گفتمان «عصر جدید» آقای شی

شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین و دیگر مقام‌های ارشد حزب کمونیست هفته گذشته در نمایشگاهی با عنوان «پیش به‌سوی عصر جدید» شرکت کردند. عبارت «عصر جدید» بیش از 5سال است که به‌طور مستمر در سندهای چشم‌انداز سیاسی، تبلیغات‌ دولتی، سخنرانی‌های رسمی و دیپلماسی عمومی چین دیده می‌شود. این عبارت احتمالا در نشست پیش‌روی حزب کمونیست چین که قرار است 2هفته دیگر (16اکتبر) برگزار شود نیز به‌وفور شنیده خواهد شد.
گفتمان «عصر جدید» تنها مختص به شی جین‎پینگ و دولت چین است. احزاب مختلف و سیاستمداران بسیاری در اقصی‌نقاط جهان با استفاده غلوآمیز از دوره‌های تاریخی تلاش دارند تا خود را متعلق به عصر جدید و آینده معرفی کرده و منتقدانشان را به تعلق‌داشتن به دوران گذشته منتسب کنند. برای مثال، در انگلیس لیز تراس، نخست‌وزیر، هفته گذشته در نشست مجمع عمومی سازمان ملل از «انگلیس جدید، برای عصر جدید» سخن گفت. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا نیز سال گذشته مدعی آغاز «عصری جدید در دیپلماسی آمریکا» شد. هو جین تائو  رئیس‌جمهور سابق چین نیز یک‌بار در هفدهمین نشست حزب کمونیست چین در سال2017 به‌عبارت «عصر جدید» اشاره کرد. اما تفاوت مهم میان مواردی که اشاره شد با عصر جدید چینی‌ها در دوره کنونی، در رشد فزاینده مرکزیت قدرت حول رهبر فعلی است.
مجله دیپلمات می‌نویسد: در گفتمان رسمی چین، عصر جدید به معنی تغییری بنیادین است که اصولا با شخصیت شی جین‎پینگ ترکیب شده است. این فرایند از سخنرانی شی در نوزدهمین کنگره حزب کمونیست چین در سال2017 آغاز شد؛ زمانی که او 46بار عبارت «عصر جدید» را تکرار کرد. از آن پس بود که عبارت عصر جدید وارد ادبیات رسمی مقام‌های چینی شد. اما نقطه آغاز عصر جدیدی که مقام‌های چینی به آن اشاره می‌کنند، هجدهمین کنگره حزب کمونیست در سال2012 است؛ زمانی که شی دبیرکل حزب کمونیست چین شد. کاملا مشخص بود که شی جین‌پینگ برخلاف دو سلف خود یعنی هو جین تائو و جیانگ زمین، از همان ابتدای رهبری‌اش به‌دنبال یک برتری تاریخی قابل توجه است. این تمایل به‌ویژه با رشد ملی‌گرایی چینی که پیش از به قدرت رسیدن شی جین‌پینگ آغاز شده بود تقویت هم شد. 
«لیو مینگ» و «وانگ ژونگ یوان» تحلیلگران سیاسی، در سال2014 با انتشار مقاله‌ای نوشتند: «عصر شی جین‌پینگ دو معنا دارد: دورانی کوتاه‌مدت که به 10سال ریاست او بر حزب کمونیست چین محدود می‌شود و دوران بلندمدتی که در یک مفهوم گسترده‌تر به رهبری او بر چین در 30سال آینده و تحقق موفقیت‌آمیز رؤیای چینی اشاره دارد.» 4سال بعد بود که محدودیت 5ساله دوران ریاست‌جمهوری به‌طور رسمی از قانون اساسی چین حذف شد. در همان سال «تفکر شی جین‎پینگ، سوسیالیسم با ویژگی‌های چین برای عصر جدید» وارد قانون اساسی این کشور شد. این تغییرات در قانون اساسی در واقع دستورالعملی برای حزب و دولت چین بود که تاریخ را در دو دوره «پیش و پس از شی» ببینند.
حزب کمونیست چین در بسیج کردن تاریخ برای حمایت از دولت‌ها سابقه طولانی دارد. قطعنامه‌های تاریخی این حزب در دوران مائو تسه تونگ (1945)، دنگ شیائوپینگ (1981) و شی جین‌پینگ (2021) گویای این مسئله است. با این حال در قطعنامه‌هایی که این حزب در راستای حمایت از دولت‌های مائو و دنگ منتشر کرد با آنچه در حمایت از دولت شی منتشر کرده از جهاتی متفاوت است؛ تفاوتی که بیشتر به تفاوت میان کلمه دوره (period) و عصر (era) در زبان چینی بازمی‌گردد. در زبان چینی کلمه «عصر» مهم‌تر بوده و بار ارزشی بیشتری (نسبت به دوره) دارد و در عبارتی که حزب کمونیست چین در بیانیه‌های مورد حمایت خود از شی منتشر کرده، از کلمه عصر استفاده شده است. بر همین اساس است اغلب ناظران بین‌المللی ورود چین به عصر جدید تحت رهبری شی جین‌پینگ را ورود این کشور به فصل جدیدی از تاریخ این کشور تفسیر می‌کنند.
هوگو جونز در مجله دیپلمات می‌نویسد: «شاید از یک منظر عصر جدید چین را بتوان در تغییراتی چون افزایش تولید ناخالص داخلی، هزینه‌های نظامی و پیشرفت در عرصه فناوری دید. اما به عقیده من، عصر جدید را می‌توان با تحلیل گفتمان قدرت در چین بهتر درک کرد که عبارتند از مشروعیت‌بخشی به تمرکز قدرت حول حزب کمونیست چین، به‌ویژه شخص شی جین‌پینگ.»
به اعتقاد ناظران، گفتمان عصر جدید چین چند کارکرد دارد. نخست، مشروعیت حزب کمونیست چین را در داخل تقویت می‌کند. تقریبا روزی نیست که در رسانه‌های دولتی چین چندین مقاله درباره عصر جدید منتشر نشود. پیام این تبلیغات این است که حزب کمونیست اکنون تحت شرایط جدید فعالیت دارد. این چارچوب به شی امکان می‌دهد تا رویه‌های قدیمی تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی ازجمله محدودیت دو دوره‌ای ریاست‌جمهوری را کنار بگذارد. دوم اینکه، گفتمان عصر جدید به حزب کمونیست این امکان را می‌دهد که هنجارهای جامعه جهانی را به چالش بکشد. مشهودترین مثال آن هم بیانیه مشترک شی و ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، در چهارم فوریه بود که از ورود جامعه جهانی به عصری جدید سخن گفتند. چین از این گفتمان برای به چالش کشیدن آمریکا، ناتو و کشورهای غربی که به اعتقاد پکن متعلق به دنیای قدیم هستند استفاده می‌کند. اساس عصر جدیدی که چین از آن صحبت می‌کند یک جهان چندقطبی پسااستعماری است.