فرانسه و آلمان، روی خط بحران

صدراعظم آلمان برای دیدار با رئیس‌جمهور فرانسه به پاریس سفر کرده است. اولاف شولتز در شرایطی در کاخ الیزه با امانوئل مکرون دیدار می‌کند که جنگ لفظی دو طرف در نشست هفته گذشته اتحادیه اروپا در بروکسل جنجال گسترده‌ای برپا کرده است. 2کشور در هفته‌های اخیر بر سر طیف گسترده‌ای از مسائل، از مسئله انرژی گرفته تا مسائل امنیتی و دفاعی با یکدیگر دچار اختلاف شده‌اند.
برونو لومر وزیر دارایی فرانسه، هفته گذشته در آستانه برگزاری نشست اتحادیه اروپا با اذعان به روزهای دشوار روابط پاریس - برلین گفته بود که بازتعریف در روابط 2کشور ضروری است. اندکی بعد اما مکرون در حاشیه این نشست با اشاره به مخالفت آلمان با طرح تعیین سقف قیمتی برای گاز، به خبرنگاران گفت که برلین خود را میان اروپایی‌ها منزوی کرده است. شولتز در واکنش به اظهارات او گفت که کشورش به هیچ عنوان احساس انزوا نمی‌کند. این در حالی است که در گذشته آلمان و فرانسه معمولا در آستانه اجلاس سران اتحادیه اروپا مواضع‌شان را در امور مختلف به یکدیگر نزدیک می‌کرده و مواضع مشترک‌شان درباره مسائل کلیدی نقشه راه اتحادیه اروپا را تشریح می‌کردند. اما خلأ چنین رویکردی در آخرین نشست اروپایی‌ها در بروکسل نشان داد که تنش‌ها در روابط دو طرف تا چه حد تشدید شده است. پیر سلال، نماینده سابق فرانسه در اتحادیه اروپا، دراین‌باره به فایننشال‌تایمز گفته: «آلمان و فرانسه به مانند گذشته قادر به حل اختلافات خود نیستند. نظام مصالحه و حل اختلافات میان دو طرف از کار افتاده است.»
به اعتقاد ناظران، اختلافات از فشار کشورهای اروپایی به برلین برای تغییر الگوی توسعه اقتصادی این کشور ناشی می‌شود. چرخ اقتصاد آلمان سال‌هاست که بر پایه گاز ارزان روسیه، هزینه‌های اندک دفاعی و دسترسی نامحدود به بازار چین می‌چرخد؛ الگویی که در حال حاضر کشورهای اروپایی به رهبری فرانسه خواستار تغییر آن هستند.

تنش‌ها بر سر سقف قیمت انرژی
آلمان برخلاف فرانسه و دیگر کشورهای جنوب اتحادیه اروپا که خواهان کاهش قیمت حامل‌های انرژی هستند اصرار دارد که قیمت فعلی گاز و حامل‌های انرژی حفظ شود. سیاستمداران آلمانی معتقدند کاهش قیمت حامل‌های انرژی کاملا برخلاف برنامه‌های زیست‌محیطی اتحادیه است چرا که با کاهش قیمت حامل‌های انرژی میزان مصرف انرژی‌های فسیلی افزایش خواهد یافت.
این در حالی است که فرانسه و متحدانش ازجمله ایتالیا، اسپانیا و پرتغال که در ماه‌های گذشته شاهد برگزاری تظاهرات‌ گسترده عمومی در اعتراض به افزایش قیمت انرژی بوده‌اند، معتقدند که باید سقفی برای قیمت گاز و دیگر حامل‌های انرژی درنظر گرفته شود. شولتز به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین منتقدان طرح تعیین سقف قیمت برای حامل‌های انرژی بارها تأکید کرده که این پیشنهاد، شرکت‌های تامین‌کننده انرژی را از اروپا فراری می‌دهد و موجب می‌شود تا آنها به دیگر قاره‌ها بروند.
اختلافات فرانسه و آلمان بر سر این موضوع زمانی تشدید شد که برلین به‌جای بررسی طرح تعیین سقف قیمت انرژی به‌طور یک‌طرفه از طرح 200میلیارد یورویی خود برای حمایت از خانوارها و کسب‌وکارهای آلمانی در برابر افزایش فزاینده قیمت انرژی رونمایی کرد. برخی ناظران معتقدند این اقدام دولت آلمان فضای بازار متحد اروپایی را متشنج خواهد کرد.

استراتژی‌های دفاعی
تغییر استراتژی دفاعی و تصمیم‌های اخیر برلین درباره بودجه نظامی خود از دیگر موضوعات مورد مناقشه است. آلمان تصمیم گرفته تا بودجه‌ای 100میلیارد یورویی را برای مدرنیزه‌سازی ارتش خود اختصاص دهد؛ تصمیمی که خشم فرانسه را برانگیخت. دولت فرانسه چنین اقدامات یکجانبه‌گرایانه‌ای را در بلندمدت به ضرر سیاست‌های دفاعی مشترک اتحادیه اروپا می‌داند.
همچنین در شرایطی که دولت فرانسه از روند کند پیشرفت طرح سیستم دفاع هوایی مشترک خود با آلمان شکایت می‌کند، با طرح جدیدی از سوی برلین روبه‌رو شد. به همین دلیل، پاریس به ایده تقویت سپر دفاع هوایی کشورهای اروپایی که شولتز به تازگی مطرح کرده روی خوشی نشان نداد و این طرح درنهایت بدون حضور فرانسه و متحدش ایتالیا به تصویب رسید. دولت آلمان گفته که طرح موسوم به «سپر آسمان اروپا» که با مشارکت ۱۵کشور اروپایی عضو ناتو اجرایی می‌شود قرار است نقاط ضعف سامانه دفاع هوایی شماری از کشورهای اروپایی را شناسایی و تقویت کند. اغلب مشارکت‌کنندگان این طرح کشورهای شرق اروپا بودند. فایننشال‌تایمز می‌نویسد: «به‌نظر می‌رسد آلمانی‌ها تصمیم گرفته‌اند تا ابتکارات خود را در این بخش از اروپا به تنهایی و بدون حضور فرانسه پیش ببرند و این چیزی است که فرانسوی‌ها را نگران کرده است.»

اختلاف بر سر خط‌لوله و رویه‌های تجاری 
آلمان نیز در تنش‌های اخیر با فرانسه دلایل خودش را دارد. آلمانی‌ها از مخالفت فرانسه با پروژه موسوم به «میدکت» خشمگین هستند. میدکت، طرح احداث خط لوله گازی است که می‌تواند با گذشتن از خاک فرانسه، گاز را از اسپانیا به آلمان برساند. مکرون هزینه‌های بالای این خط لوله را دلیل مخالفت خود اعلام کرده اما واقعیت این است که او نمی‌خواهد با تامین گاز آلمان، فرانسه را از نظر اقتصادی در موقعیت ضعیف قرار دهد. رابطه آلمان با چین و رویه‌های سهل‌گیرانه تجاری برلین در برابر پکن نیز ازجمله اختلافات کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه با آلمان است. روزنامه لوموند نوشته که شولتز پیشنهاد اخیر مکرون برای سفر مشترک به پکن را رد کرده است. شولتز نخستین رهبر اروپایی است که پس از همه‌گیری کرونا عازم چین می‌شود.