برنامه‌های 5 شهر برای گردشگری مقاومت

دبیرخانه «گردشگری مقاومت» با رویکرد بازخوانی هویت منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی مقاومت در قم تشکیل شده است و نخستین نشست آن روز دوشنبه (2آبان) به میزبانی قم برگزار شد.
 «گردشگری مقاومت» عنوان گونه‌ای از گردشگری است که برای نخستین‌بار در جهان در ایران معرفی، تعریف و اجرایی شده و بازدید از مناطقی است که نشانه‌های محیطی و نماد‌های مقاومت مردم ایران محسوب می‌شوند.
به گزارش همشهری، ایران باید در سال 1404پذیرای 20میلیون گردشگر و درآمد سالانه قریب 25میلیارد دلار از محل گردشگر ورودی باشد. بسیاری معتقدند گردشگری مقاومت به‌دلیل ظرفیت‌های بی‌شمار شهرهای ایران می‌تواند در این حوزه نیز مورد توجه قرار گیرد. ۱۴منطقه هدف گردشگری مقاومت در ایران شناسایی شده که دارای مختصات لازم برای شکل‌گیری گردشگری مقاومت هستند، اما هم‌اکنون قم، کرمان، بوشهر، رشت و شیراز به دبیرخانه گردشگری مقاومت پیوسته‌اند.

تاریخ مقاومت در قم 
گرچه قم در حوزه گردشگری بیش از همه با داشتن 2مکان مقدس یعنی مرقد مطهر حضرت معصومه(س) ، مسجد جمکران و علاوه بر آن‌‌ وجود ۴۴۴امامزاده واجب‌التعظیم در حوزه گردشگری مذهبی شناخته شده است، اما عنوان شهر ملی انگشتر، ۳۵۰بنای تاریخی ثبت شده، کویر، دریاچه نمک، قرار گرفتن در محور مواصلاتی ۱۷ استان نیز بر اهمیت آن افزوده است.
با وجود این، در تاریخ قم روایت‌های زیادی از مقاومت مردم وجود دارد که مهم‌ترین آن را می‌توان ماجرای حمله مغول‌ها دانست. در این حمله، مغول‌ها به پشت دروازه‌های قم می‌رسند، اما با مقاومت قمی‌ها به رهبری امامزاده جعفر از بزرگان قم یا «شاه جعفر» در فتح شهر ناموفق می‌مانند.
در روایتی دیگر از مقاومت قمی‌ها، در دوران پهلوی، این شهر مرکز مبارزه علیه سیاست‌های حکومت پهلوی بود؛ به‌طوری که نخستین جرقه انقلاب ایران در بهمن سال ۱۳۴۱ در قم زده شد. امام خمینی (ره) در قم به مخالفت با تصویب ‌نامه انجمن‌های ایالتی ولایتی و همینطور اصول شش‌گانه انقلاب شاه و ملت و لایحه کاپیتولاسیون پرداخت.
علاوه بر قیام قمی‌ها در 19دی 1357و تأثیرگذاری آن بر وقوع انقلاب، در طول جنگ عراق با ایران‌ نیز ۵۰هزار نفر از قم به جبهه اعزام و از این تعداد حدود 5هزار نفر شهید شدند. هم‌اکنون نیز بیش از ۴۰۰شهید جبهه مقاومت اسلامی در شهر قم مدفون هستند.

کرمان؛ پایتخت مقاومت 
7هزار اثر شناخته‌شده تاریخی دلیل کمی برای داشتن لقب «بهشت باستان‌شناسی» ایران نیست؛ بهشتی که در یک سوی آن باغ شازده به‌عنوان یادگاری عاشقانه در دل کویر، گردشگران را به سمت خود جذب می‌کند و در سوی دیگر، روستای دستکند میمند، بازار بزرگ و تاریخی کرمان به‌عنوان طولانی‌ترین راسته بازار ایران یا کلوت‌های شهداد که نمونه‌ای از آن فقط در منطقه یوتای ایالات‌متحده آمریکا وجود دارد.
گردشگری، محور توسعه کرمان در افق 1400مطرح شده بود، اما این استان بعد از شهادت سردار سلیمانی و وجود مقبره ایشان رویکرد جدیدی را به گردشگری خود اضافه کرد و سال گذشته در پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران به‌عنوان پایتخت گردشگری مقاومت معرفی شد.
با توجه به همین نامگذاری سند گردشگری مقاومت کرمان مبتنی بر ظرفیت‌های معنوی استان در طول تاریخ و بر مبنای به نمایش گذاشتن جنبه‌های استکبارستیزی و حماسه مردم کرمان و همچنین شهدای استان و به‌ویژه سردار حاج قاسم سلیمانی مطالعه و تدوین شد.
مکان‌نگاری و معرفی مراکز و نقاط هدف گردشگری ازجمله مزار سردار سلیمانی و موزه دفاع‌مقدس ازجمله سرفصل‌های این سند بود.

بوشهر؛ شناسنامه مقاومت
استان بوشهر در طول تاریخ به مقاومت و استعمارستیزی شهره بوده است؛ به‌طوری که آن را شناسنامه مقاومت می‌نامند.
مشهورترین چهره مقاومت در این استان، رئیسعلی دلواری است که با وقوع نهضت مشروطه در کنار مشروطه‌خواهان قرار گرفت تا اینکه در سال‌۱۲۸۷ هجری شمسی به درخواست ملاعلی تنگستانی و سید‌مرتضی مجتهد اهرمی که مخالف استبداد محمدعلی شاه قاجار بودند، بوشهر را تصرف کرد و حدود ۹ماه شهر را در کنترل داشت.
پس از آن، در آغاز جنگ جهانی اول در سال‌۱۹۱۴ و زمانی که قوای روس از شمال و نیروهای انگلستان از جنوب، ایران را در معرض هجوم قرار دادند و قصد اشغال بوشهر و نواحی ساحلی اطراف را داشتند با حکم جهاد مرحوم شیخ محمد حسین برازجانی و دیگر مراجع دینی آماده نبرد با امپراتوری‌ انگلستان می‌شود.
۱۲ شهریور سالروز شهادت این قهرمان مبارزه با استعمار شهید رئیسعلی دلواری به نام روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس نامگذاری شده است.
گردشگری مقاومت در این استان نیز مورد توجه قرار گرفته و قرار است محل شهادت رئیسعلی دلواری در محله تنگک اول بندر با مرمت و ایجاد کاربری برای آن به کانون گردشگری مقاومت در این منطقه تبدیل شود.

