چاه‌های کشاورزی کمک‌حال آبرسانی همدان

راحله عبدالحسینی _ روزنامه‌نگار

مردم همدان اوایل هفته در آخرین روزهای مرداد با معضل قطعی آب و کاهش فشار آب روبه‌رو شدند. علت مشکل به‌گفته علیرضا الماس‌وندی، معاون شرکت مدیریت منابع آب ایران، گل‌آلود‌شدن آب سد اکباتان به‌دلیل صفر‌شدن ورودی آب به این سد عنوان شد.
بعد از چند روز آبرسانی به مردم شهر با تانکر و ورود نیروهای ارتش و هلال احمر برای کمک به آبرسانی، قطعی آب رفع شده، اما هنوز فشار آب به حد استاندارد نرسیده‌است.
مدیر بحران استانداری همدان درباره راهکار اخیر برای آبرسانی به شهر به همشهری می‌گوید: برای رفاه حال مردم شهر و رفع معضل بی‌‌آبی، شبکه آبرسانی برای تامین آب آشامیدنی هر لحظه بررسی می‌شود. برنامه‌هایی هم تدارک دیده شده ‌که منابع آبی جدید از طریق چاه‌های کشاورزی وارد مدار شود.
استفاده از آب چاه‌هایی که کشاورزان برای آبیاری مزارع و باغ‌های خود حفر کرده‌اند، راهکار این روزهای بی‌آبی همدان است. علیمردان طالبی در پاسخ به این پرسش که با هدایت آب چاه کشاورزان برای آبرسانی به شهر، آبیاری مزارع چه سرانجامی خواهد داشت، می‌گوید: این راهکار موقت است تا دوباره آب از سد اکباتان تامین شود. کشاورزان هم محصولات خود را در این روزها برداشت کرده‌اند و با مشکلی روبه‌رو نمی‌شوند. ضمن اینکه 2یا 3روز در هفته برای ساعاتی آب در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
سیب‌زمینی، محصول عمده این روزهای کشاورزان همدانی است که فصل برداشت آن رسیده و از زمین‌های کشاورزی برداشت شده‌است.
هر‌چند آبرسانی از چاه‌های کشاورزان انجام شود و راهکار موقتی باشد، باز هم در این شرایط اضطراری نیازمند زیرساخت‌ها و تدابیری است که مدیر بحران استانداری همدان، آن را اینگونه توضیح می‌‌دهد: طبیعی است که خطوط انتقال نداریم و آبرسانی هم با پمپاژ انجام نمی‌شود، بنابراین نیاز به خطوط لوله است که این کار با سرعت در دست انجام و مسیر لوله‌گذاری هم در نهایت بین 500 تا 700متر امکان‌پذیر است. 
طالبی تأکید می‌کند قصد از اجرای این طرح ضربتی، تامین آب مورد نیاز شهروندان است، اما اینکه چه میزان آب به شبکه آبرسانی وارد شود، موضوعی است که باید در روزهای آینده به آن پاسخ داد.
مدیر بحران استانداری همدان با اشاره به موقعیت شهر همدان و اختلاف ارتفاع 220متری بین بالادست و پایین‌دست شهر، درخواستی را عنوان می‌کند و می‌گوید: از شهروندانی که به آب آشامیدنی دسترسی دارند، خواهشمندیم با صرفه‌جویی ما را در آبرسانی به دیگر شهروندان یاری دهند. بیشتر بخش‌‌های شهر از طریق شبکه آبرسانی می‌شود و به تعدادی از مناطق به‌دلیل شیب با تانکر آب می‌رسانیم.
مدیر بحران استانداری همدان امسال را خشک‌ترین سالی می‌داند که همدان و بسیاری استان‌های دیگر تجربه کرده‌اند.
طالبی ادامه می‌دهد: با توجه به میزان بارش و مصرف بالایی که با توسعه شهر در همدان ایجاد شده، وضعیت به‌گونه‌ای رقم خورد که آب سد اکباتان تقریبا به اتمام رسیده است.
فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور از حل مشکل آب همدان تا هفته آینده خبر داده و گفته که سد اکباتان به هیچ عنوان از مدار خارج نمی‌شود. با وجود کاهش حجم مخزن سد اکباتان به یک میلیون و ۶۰۰ هزار مترمکعب، با همین میزان موجودی مخزن سد، بخشی از آب مورد نیاز شهر همدان از طریق تصفیه‌خانه اکباتان تا یک ماه آینده قابل تامین است.
پروژه انتقال آب از سد تالوار به همدان نیز 7سال تعطیل بود و در اسفند سال گذشته ۵۰۰میلیارد تومان تامین اعتبار شد. محمد ضروری، مدیرعامل آب منطقه‌ای استان همدان، خط انتقال آب تالوار به‌صورت تصفیه‌شده را در شرایط خاص این روزهای همدان، زمان‌بر دانسته و گفته که برای رفع مشکلات موجود، تصمیم به اجرای خط بای‌پس(خط انحرافی) و انتقال آب خام به تصفیه‌خانه سد اکباتان گرفته شد که اگر مشکلی پیش نیاید، احتمالا تا 2هفته آینده به سد اکباتان می‌رسد. شرکت آب منطقه‌ای به‌دنبال تامین آب از 2‌سد دیگر علاوه بر سد تالوار هم است.
سد اکباتان مهم‌ترین منبع تامین آب شهر همدان است که همراه با سد آبشینه در مجموع حدود ۷۷درصد آب مورد نیاز همدان را تامین می‌کند.

خشک‌شدن سد اکباتان در حالی است که سال گذشته در همین ماه که دریاچه این سد در آستانه خشک‌شدن قرار گرفته بود، فرماندار همدان گفته بود در کنار کاهش چشمگیر نزولات جوی، نبود برنامه‌ریزی مناسب و بلندمدت، عطش توسعه، حفر چاه‌های غیرمجاز، برداشت‌های بی‌رویه، عدم‌اصلاح الگوی کشت در اراضی کشاورزی و روش‌های سنتی آبیاری از دلایل افت قابل‌توجه منابع آب‌های زیرزمینی در این منطقه است.
سد اکباتان با وجود اینکه یکبار ظرفیت آن افزایش یافت و ارتفاع تاجش بلندتر شد در نهایت ۳۸ میلیون مترمکعب، آب در درون خودش نگه می‌دارد و سد کلان ملایر ۴۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره می‌کند. با کاهش خروجی آب از سد اکباتان مناطقی که توسط آب‌های سطحی تغذیه می‌شدند با مشکل بیشتری مواجه شدند. صبوری مردم همدان و همراهی آنها با مدیران در کنار تلاش شبانه‌روزی مسئولان، روزهای سخت بی‌آبی را با آرامش همراه کرده است.