در جست‌وجوی سرآشپز کاربلد!

مرتضی حسنی-روزنامه‌نگار

از سال1990 مسابقات جام جهانی و ویژه‌برنامه‌های آن در تلویزیون را تعقیب می‌کنم؛ بنابراین به‌جرأت می‌گویم امسال سازمان صداوسیما بیشترین زمان و بودجه را صرف پوشش مسابقه‌های جام جهانی و حواشی آن کرده است. حدود یک‌ماه پیش از آغاز جام بیست‌ودوم، تلویزیون به‌ صورت رسمی با برنامه جام22 از کانال ورزش، ویژه‌برنامه‌های خود را آغاز کرد. این ویژه‌برنامه که با اجرای رسول مجیدی، ابتدا فقط در روزهای دوشنبه و جمعه پخش می‌شد، به‌مرور و با نزدیک‌شدن به جام‌جهانی قطر، تعداد برنامه‌هایش بیشتر شد و در نهایت با آغاز جام‌جهانی و اعزام خبرنگارانی به قطر، به پوشش لحظه به لحظه جام جهانی پرداخت و جواد خیابانی در زمان‌هایی که گزارش پخش زنده مسابقه‌ها را بر عهده ندارد، مجیدی را به‌عنوان مجری، همراهی می‌کند. اما با توجه به اینکه فقط کانال3 حق پخش مستقیم مسابقه‌ها را دارد، این کانال به پخش با تأخیر مسابقه‌ها می‌پردازد و فقط در دو مسابقه اول تیم ملی با حضور تعدادی تماشاگر در استودیو و یک کارشناس (فرشاد کرمی) با گزارش جواد خیابانی، تصاویر را از دور پخش می‌کرد. دیوار تصویری استودیو با فاصله، مسابقه را نشان می‌داد و گاهی فقط ناظر حاضران در استودیو بودیم؛ حالا این کار چه جذابیتی برای مخاطبان تلویزیونی دارد، بماند! البته با توجه به همزمانی دور سوم مرحله گروهی، پخش برخی بازی‌ها به کانال ورزش واگذار شد. این برنامه در ایام جام جهانی کارشناسان مختلفی را دعوت کرده که بهترین‌هایشان محسن بیاتی‌نیا و فرشاد کرمی بوده‌اند اما متأسفانه تنوع کارشناس برنامه، زیاد نیست. خیابانی هم - ناخواسته - سرگرم‌مان می‌کند اما مجیدی - مثل همیشه - اجرایی دلچسب و دیدنی دارد. میز خبر این برنامه هم ابتدا توسط سعید زلفی (یکی از گزارشگران فوتبال) و در ادامه با همراهی نیما تاجیک (دیگر گزارشگر فوتبال) اجرا می‌شود که جز صداهای گوشنواز این دو - برخلاف مجریان میز خبر سایر برنامه‌ها - تسلطشان هم قابل‌توجه است. دکور بزرگ و کم‌نظیر برنامه با استفاده از لوگوی جام جهانی قطر هم از امتیازهای جام22 است. دیگر برنامه تحلیلی و پخش‌زنده مسابقه‌های جام جهانی، جام2022 با اجرای محمدحسین میثاقی و محمدرضا احمدی از کانال3 است؛ با دکوری زیبا و میزی که طرح ورزشگاه دیدار پایانی جام جهانی است. متأسفانه هیچ ظرافتی در نام‌گذاری این برنامه که موازی با ویژه‌برنامه کانال ورزش پخش می‌شود وجود ندارد. می‌شد با هماهنگی، نام یکی از این دو برنامه تغییر کند. نکته مهم‌تر اینکه احمدی به‌عنوان مجری برنامه گاهی مسابقه‌های مهمی را هم گزارش می‌کند؛ ازجمله ایران-انگلستان و آلمان- اسپانیا. ساعت‌های زیاد حضور در اجرای زنده، باعث شده او هنگام گزارش، به‌اصطلاح فوتبالی‌ها سوتی‌های بیشتری بدهد و بلافاصله بعد از گزارش هم به استودیو برمی‌گردد و اجرا را از سر می‌گیرد. نکته بعدی این است که سازندگان این برنامه آنچنان احساس نیاز به کارشناس نکرده‌اند و مجریان خود را در حد گری لینه‌کر تصور می‌کنند و کارشناسی بازی‌ها هم به‌ عهده آنهاست!
