مونیخ و بارسلون؛ زباله صفر

مهتاب خسروشاهی

ساعت 9شب، چند کیسه زباله از منزل خارج می‌کنید؟ یک قدم قبل از آن، پیش از ساعت 9شب زباله‌ها را بیرون می‌برید؟ و یک قدم قبل‌تر، به تفکیک زباله‌ها اعتقادی دارید؟ و باز هم عقب‌تر برویم؛ برای کاهش تولید زباله، تلاشی کرده‌اید و برنامه‌ای دارید؟ تردیدی نیست که یکی از بزرگ‌ترین معضلات هر شهری، به‌ویژه کلانشهرها، معدوم‌کردن زباله‌هاست؛ بنابراین هرچه میزان تولید زباله کاهش یابد، به همان میزان نیز دردسر معدوم‌کردن آن کمتر است؛ به همین دلیل، دو شهر مونیخ و بارسلون قرار است به‌ دو کلانشهر نمونه با عنوان «زباله‌ صفر» تبدیل شوند. این طرح قرار است در 5 مرحله، توسط ZWE (سازمان غیرانتفاعی ابتکاری کاهش زباله شهری قاره کهن) طراحی و به مرحله اجرا گذاشته شود. برای رسیدن به زباله صفر و دریافت گواهینامه، 5 مرحله شامل اعلام آمادگی و علاقه، تعهد به اجرای تمام مراحل، اجرای دقیق همه مراحل، صدور گواهینامه و درنهایت، بهبود سالانه سیستم زباله برای حفظ جایگاه زباله صفر الزامی است.

بر اساس اجرای مراحل و موفقیت شهر موردنظر، گواهینامه با ستاره (امتیاز) به آن شهر اعطا خواهد شد. در نخستین گام، دو شهر مونیخ و بارسلون، هریک ویژگی‌هایی دارند که برای این جایگاه، انتخاب شده‌اند. بارسلون، با جمعیتی حدود 1.6میلیون نفر، به یکی از بزرگ‌ترین شهرداری‌های اروپایی تبدیل می‌شود که استراتژی زباله صفر را اجرا کرده و طیف وسیعی از اقدامات پیشگیری، استفاده مجدد و بازیافت زباله را در دستور کار خود قرار داده است. این شهر یک برنامه اختصاصی برای بهبود شرایط کاهش زباله برای رسیدن به زباله صفر فراهم کرده است. این طرح، ارتباط گسترده‌ای با جامعه محلی و سهامداران مختلف دارد تا طرح انتقال زباله‌ها و رسیدن به نقطه صفر، تسهیل شود. برای رسیدن به این جایگاه باید بارسلون این اقدامات را انجام دهد:
 تلاش برای تولید زباله جامد.
 رسیدن به جایگاه 67درصد تفکیک زباله. این در حالی است که میانگین اروپا، 48درصد است.
 تولید 427کیلوگرم زباله تا سال2027میلادی آدا کولاو، شهردار شهر بارسلون می‌گوید: «شهرهای بزرگ به محیط‌زیست خود بدهکار هستند. ساکنان این شهرها، مقدار زیادی زباله تولید می‌کنند و زمان آن فرارسیده که مسئولیت آن را به عهده بگیریم. تعهد بارسلون به استراتژی زباله صفر، نشان می‌دهد که شهرداری به مسئله کاهش حجم زباله اهمیت می‌دهد. سعی می‌کنیم با اجرای درست برنامه، الهام‌بخش دیگر شهرها در جهان باشیم.»
مونیخ با جمعیت 1.6میلیون نفر، سومین شهر پرجمعیت آلمان است. این شهر که یکی از شهرهای مهم اروپاست، همراه با بارسلون، طرح زباله صفر را امضا کرده است. از ماه جولای 2022میلادی و پس از امضای این قرارداد، شهرداری مونیخ با اجرای 100اقدام مهم در سطح شهر، تلاش برای کاهش تولید زباله در سطح شهر را آغاز کرده است. این طرح توسط شرکت مدیریت پسماند مونیخ (AWM) در حال اجراست. شهر مونیخ برای رسیدن به زباله صفر باید این اقدامات را انجام دهد:
 ضایعات سرانه هر خانوار تا سال 2035میلادی با 15درصد کاهش به 310کیلوگرم در سال خواهد رسید.
 میزان زباله باقیمانده تا سال 2035میلادی به میزان 35درصد کاهش یافته و برای هر نفر به 127کیلوگرم خواهد رسید.
 در درازمدت، با کاهش زباله‌های جامد شهری (MSW)، محل‌های دفن و سوزاندن زباله در شهر مونیخ، به حداقل کاهش خواهد یافت.
دیتر رایتر، شهردار مونیخ می‌گوید: «مونیخ به سمت رسیدن به تولید زباله صفر خواهد رفت؛ طرحی که آن را از سال 2019میلادی به‌آرامی شروع کرده بودیم. مونیخ علاوه بر اینکه تلاش می‌کند تا منابع زیست‌محیطی خود را حفظ و سلامت آنها را احیا کند، تلاش می‌کند تا الگوی خوبی برای دیگر شهرهای اروپایی نیز باشد.»