مروری بر سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در سال‌های گذشته
هشدار، هدایت
رهبر معظم انقلاب طی این سال‌ها در جلساتی که با اعضای شورای انقلاب فرهنگی داشتند درباره وظایف این شورا تأکید داشتند و درباره این قرارگاه فرهنگی و علمی سخن گفتند.
23خرداد 1390
شورای‌عالی انقلاب فرهنگی جزو نهادهای قطعی نظام است. خب، قبل از این شورا، ستاد انقلاب فرهنگی بود، که امام یک عده‌ای از دوستان را برای مسئله دانشگاه‌ها معین کرده بودند. بنده رئیس‌جمهور بودم، مسئول بودم، حضور داشتم، می‌آمدیم، می‌رفتیم؛ به این نتیجه رسیدیم که این کافی نیست؛ ما بایستی اینجا را، هم دایره‌اش را وسیع‌تر کنیم، هم مسئولیتش را بیشتر تبیین کنیم، و هم ضمانت بدهیم. آن وقت رؤسای سه قوه و بعضی دوستان دیگر را وارد کردیم و «شورای‌عالی انقلاب فرهنگی» را به امام (رضوان‌الله تعالی علیه) پیشنهاد کردیم، ایشان هم تأیید کردند. خب، چند سال ادامه داشت و روزبه‌روز تکمیل شده. این شورایی که امروز ما داریم، نسبت به آن شورایی که ما آن وقت داشتیم، کامل‌تر، قوی‌تر، مجرب‌تر و پخته‌تر است. علاوه بر این، کارهایی که در این شورا انجام می‌گیرد، خیلی گسترده‌تر است و دایره وسیع‌تری دارد. آن وقت بیشتر توجه ما به دانشگاه‌ها بود و اندکی هم به آموزش و پرورش و بخش دیگر؛ امروز دایره خیلی وسیع‌تر است.
[در کشور] یک نقشه مهندسی فرهنگی لازم است. ما وضع فرهنگی مطلوب کشور را تصویر کنیم و اجزای متشکل آن را در مقابل خودمان ترسیم کنیم، بعد ببینیم کجاها اولویت دارد، کجاها احتیاج به مراقبت بیشتر دارد؛ به آنجاهایی که در این مدت مغفول‌عنه باقی مانده، برسیم و مسئله را دنبال کنیم؛ یک جاهایی سرمایه‌گذاری بیشتری لازم دارد، به اینها توجه کنیم. این، مهندسی فرهنگی است؛ که خب، کار سختی است؛ از نقشه جامع علمی سخت‌تر است. به همین دلیل هم که کار سخت‌تری است، کمتر پیش رفته.
الان چند سال است که در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مسئله مهندسی فرهنگی مطرح است؛ حالا.... گزارش می‌دهند که این موضوع، مورد بحث است! بایستی به این مسئله پرداخت؛ مسئله مهمی است.
19مرداد 1390
در مورد تحول در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی...، ما کاری که باید انجام بدهیم، انجام داده‌ایم. حالا ترتیبات استفاده از شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ترتیبات خاصی است. اولاً آنچه انسان دلش می‌خواهد، با آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، یک فاصله‌هایی دارد؛ لیکن نه، یک تدابیری اندیشیده شده که ان‌شاءالله این شورا می‌تواند فوایدش بیشتر باشد.
19آذر 1392
باور کنید که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی قرارگاه مرکزی فرهنگی کشور است؛ باور کنید که اینجا فرماندهی مسائل عمده فرهنگی کشور و سیاستگذاری کشور را بر عهده دارد؛ اعضا بایستی به این توجه کنند.
یکی از مهم‌ترین خواص و نقاط مهم شورای انقلاب فرهنگی این است که این شورا موجب می‌شود که مسئله فرهنگ کشور تابع زیر و بالا شدن جریانات سیاسی و جناح‌های سیاسی نباشد.
شورای‌عالی انقلاب فرهنگی یکی از آن ابتکارات واقعا بابرکت امام بزرگوار بود. اول ستاد انقلاب فرهنگی بود، بعد مسئله شورای انقلاب فرهنگی که به ایشان پیشنهاد شد، بدون هیچ‌گونه لِمَ‌و‌بمَ‌ای (۱) پذیرفتند و حکم مستحکمی دادند. بعد من از ایشان - رئیس‌جمهور بودم - سؤال کردم مصوبات ما [قانون باشد]، ایشان گفتند بایستی به مصوبات عمل بشود؛یعنی حکم قانون به مصوبات دادند. یکی از آن کارهای مهم امام بزرگوار این بود.