تجربه‌های گردشگری شیراز
شیراز با پیشینه قابل توجه تاریخی همیشه با آثار باستانی و میراث فرهنگی خود مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده، اما آنچه این شهر را در میان شهرهای حاضر در دبیرخانه گردشگری مقاومت قرار داده، اقداماتی است که از سال گذشته آغاز شده است.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز در این‌باره می‌گوید: شهر شیراز با بسته‌های فرهنگی و گردشگری تولید شده در اداره گردشگری و زیارت این سازمان با محوریت گردشگری مقاومت و همچنین معرفی و انتقال تجربه درباره طرح‌های موفق گردشگری مشروطه، گردشگری انقلاب اسلامی و گردشگری دفاع‌مقدس به این دبیرخانه پیوست.
مصطفی مشفقیان می‌افزاید: 3محور شامل ۵مسیر گردشگری با رویکرد انقلاب اسلامی، ۲مسیر گردشگری مشروطه در شیراز و ۴مسیر گردشگری دفاع‌مقدس در این کلانشهر اجرا شده است.

ایجاد مسیر مقاومت در رشت
شهر رشت همیشه با نام میرزاکوچک خان با مفهوم مقاومت گره خورده است؛ میرزا یونس استادسرایی که به‌نام میرزا کوچک‌خان جنگلی شناخته می‌شود، کنشگر ملی‌گرای ایرانی‌ در دوره انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل و از سرداران معروف گیلک از اهالی رشت بود.
مدیرعامل سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری رشت توضیح می‌دهد که علاوه بر مقاومت در دوران مشروطه، گیلان نخستین استاندار و دادستان شهید را تقدیم انقلاب اسلامی کرده و مردم گیلان در دوران دفاع‌مقدس جلوه‌های کم‌نظیری را از خود برجای گذاشته‌اند.
یاسر محجوب می‌افزاید: ایجاد خانه‌موزه شهید میرزا کوچک خان جنگلی به همراه خانه‌موزه مشروطه از اقدامات شهرداری رشت در راستای گردشگری مقاومت و تقویت هویت جمعی است. به‌گفته وی، همچنین تدوین مسیر پایداری و مقاومت برای بازدید از منزل میرزاکوچک خان، نهضت جنگل و سایر موضوعات پیرامون در دست نهایی شدن است.
اولین نشست گردشگری مقاومت روز دوم آبان به بررسی و تبیین مقوله راهبردی گردشگری مقاومت و ظرفیت‌های پیش‌رو، چگونگی انتقال مفاهیم و گفتمان مقاومت در بستر گردشگری، ظرفیت‌های گردشگری مقاومت، تهیه سند راهبردی گردشگری مقاومت، گردشگری بین‌المللی مقاومت و اقتصاد فرهنگ و گردشگری مقاومت پرداخت و نمایش ظرفیت‌های گردشگری مقاومت در نمایشگاه ملی قم نیز تا 6آبان برپاست.

مکث
دبیرخانه دائمی و تدوین سند
امسال برای چهارمین سال متوالی، روز ورود حضرت معصومه(س) به قم به‌عنوان روز این شهر و با شعار «در سایه کریمه در جاده شهادت» گرامی داشته شد. اما تقارن زمانی این روز با دومین کنگره ملی شهدای استان علاوه بر تأثیرگذاری بر انتخاب شعار، زمینه شکل‌گیری دبیرخانه دائمی گردشگری مقاومت را ایجاد کرد.
سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری قم با بیان اینکه این دبیرخانه با هدف ایجاد پل ارتباطی میان مفهوم ایثار و شهادت و مقاومت فعال شده است، به همشهری می‌گوید: شهرهایی که در حوزه مقاومت اقدامات ویژه‌ای انجام داده‌اند و سابقه‌ای در زمینه مقاومت در برابر جور، ظلم و ستم مستبدان داشته‌اند، با ظرفیت‌هایی چون زیارتگاه، قبور یا اماکن مختلف می‌توانند میزبان گردشگران برای بازدید و شنیدن روایت‌های درستی از مقاومت باشند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد طباطبایی‌نژاد با بیان اینکه انتقال مفهوم درست مقاومت در گردشگری مقاومت مورد تأکید است، می‌افزاید: به‌دلیل کمبود وقت هم‌اکنون شهرهای کرمان، بوشهر، رشت و شیراز به این دبیرخانه پیوسته‌اند، اما شهرهایی چون تهران، تبریز، کرمانشاه و اهواز هم که پیشینه قابل‌توجهی در این حوزه دارند در آینده نزدیک مورد توجه قرار خواهند گرفت.
وی توضیح می‌دهد که با دائمی شدن دبیرخانه و رونمایی از سند گردشگری مقاومت، هم‌افزایی خوبی در این حوزه شکل می‌گیرد و برنامه‌های مختلف به‌صورت مستمر در طول سال و در شهرهای مختلف که ارتباطی با مفهوم مقاومت دارند، برگزار می‌شود.‌