صیانت از ذخایر ارزی

علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه باوجود شرایط مختلف، نوسان نرخ ارز در بازار کم بوده گفت: خوشبختانه در حوزه بازار ارز شاهد آرامش خوبی هستیم. از ابتدای امسال تا اواخر مهر ۲۵ میلیارد دلار در سامانه نیما، ارز عرضه شده است. او افزود: منابع صادرات نفتی و غیرنفتی به‌گونه‌ای است که حجم عرضه هر روز فزونی دارد و ان‌شاء‌الله تا پایان سال تداوم داشته باشد.
تلاش و تدبیر بانک مرکزی برای حفظ ثبات ارزی ستودنی است اما این نهاد باید از هرگونه ارزپاشی از محل ذخایر ارزی خودداری کند. به واقع انتظار منطقی این است که ثبات در بازار ارز واقع‌بینانه و نه تصنعی دنبال شود تا چشم‌انداز مثبتی برای فعالان اقتصادی در پی داشته باشد. تردید نباید داشت که شکاف نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد، باعث شکنندگی ثبات ارزی خواهد شد. از این جهت بانک مرکزی برای تقویت ثبات ارزی لازم است تا استقلال عمل خود را حفظ و تلاش کند تا تعادل بین عرضه و تقاضا را با پر کردن شکاف نرخ تضمین کند. البته در شرایط خاص ازجمله فشار تحریم‌ها و یا سخت‌تر شدن مسیر دسترسی بانک مرکزی به منابع ارزی و همچنین تلاطم سیاسی و اجتماعی در داخل کشور ممکن است سیاستگذار ارزی را در مسیر دشواری قرار دهد با این حال بانک مرکزی باید روی متغیرهای اثرگذار واقعی اقتصاد تمرکز کند و هرگز برای کوتاه‌مدت هم خود را در تنگنای سیاست‌های دستوری قرار ندهد. به این ترتیب اگر شکاف بین نرخ ارز ایجاد شود، راه برای تزریق بی‌محابای ارز به بازار نیست بلکه باید اجازه داد تا نرخ متعادل شود در غیراین صورت بازار از منطق اقتصادی فاصله خواهد گرفت. صیانت از ذخایر ارزی و حفظ ثبات ارزی، پیچیدگی‌های خاصی را طلب می‌کند که بانک مرکزی از آن آگاه است. پس اجازه دهید با آزادی عمل بیشتر تصمیم و تدبیر عقلانی گرفته شود. دو یا چند نرخی شدن ارز در طی سال‌های اخیر هم فسادزا بوده و هم مانع شفافیت ارزی و چه دلارهایی که برای تثبیت نرخ ارز از دست نداده‌ایم. بیاییم یکبار هم شده از سیاست‌های ارزپاشی دست برداریم و بپذیریم که هر یک واحد از ذخایر ارزی، چون ثروت ملی ایرانیان است که نباید به آسانی و اشتباه در تصمیم گیری از دست برود. از تجربه دیگر کشورها در صیانت از ذخایر ارزی و ثبات در بازار ارز استفاده کنیم و بدانیم که ثبات ارزی با تثبیت نرخ ارز تفاوت دارد.