نرخ بیکاری تک‌رقمی در 7 استان

نرخ بیکاری تابستان 0.7درصد کاهش پیدا کرده و به 8.9درصد رسیده است؛ البته باز هم این تغییر تا حدودی ناشی از افت نرخ مشارکت اقتصادی و خروج نیروی در سن کار از بازار رخ داده و بدتر اینکه روند آن در استان‌های مختلف به‌شدت نوسانی بوده است.
به گزارش همشهری، اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران حاکی از این است در شرایطی که نرخ بیکاری کشور در تابستان امسال 8.9درصد محاسبه شده، همزمان استان هرمزگان نرخ بیکاری 22.6درصدی را تجربه کرده که 2.5برابر میانگین نرخ بیکاری کشور است. در آن‌سوی جدول، استان زنجان کمترین نرخ بیکاری را داشته و فقط 5.5درصد از جمعیت فعال اقتصادی آن در جرگه بیکاران قرار گرفته‌اند.

نمای بیکاری در استان‌ها
در فصل تابستان، از مجموع 31استان کشور، 21استان نرخ بیکاری کمتر از نرخ میانگین کشوری را تجربه کرده‌اند و درصد بیکاران آنها نسبت به کل جمعیت فعال اقتصادی معادل 5.5تا 8.7درصد بوده است، اما در مقابل، 10استان کشور نیز با نرخ بیکاری بالاتر از میانگین کشوری مواجه بوده‌اند و نرخ بیکاری آنها 8.2تا 22.6درصد برآورد شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد وخیم‌ترین وضعیت بیکاری در تابستان امسال در استان هرمزگان تجربه شده که نرخ بیکاری آن با 4.4واحد درصد افزایش نسبت به سال قبل، 22.6درصد محاسبه شده است. بعد از آن، استان خوزستان قرار گرفته که نرخ بیکاری آن با رشد 1.3درصدی به 15.6درصد رسیده است. سومین استان از نظر بالاترین نرخ بیکاری نیز استان کرمانشاه بوده که باوجود کاهش 0.4درصدی نرخ بیکاری آن، همچنان با بیکاری 13.6درصدی جمعیت فعال مواجه است و در رتبه سوم بالاترین نرخ بیکاری کشور قرار دارد. به گزارش همشهری، در مقابل استان‌های هرمزگان، خوزستان و کرمانشاه که بالاترین نرخ بیکاری را در فصل تابستان امسال تجربه کرده‌اند، استان‌های زنجان، سمنان و مرکزی به‌ترتیب کمترین نرخ بیکاری را داشته‌اند. طبق اعلام مرکز آمار ایران، در فصل گذشته نرخ بیکاری استان زنجان با یک درصد کاهش نسبت به تابستان سال قبل به 5.5درصد رسیده، نرخ بیکاری استان سمنان با کاهش 0.2درصدی 6.3درصد محاسبه شده و نرخ بیکاری استان مرکزی با کاهش 1.3درصدی به 6.4درصد رسیده است.

موفق‌ترین استان‌ها در کاهش بیکاری
بررسی استان‌های کشور از نظر میزان تغییر نرخ بیکاری در تابستان امسال نسبت به تابستان سال قبل نشان می‌دهد که در این فصل، میزان کاهش نرخ بیکاری در 15استان بیش از میانگین کشوری بوده و در 16استان کاهش کمتری تجربه شده یا نرخ بیکاری آنها افزایش پیدا کرده است. طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، در تابستان امسال، استان‌های یزد، چهارمحال و بختیاری و گیلان بیشترین میزان کاهش نرخ بیکاری را داشته‌اند؛ به‌گونه‌ای که نرخ بیکاری استان یزد 5.9واحد درصد کاهش پیدا کرده و به 7.7درصد رسیده است. همچنین در استان چهارمحال و بختیاری، نرخ بیکاری با کاهش 4.4واحد درصدی به 8درصد رسیده و نرخ بیکاری استان گیلان نیز با کاهش 3.8واحد درصدی، روی رقم 7.8درصد متوقف شده است.

