پیشگیری از سرطان با واکسن زامبی
مثال معروف پیشگیری بهتر از درمان است را همه شنیدهایم. حالا دانشمندان یک واکسن سرطان بالقوه جدید را در دست آزمایش دارند که شامل تزریق سلولهای تومور خفته برای تحریک سیستم ایمنی و کمک به جلوگیری از شروع سرطان است. به گزارش نیواطلس، واکسن سرطان میتواند چیزی شبیه جام مقدس برای پزشکی مدرن باشد و جای تعجب نیست که کارهای زیادی برای این هدف انجام شده است. برخی از تکنیکهای پزشکی، درمانی هستند و با سرطان یک بیمار که به آن مبتلاست میجنگند؛ درحالیکه برخی روشهای دیگر میتوانند پیشگیرانه باشند که در وهله اول برای کاهش خطر تشکیل سرطان طراحی شدهاند.
در هر صورت، این واکسنها با تحریک سیستم ایمنی برای تشخیص سرطان کار میکنند. اکنون دانشمندان مؤسسه تحقیقات زیست پزشکی (IRB) بارسلونا نوع جدیدی از واکسن سرطان را ساختهاند. نسخههای قبلی برای تحریک پاسخ ایمنی با استفاده از سلولهای تومور مرده طراحی شدهاند، اما در مطالعه جدید، تیم با استفاده از سلولهای سرطانی در حالت خفته که بهعنوان سلولهای پیری شناخته میشوند، موفقیت بیشتری کسب کرد.
سلولهای تومور زامبی
وقتی سلولها پیر میشوند و آسیب DNA انباشته میشوند، درنهایت به نقطهای میرسند که دیگر تقسیم نمیشوند، اما به جای آنکه از بین بروند، خاموش میشوند. این سلولهای بهاصطلاح پیر یا زامبی در بسیاری از علائم پیری دخیل هستند، اما بهنظر میرسد مکانیسم محافظتی در برابر سرطان هستند که اساساً تقسیم سلولی در آنها کنترل نشده است. بنابراین برای مطالعه جدید، تیم مؤسسه تحقیقات زیست پزشکی بارسلونا بررسی کرد که آیا میتوان از سلولهای تومور زامبی بهجای سلولهای مرده برای تحریک پاسخ ایمنی استفاده کرد یا خیر. این سلولها اگرچه همچنان دارای نشانگرهایی هستند که باعث میشوند سلولهای ایمنی بهدنبال آن باشند، اما بدون خطر رشد و تقسیم آنها. محققان برای انجام این آزمایش موشهای سالم را با سلولهای تومور پیر واکسینه کردند، سپس یک هفته بعد ملانوم زنده یا سلولهای سرطان پانکراس را به آنها تزریق کردند. بهطور عجیبی تعداد موشهایی که در ادامه این آزمایش دچار تومور شدند و در گروهی بودند که سلولهای زامبی به آنها تزریق شده بود در مقایسه با گروه کنترلی که در فرایند مرگ با سلولهای سرطانی تلقیح شده بودند، بهطور چشمگیری کاهش یافت.
این تیم همچنین واکسنهای ساخته شده از سلولهای زامبی را به موشهایی که قبلا تومور داشتند، تزریق کردند و در آنجا نیز پیشرفتهایی مشاهده کردند؛ البته نه به اندازه درمان پیشگیرانه. بررسی دقیقتر نشان داد که سلولهای پیر در تحریک سلولهای ایمنی مهم ازجمله سلولهای دندریتیک و سلولهای CD8T - در برابر سرطان بسیار کارآمد هستند. اینس مارین، نویسنده اول این مطالعه گفت: «مطالعه ما نتیجه میگیرد که القای پیری در سلولهای تومور، تشخیص این سلولها توسط سیستم ایمنی را بهبود میبخشد و همچنین شدت پاسخی را که ایجاد میکند افزایش میدهد. بنابراین میتوان گفت یافتههای ما در روند پیشگیری از سرطان بسیار مثبت است.» البته، نتایج در مدلهای حیوانی همیشه هم پاسخ مشابهی در نمونههای انسانی را ندارد، بنابراین هنوز کارهای زیادی برای انجام باقی مانده است. این تیم هماکنون در حال آزمایش این مورد هستند که واکسن سلولی پیر تا چه حد میتواند در ترکیب با درمانهای ایمونوتراپی کار کند.