300روز جنگ و ویرانی در اوکراین

صبح دیروز ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین به‌صورت ناگهانی در حساب توییتری خود اعلام کرد که برای تقویت امکانات دفاعی در راه واشنگتن است؛ چند ساعت بعد او در کاخ سفید با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کرد. 10ماه از آغاز جنگ اوکراین می‌گذرد و این نخستین سفر زلنسکی به خارج از این کشور است. همزمان با این سفر، کاخ سفید تأیید کرد که بسته جدید کمک‌های نظامی خود به ارزش 2میلیارد دلار را راهی اوکراین خواهد کرد. این کمک‌ها شامل سامانه‌های پدافند موشکی پاتریوت خواهد بود که طی هفته‌های اخیر بحث بر سر آن داغ بوده است. سامانه‌های ضدموشکی پاتریوت آمریکا توانایی مقابله با موشک‌های بالستیک تاکتیکی، موشک‌های کروز و پهپادها را در همه شرایط آب و هوایی و در هر ارتفاعی دارند. اعزام این سامانه‌ها به اوکراین می‌تواند وضعیت میدانی جنگ به‌خصوص در آسمان پایتخت را تغییر دهد. براساس گزارش گاردین، آمریکا همچنین متعهد شده که آموزش کار با پاتریوت را در کشور ثالث به نیروهای اوکراینی ارائه دهد.
جنگ اوکراین در استان‌های شرقی این کشور همچنان جریان دارد. گزارش مفصل روزنامه فایننشال‌تایمز حکایت از آن دارد که در دهمین ماه جنگ، روسیه تقریبا کل استان لوهانسک، نیمی از استان دونتسک، دوسوم استان زاپروژیا و بخش اعظم استان خرسون را در کنترل خود دارد. کریمه نیز که در سال2014 به کنترل روس‌ها درآمد. این استان‌ها به‌ترتیب از شمال‌شرق تا جنوب‌شرق اوکراین امتداد دارند و جبهه جنگ متمرکز در استان خرسون در جنوب و استان خارکیف، هم‌مرز با استان لوهانسک در شمال است. 2استان میانی دونستک و زاپروژیا وضعیت آرام‌تری دارند. به‌نظر می‌رسد که نیروهای اوکراینی در جنوب تلاش دارند با عقب زدن نیروهای روسیه از استان خرسون، دسترسی زمینی ارتش روسیه به شبه‌جزیره‌کریمه را قطع کنند، چون استان خرسون تنها راه ارتباط زمینی روسیه با نیروهایش در شبه‌جزیره‌کریمه است.
حضور روسیه در مناطق تحت تصرف اوکراین به‌صورت 100درصدی و بدون چالش نیست. با وجود تصرف تقریبا کامل استان لوهانسک و یا بخش‌هایی از 3استان شرقی اوکراین، درگیری‌ها در وسط مناطق تحت تصرف و در شهرهایی مانند ملیتوپول در مرکز استان زاپروژیا یا شهر ماریوپول در جنوب استان دونتسک همچنان ادامه دارد.

سونامی کمک‌ها در اوکراین
از زمان آغاز جنگ در اوکراین، کشورهای غربی و رأس آنها آمریکا سیلی از کمک‌های مالی و تسلیحاتی را روانه این کشور کرده‌اند. آمار شورای روابط خارجی آمریکا حکایت از آن دارد که در 10ماه گذشته حدود 110میلیارد دلار به اوکراین کمک شده است.
آمریکا با حدود 50میلیارد دلار با اختلاف فاحشی بزرگ‌ترین کشور کمک‌کننده به اوکراین است. 45درصد از مجموعه کمک‌های جهانی به اوکراین، از سوی آمریکا تامین می‌شود. از این 50میلیارد دلار، 22.9میلیارد دلار یعنی 48درصد از کمک‌ها به‌صورت نظامی بوده است. کمک‌های نظامی در 3بخش کمک‌های امنیتی(با 8.9میلیارد دلار)، تسلیحات و تجهیزات نظامی(با 12.7میلیارد دلار) و وام بانکی برای خریدهای نظامی(به میزان 1.3میلیارد دلار) بوده‌اند. همچنین 31درصد از کمک‌های آمریکا به اوکراین یعنی حدود 15.1میلیارد دلار، شامل کمک‌های مالی مستقیم بوده که به‌حساب دولت این کشور واریز شده است. آمریکا در طول 10ماه گذشته همچنین 9.9میلیارد دلار کمک‌های بشردوستانه راهی اوکراین کرده است. کمک‌های بشردوستانه شامل کمک‌های غذایی، مراقبت‌های بهداشتی و حمایت از پناهندگان اوکراینی در داخل و خارج این کشور است که در مجموع 21درصد از تمام کمک‌های آمریکا را شامل می‌شود.
اتحادیه اروپا با 30میلیارد دلار دومین کمک‌کننده بزرگ به اوکراین است. در عین حال کمک‌های اتحادیه اروپا به اوکراین بیشتر شامل کمک‌های مالی به میزان 28.4میلیارد دلار و 1.58میلیارد دلار کمک‌های بشردوستانه است. اتحادیه اروپا به‌عنوان یک نهاد بین‌المللی هیچ کمک تسلیحاتی به اوکراین نداشته اما کشورهای عضو خود به تنهایی در این زمینه کمک‌هایی داشته‌اند.
انگلیس با 7میلیارد دلار سومین کمک‌کننده بزرگ به اوکراین به‌شمار می‌رود که از این میزان، 4.1میلیارد دلار کمک تسلیحاتی، 2.5میلیارد دلار کمک مالی و کمتر از 400میلیون دلار نیز کمک‌های بشردوستانه بوده است. آلمان با حدود6میلیارد دلار، کانادا با حدود 3میلیارد دلار، لهستان با 2.2میلیارد دلار و فرانسه با 1.3میلیارد دلار در رده بعدی کشورهای کمک‌کننده به اوکراین قرار دارند. همچنین کشورهای نروژ، هلند، سوئد، ایتالیا، دانمارک، ژاپن، جمهوری چک، اتریش، اسپانیا، استونی، پرتغال، استرالیا، لاتویا و فنلاند نیز دیگر کشورهای کمک‌کننده به اوکراین هستند که هر کدام کمتر از یک‌میلیارد دلار کمک مالی، تسلیحاتی و بشردوستانه روانه اوکراین کرده‌اند.

