «مونوریل» و «تراموا» و «الآرتی» در شهر تهران که ازجمله زیرمجموعه‌های قطار سبک شهری محسوب می‌شوند، موضوع چندان جدیدی نیست و در دوره‌های قبلی مدیریت شهری نیز بارها درباره اجرای این مد حمل‌ونقلی صحبت‌هایی مطرح و وعده‌هایی داده شده بود. با وجود این، وعده راه‌اندازی قطار سبک شهری در تهران که قدمت آن به حدود 2دهه قبل برمی‌گردد و آخرین‌بار قرار بود تا سال1400 شاهد راه‌اندازی آن در پایتخت باشیم، تا به امروز به جایی نرسیده و هرگز جنبه اجرایی و عملی پیدا نکرده است. به گزارش همشهری، خانواده حمل‌ونقل سبک ریلی فرزندان گوناگونی دارد که از آن جمله می‌توان به تراموا، مونوریل، سیستم‌های معلق که در آنها قطار از ریل آویزان است، Sky Bus یا اتوبوس هوایی، سیستم‌های بدون راننده موسوم به AGT و سیستم‌های چرخ و لاستیکی به‌جای سیستم ریلی که فاقد تکان‌های آزاردهنده است، اشاره کرد. در این میان اجرای الآرتی یا قطار سبک شهری یا اتوبوس‌های ریلی در دوره جدید مدیریت شهری در دستور کار قرار گرفته تا بتواند به مدد شبکه‌های مترو و اتوبوسرانی بیاید و باری از روی دوش حمل‌ونقل عمومی تهران بردارد؛ طرحی که موافقان و مخالفان زیادی تاکنون داشته و برخی آن‌را مفید می‌دانند و بعضی دیگر معتقدند درحالی‌که چرخ اتوبوسرانی به‌دلیل بی‌مهری‌های دهه90، اکنون لنگ می‌زند، نباید مطرح شود. در واقع عده‌ای از کارشناسان تقویت و توسعه حمل‌ونقل ریلی زیرزمینی و اتوبوسرانی را اکنون واجب‌تر از اجرای تراموای شهری می‌دانند. به هر ترتیب برای اجرای طرح الآرتی، مطالعات ترافیکی از یکسو و موضوع هزینه و فایده درخصوص میزان منابع مالی مورد نیاز و تعداد مسافری که می‌تواند جابه‌جا کند از سوی دیگر بسیار حائز اهمیت است اما اگر مسئله و موضوع به تأیید شورای‌عالی ترافیک برسد، اجرایی خواهد شد. در همین راستا علی نادران، معاون مطالعات سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران به همشهری می‌گوید: «برای انجام مطالعات مربوط به امکان‌سنجی راه‌اندازی الآرتی، طبق مصوبه شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، تا خرداد1402 فرصت داریم. می‌توان برخی از خطوط بیآرتی را به قطار سبک شهری یا همان الآرتی تغییر داد. در برخی از مسیرها که خطوط بیآرتی و مترو وجود ندارد هم، می‌توان الآرتی را اجرا کرد. بعد از انجام مطالعات در این رابطه و جزئیات آن تصمیم‌گیری خواهد شد.»
او همچنین اضافه می‌کند: «واقعیت آن است که تعدادی خیابان‌ها و معابر تهران همانند ظرفیت لازم برای بیآرتی قابلیت اجرای الآرتی را دارا هستند و مشکلی از این نظر نداریم. در بسیاری از شهرهای دنیا به‌صورت همزمان و موازی از چند مد حمل‌ونقلی مانند بیآرتی و الآرتی استفاده می‌شود.»
دیدگاه موافقان و مخالفان
بسیاری از کارشناسان حوزه حمل‌ونقل معتقدند با توجه به آلودگی هوای تهران و همچنین ترافیک شهر، به‌خصوص در نیمه دوم سال که بارها منجر به تعطیلی و مجازی شدن مدارس و دانشگاه‌ها شده است، الآرتی می‌تواند یک مد حمل‌ونقلی مناسب برای پایتخت باشد. البته این طرح در بین کارشناسان مخالفان و منتقدانی هم دارد که معتقدند فرهنگ ترافیک و طراحی خیابان‌های تهران ازجمله در تقاطع‌ها، به شکلی نیست که امکان اجرا توسعه الآرتی در آن وجود داشته باشد. از طرف دیگر گفته می‌شود با توجه به هزینه‌هایی که ساخت الآرتی دارد، اجرای این طرح نیازمند جذب مشارکت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است. در این رابطه مرداد امسال بود که مجتبی شفیعی، معاون وقت حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران و رئیس فعلی سازمان ترافیک شهرداری تهران از اعلام آمادگی سرمایه‌گذار و فاینانسور چینی برای راه‌اندازی الآرتی خبر داده بود. در عین حال، برخی از کارشناسان این حوزه می‌گویند الآرتی می‌تواند به‌عنوان مکمل مترو و بیآرتی مورد استفاده قرار گیرد و برای اینکه حمل‌ونقل عمومی کارآمدی بیشتری داشته باشد در برخی خطوط جایگزین BRT شود.
