مدیریت یکپارچه، چاره رفع بحران‌های پایتخت

محمد سرابی- روزنامه‌نگار

شهرداری تهران در یک سال گذشته توانسته است با برنامه‌ریزی دقیق بخشی از مشکلات قبلی این سازمان مانند مسائل مربوط به بودجه را رفع کند. حل برخی معضل‌های شهری مانند مسکن و حضور معتادان متجاهر نیز به قرارگاه‌هایی سپرده شده است که با حضور دستگاه‌های مسئول تشکیل شده است و شهردار تهران ریاست آن را برعهده دارد. با وجود این، برای رسیدگی کامل به نیاز‌های شهروندان لازم است که هماهنگی کاملی میان تصمیم‌گیری‌ها ایجاد شود و این کار با «مدیریت یکپارچه شهری» ممکن است.
به گزارش همشهری، رئیس شورای‌عالی استان‌ها چندی پیش گفت: «در شهرداری تهران با تشکیل قرارگاه‌هایی در حوزه‌های حمل‌ونقل، مسکن و اعتیاد تلاش شده مدیریت یکپارچه آغاز شود. تشکیل قرارگاه‌های تخصصی بین دستگاه‌های مختلف مقدمه‌ای برای اجرای مدیریت یکپارچه شهری است می‌تواند بخشی از مشکلات را حل کند اما برای اجرای مدیریت یکپارچه شهری نیاز به یک نگاه واقع‌بینانه و اجرایی داریم.»
پرویز سروری افزود: «تمام مدل‌های اجراشده در مدیریت یکپارچه شهری در دنیا در حال بررسی است و به‌دنبال مدلی برای اجرای این مدیریت در کشور هستیم و باید از تجربیات دیگران در این حوزه استفاده کنیم.»

نگاه ویژه به پایتخت
یکی از دلایل اصلی شکل‌نگرفتن مدیریت یکپارچه شهری، دیدگاه مسئولان دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های مسئول به حوزه است. در تهران با مشکلاتی مانند آلودگی هوا، امنیت عمومی در پارک‌ها، ظرفیت معابر برای خودرو‌ها، جمعیت پذیری پایتخت و همینطور حمل‌ونقل عمومی روبه‌رو هستیم اما تا زمانی که یک نگاه ویژه براساس کارکرد پایتخت از تمام ابعاد حاکمیت شکل نگیرد، این مشکلات برطرف نخواهد شد.
رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر تهران در این‌باره به همشهری گفت: «متأسفانه یک روزمرگی و بی‌تفاوتی و خواب‌زدگی نسبت به پایتخت را در نگاه مدیران میانی و ارشد مشاهده می‌کنیم. دغدغه اعضای شورای اسلامی شهر تهران هم تا این زمان به جایی نرسیده است و به‌نظر می‌آید که بسیاری از مسئولان چشم خود را به روی واقعیت‌های تهران بسته‌اند. در تهران امروز واقعیت‌های تلخی در حال شکل‌گرفتن است. این واقعیت‌ها تا 10سال و 20سال آینده می‌تواند تهران را به یک نقطه بحرانی برای کشور تبدیل کند. »
مهدی اقراریان افزود:« در محدوده‌ای که یک نهم جمعیت کشور قرار دارند، اگر مسئولی 12ساعت از وقت خود را صرف کار می‌کند باید یک ساعت از این زمان معطوف به همین محدوده شود. به این معنی که در هفته باید چند ساعت از وقت در سطح مدیریت عالی کشور به رفع مشکلات تهران اختصاص یابد.»
او با تأکید بر اینکه باید مسائل پایتخت در دستور کار جلسه سران قوا قرار گیرد و چالش‌ها و آسیب‌های تهران بررسی شود، گفت:« من اصلی‌ترین مسئله در مدیریت تهران را موضوع مدیریت یکپارچه می‌بینم. تهران نیازمند قوانین و مقررات خاص خودش است. شورای شهر پاریس اختیارات خاص خودش را دارد و شورای اسلامی شهر تهران هم باید متناسب با جمعیت تهران اختیاراتی داشته باشد. من فکر می‌کنم 21عضو به نسبت جمعیت پایتخت خیلی تعداد کمی است. ما نیازمند یک پارلمان شهری قوی با اختیارات ویژه هستیم که این کار نیازمند اصلاح قوانین و مقررات است.»
عضو شورای شهر تهران بیان کرد: «توقع این است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی و به‌ویژه نمایندگان تهران، در این زمینه همراه مدیریت شهری باشند. اگر بخواهم مثالی بزنم در قانون هوای پاک بیش از 20دستگاه مسئولیت دارند و شهرداری دستگاه یازدهم است. در این زمینه هیچ هماهنگی وجود ندارد. در موضوع جمع‌آوری کودکان کار دستگاه‌های متنوعی هستند. شهرداری یکی از این اجزاست و بهزیستی مسئولیت مستقیم دارد. در مسائل اقتصادی و معیشتی مردم هم همینطور است و این پراکندگی و نبود زنجیره در حوزه مدیریت شهری باعث می‌شود که تهران در آینده با روز‌هایی سخت‌تر از امروز روبه‌رو شود.»
اقراریان گفت:« موضوعات اجتماعی و فرهنگی تهران با نگاه کنونی و الگوی کنونی افزایش پیدا خواهد کرد. تهران با چالش‌های مختلفی روبه‌رو است و هر روزی و هر ساعتی که برای آغاز نگاه مدیریت یکپارچه پایتخت از دست می‌دهیم. حل این مسائل پیچیده‌تر و سخت‌تر خواهد شد. امیدوارم روزنامه همشهری و دیگر رسانه‌ها به این موضوع توجه کنند هرچند که نقد ممکن است خوشایند بعضی‌ها نباشد ولی ما نسبت به آیندگان وظیفه داریم.»

بخشی از برنامه سوم توسعه
طرح مدیریت یکپارچه شهری، مربوط به برنامه سوم توسعه کشور مصوب شده در سال79است. براساس این ماده، دولت می‌تواند برخی از مسئولیت‌های مربوط به دستگاه‌های اجرایی در رابطه با مدیریت شهری را که ضروری تشخیص می‌دهد؛ براساس پیشنهاد مشترک وزارت کشور و سازمان امور اداری و استخدامی کشور همراه با تأمین اعتبار و باتوجه به توانایی‌های شهرداری‌ها، به آنها واگذار کند. در میانه سال‌های 90شمسی این موضوع دوباره در مجلس مورد توجه قرار گرفت و در اسفند سال 95طرح آن به هیأت رئیسه داده شد. این طرح تا تابستان 96در میان نمایندگان مطرح بود، اما منجر به تصویب قانون نشد.