تلفات 10ماه جنگ
10ماه جنگ در اوکراین تلفات انسانی قابل‌توجهی نیز در 2سوی نبرد برجای گذاشته است. نیویورک‌تایمز در گزارشی مستند به آمار ارائه‌شده توسط روزنامه‌نگاران در روسیه و اوکراین اعلام کرده است که در 300روز گذشته حداقل 10هزار سرباز در سمت روسیه و 13هزار سرباز در سمت اوکراین کشته شده‌اند. از تلفات 10هزار نفری روسیه، حداقل 400نفرشان سربازانی هستند که اخیرا بسیج شده و به میدان جنگ فرستاده شده‌اند. البته ارزیابی نهادهای اطلاعاتی غربی تعداد کشته‌ها و زخمی‌های ارتش روسیه را بیش از 10هزار نفر عنوان کرده است؛ هرچند مسکو تعداد کشته‌هایش را حدود 6هزار نفر می‌داند.
تلفات غیرنظامی اوکراین در جنگ نیز قابل‌توجه است. آمار وب‌سایت استاتیستا حکایت از آن دارد که حداقل 6826غیرنظامی اوکراینی در جنگ اخیر کشته شده‌اند که از این تعداد 428نفر کودکان بوده‌اند. همچنین در جنگ اوکراین تا‌کنون 10769نفر زخمی شده‌اند که از این تعداد 790نفر کودک بوده‌اند.

تحلیل
اختلاف در اروپا بر سر صلح با روسیه

یانیس واروفاکیس ، وزیر اقتصادی سابق یونان : مسئله اصلی این روزهای جنگ اوکراین این نیست که آیا می‌توان به روسیه برای پایبندی به معاهده صلح آینده اعتماد کرد یا خیر، بلکه مسئله مهم آن است که هرگاه روند صلح در اوکراین می‌خواهد به نتیجه برسد، اتحادیه اروپا از داخل دچار شکاف و اختلاف می‌شود. این اختلاف‌های داخلی در اروپا بار دیگر گسل و شکاف سنتی شرق و غرب اروپا را  برجسته می‌سازد که در آن اروپای غربی حاضر به میدان دادن به شرق اروپا نیست. هرگونه روند صلح در اوکراین مستلزم مذاکرات پیچیده و دشوار است که قدرت‌های بزرگ جهان در آن حضور خواهند داشت، اما سؤال این است که چه کسی نماینده اروپا در میز مذاکرات خواهد بود؟ تصور اینکه رهبران لهستان، یا کشورهای اسکاندیناوی و یا بالتیک میز مذاکره صلح با روسیه را به صورت تمام و کمال و بدون هیچ پیش شرطی به همتایان فرانسوی یا آلمانی خود واگذار کنند، دشوار است، چون کشورهای شرقی اروپا برای خود در برابر روسیه استقلال رای قائل هستند. در همین حال، مقامات فرانسوی و آلمانی حاضر نیستند که نماینده اروپا در فرآیند صلح افرادی مانند کاجا کالاس، نخست‌وزیر استونی، یا سانا مارین، همتای فنلاندی او باشند.