امسال آن‌قدر ویژه‌برنامه‌های صداوسیما برای جام جهانی زیاد است که تصور تماشای همه آنها هم مقدور نیست؛ حتی کانال امید هم ویژه‌برنامه جام جهانی دارد! اما یکی از بهترین‌ برنامه‌های تلویزیون در این ایام، «فوتبال زندگیست» است که از کانال نسیم پخش می‌شود. جز دو مجری بی‌مزه که کلاس و سطح این برنامه بسیار خوب را پایین آورده‌اند، باید از بخش‌های جذاب و مختلف این برنامه گفت که یکی از آنها اجرای تئاتری درباره فوتبال و حاشیه‌های آن است که توسط برخی از بازیگران شناخته‌شده تلویزیون و تئاتر مثل بهرام ابراهیمی، اتابک نادری و... اجرا می‌شود. حضور منتقدی از سینما که به فوتبال اشراف کامل دارد و برخی از بهترین فیلم‌ها و مستندهای فوتبالی و همچنین ارتباط برخی از مهم‌ترین اتفاق‌های فوتبالی - ازجمله گلِ دست خدای دیه‌گو مارادونا یا هدردادن پنالتی فینال جام جهانی1994 توسط روبرتو باجو - با سینما را به ‌صورت گزیده بررسی می‌کند، از بهترین بخش‌های برنامه است؛ اما متأسفانه به‌ دلیل پخش همزمان فوتبال زندگیست با پخش زنده مسابقه‌ها این برنامه به‌خوبی دیده نمی‌شود و جا دارد این برنامه بعد از پایان جام جهانی، بار دیگر بازپخش شود.
یکی دیگر از برنامه‌های تلویزیونی در ایام جام جهانی، ورزش از نگاه دو، برنامه دیرپای تلویزیونی‌ است که به شکل متفاوتی اجرا می‌شود. این برنامه ابتدا 10تیتر روز انتخاب می‌کند و مجری برنامه درباره آنها صحبت می‌کند و یک سوتیتر را در برنامه - معمولاً با حضور کارشناس یا کارشناسانی - بررسی می‌کنند. یک بخش جذاب برنامه «برترین‌ها» است که در رابطه با سوتیتر انتخابی هر شب است؛ اما متأسفانه راوی این بخش، فوتبالی نیست و ساده‌ترین نام‌های فوتبالی را اشتباه تلفظ می‌کند. باورتان می‌شود ورزشگاه ومبلی، الساندرو دل‌پیرو، فرانس بکن‌بائر و... توسط او اشتباه تلفظ می‌شود؟ مجری برنامه هم اجرایی متفرعنانه دارد و اجرایش از لذت تماشای برنامه می‌کاهد. اصلا یکی از مشکلات ویژه‌برنامه‌های جام جهانی، مجریان آنها هستند. ورزش از نگاه دو علیرضا مسعودی (علی مشهدی) را برای ساخت مستند به قطر اعزام کرده است. او که به عنوان استندآپ‌کمدین، بازیگر و نویسنده فیلمنامه شناخته می‌شود، شب پیش از اعزام به جام جهانی در پاسخ به مجری برنامه درباره ایده ساخت مستندش گفت: «بریم جلو ببینیم چی می‌شه!» (نقل به مضمون)؛ یعنی هیچ ایده‌ای نداشت و بخش‌های ارسالی‌اش هم جذابیت خاصی ندارد. حتی برنامه طنز/ سیاسی کانال دو هم گزارشگر اعزامی به جام جهانی دارد! مجری برنامه‌ای دیگر، گروه کانادا در جام جهانی را راحت عنوان کرد که نشان‌دهنده عدم‌شناخت او از فوتبال است؛ چون در این گروه، تیم‌های دوم (کرواسی) و سوم (بلژیک) دوره قبل حضور دارند. در پایان باید گفت که برای آشپزی، بهترین مواد غذایی و بهترین وسایل پخت‌وپز لازم است اما کافی نیست؛ چیزی که غذا را خوشمزه و خوش‌طعم می‌کند، فقط ادویه نیست؛ یک سرآشپز توانا و کاربلد لازم است.