بیشترین رشد نرخ بیکاری
در مقابل استان‌هایی که در فصل تابستان موفق به کاهش چشمگیر نرخ بیکاری شده‌اند، استان‌هایی هم هستند که نرخ بیکاری‌شان رشد عجیبی داشته است. بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در تابستان امسال، نرخ بیکاری استان‌های اردبیل، هرمزگان و همدان بیشترین میزان افزایش را در مقایسه با سایر استان‌ها تجربه کرده است؛ به‌گونه‌ای که نرخ بیکاری استان اردبیل در این فصل 5.3واحد درصد نسبت به تابستان سال قبل رشد کرده و با رسیدن به رقم 11.7درصد، تقریبا دو برابر شده است. بعد از آن استان هرمزگان با افزایش 4.4واحد درصدی نرخ بیکاری مواجه شده و بالاترین نرخ بیکاری کشور معادل 22.6درصد را به‌خود اختصاص داده است. همچنین نرخ بیکاری استان همدان نیز با افزایش 2.8واحد درصدی به 9.3درصد رسیده که گرچه رقم بسیار بالایی محسوب نمی‌شود، اما میزان افزایش آن در این استان قابل توجه است.

نمای کشوری بازار کار
در تابستان امسال، جوانان 15تا 24ساله کشور همچنان بالاترین نرخ بیکاری را در میان گروه‌های سنی تجربه کرده‌اند و نرخ بیکاری آنها باوجود کاهش 2.7واحد درصدی، باز هم روی رقم 23درصد باقی مانده است. به‌عبارت‌دیگر، در تابستان امسال از هر هزار جوان 15تا 24ساله ایرانی که به امید اشتغال از خانه خارج شده‌اند، 230نفر موفق به یافتن هیچ کاری نشده‌اند و حتی در هر هفته، 2ساعت نیز کار نکرده‌اند. 
این شرایط برای گروه سنی 18تا 35سال نیز با شدت پایین‌تری حکمفرماست؛ به‌گونه‌ای که در تابستان امسال از هر هزار نفر متقاضی کار در این گروه سنی، 162نفر بیکار مانده‌اند و حتی شغل موقت نیز پیدا نکرده‌اند. در این میان نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیز به 13.2درصد رسیده که 1.2واحد درصد کمتر از تابستان سال قبل است، اما همچنان در مقایسه با نرخ بیکاری کل کشور، شرایط نامساعدی را تجربه می‌کند. نامتناسب بودن آموزش‌های عالی با نیاز کار از یک‌سو موجب نبود شغل مناسب برای این گروه شده و در مقابل، عدم‌تناسب در دستمزد و ‌شأن کار با تحصیلات و سطح انتظارات فارغ‌التحصیلان نیز سبب شده بخشی از اشتغال موجود از سوی این گروه مورد پذیرش قرار نگیرد.

جریان نیروی کار بازار تابستان
آخرین آمارهای رسمی از بازار کار ایران نشان می‌دهد در فصل تابستان امسال نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت در سن کار با 0.1درصد کاهش به 41درصد رسیده است که معنای آن انصراف بخشی از نیروی کار جدید برای ورود به بازار است. این اتفاق که در چندین فصل متوالی در بازار کار ایران تکرار شده، چالش جدی برای اقتصاد ایران است که به هدررفت سرمایه‌های انسانی کشور منجر می‌شود. به گزارش همشهری، بررسی بازار کار ایران از زاویه سهم بخش‌های مختلف، نشان می‌دهد که در تابستان 1401بخش خدمات با سهم 50.4درصدی از بازار کار، همچنان بزرگ‌ترین بخش از اشتغال اقتصاد ایران را حفظ کرده است و بعد از آن بخش صنعت با سهم 33.8درصدی و بخش کشاورزی با سهم 15.8درصدی قرار گرفته‌اند. نکته مهم و تکان‌دهنده آمارها این است که در این فصل، بازهم اشتغال بخش کشاورزی با ریزش قابل‌توجهی مواجه بوده و بیش از 300هزار نفر معادل 1.6درصد کل شاغلان خود را از دست داده است که این افراد یا به بخش‌های صنعت و خدمات کوچ کرده‌اند یا به جرگه بیکاران پیوسته‌اند و یا کلا از بازار کار خارج شده‌اند.