اعضای شورا[ی عالی انقلاب فرهنگی] بایستی این شورا را باور کنند؛ باور کنید که اینجا قرارگاه مرکزی فرهنگی کشور است؛ باور کنید که اینجا فرماندهی مسائل عمده فرهنگی کشور و سیاستگذاری کشور را بر عهده دارد؛ اعضا بایستی به این توجه کنند. حضور مستمر، چه حضور اعضا به‌طور استمرار، چه حضور خود شورا، یعنی شورا تعطیل‌بردار نیست. خب، رؤسای کشور طبعا مسافرت دارند، اینجا و آنجا رفت‌وآمد می‌کنند؛ این نباید موجب بشود که شورا تعطیل بشود، شورا باید استمرار پیدا کند؛ یعنی همین سازوکار مدیریت شورا که پیش‌بینی شده به‌خاطر این است که این شورا هرگز نباید تعطیل بشود.
26مهر 1393
فلسفه وجودی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، فهم و تبیین و تثبیت و انفاذ ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی و بازآرایی مداوم جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و پایش پیشرفت‌های فرهنگی کشور متناسب با ظرفیت‌ها و شایستگی‌های عظیم ایران اسلامی و انقلابی است. مدیریت راهــبردی چالـــش‌هـــای این حوزه با «استفاده کامل و کارآمد و هم‌افزا از همه فرصت‌ها و ظرفیت‌ها» و نیز «مهار تهدیدها و آسیب‌ها با نگاه حکیمانه و معقول» و «مواجهه هوشمندانه با معارضات مهاجمان و ستیزه‌گران» ازجمله تکالیف اصلی این شوراست. عرصه‌های کلیدی و اساسی همچون تولید علم، سبک زندگی، آموزش و پژوهش، فرهنگ عمومی و مهندسی فرهنگی، حوزه‌های مهمی هستند که ساماندهی آن در جمهوری اسلامی به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی سپرده شده است.
17اردیبهشت 1396
این سند ۲۰۳۰ سازمان ملل و یونسکو و این حرف‌ها، اینها چیزهایی نیست که جمهوری اسلامی بتواند شانه‌اش را زیر بار اینها بدهد و تسلیم اینها بشود.
بنده از شورای‌عــالی انـــــقلاب فرهنــــگی گله‌مند هستم؛ آنها نباید اجازه می‌دادند کار سند ۲۰۳۰ تا اینجا پیش بیاید که ناچار بشویم ما جلوی آن را بگیریم.
17مهر‌ماه 1398
ما یک سند راهبردی امور نخبگان داریم که مـــصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است، سند بسیار خوب و مهمی است؛ این سند بـاید بـجد تـحـقق پیدا کند، یعنی به این سند عمل بشود. تا الان به بخشی از این سند مهم عمل شده [اما] به همه آن عمل نشده.... هم بایستی بنیاد نخبگان به این سند بپردازند، هم من اینجا می‌گویم که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی باید مطالبه کند؛ شورای‌عالی انقلاب فرهنگی یک شورای برجسته است؛ یعنی رؤسای سه قوه در این شورا حضور دارند، چندین وزیر و شخصیت‌های حقیقی و کارآمد در این شورا هستند؛ باید مطالبه کنند، باید بخواهند که این سند تحقق پیدا کند. به‌نظر ما بسیاری از این مشکلات، بر اثر اجرایی نشدن این سند است. البته از این سند، چند سالی گذشته؛ باید به‌روزرسانی هم بشود.
23آبان 1400
مأموریت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، از آغاز، ساماندهی به وضعیت فرهنگ و دانش در کشور، و سیاستگذاری در این دو مقوله و هدایت دستگاه‌های متصدی آن به سمت ارزش‌ها و هدف‌های انقلاب و برآوردن نیازهای فکری این دستگاه‌ها و ظاهر شدن در نقش قرارگاه فرهنگی کشور بوده است.
مأموریت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، از آغاز، ساماندهی به وضعیت فرهنگ و دانش در کشور و سیاستگذاری در این دو مقوله بوده است.
مأموریت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، هدایت دستگاه‌های متصدی آن به سمت ارزش‌ها و هدف‌های انقلاب و برآوردن نیازهای فکری این دستگاه‌ها و ظاهر شدن در نقش قرارگاه فرهنگی کشور بوده است.
