خیر! حق با «موتورسوار» نیست

شهنام صفاجو

خیابان‌ها و بزرگراه‌های شهر تهران پُر از موتورسواران پُر سر و صدایی است که شاید به جرأت بتوان گفت عمده آنها قوانین مربوط به تردد این وسیله خطرناک حمل‌ونقل شهری را نقض می‌کنند. بیشتر این موتورسواران گواهینامه معتبر ندارند، با سرعت زیاد حرکت می‌کنند، به عابران پیاده کوچک‌ترین احترامی نمی‌گذارند، حرکت در پیاده‌روها را حق خود می‌دانند، به سادگی از چراغ قرمز عبور می‌کنند، به وضعیت فنی موتورسیکلت خود بی‌توجه هستند، هر کجا که بخواهند پارک می‌کنند، و ده‌ها خطای پُرخطر دیگر که هر روز مرتکب می‌شوند اما کسی نیست جلوی آنان را بگیرد؛ گویا شخص موتورسوار حق خود می‌داند که همه این رفتارهای غلط را انجام دهد و مقررات راهنمایی و رانندگی را دور بزند و به هیچ‌کسی هم پاسخگو نباشد!
واضح است که بخش مهمی از فرهنگ شهرنشینی به همین سبک رانندگی و تردد در خیابان‌های شهری بازمی‌گردد و جایی که پای موتورسوار باز می‌شود، این مهم سقوط آزاد می‌کند. شهر تهران متأسفانه درگیر این معضل بزرگ شده و گویا برای مقابله با این همه بی‌قانونی در خیابان‌ها و گذرگاه‌های شهری و خط سیر عابران پیاده تلاش‌های همگانی صورت نمی‌گیرد. به‌نظر می‌رسد که در این موقعیت، باید از راهکارهای تشریفاتی نظیر فرهنگسازی گذر کرد و با جدی گرفتن بحث گواهینامه موتورسیکلت‌رانی و کسر امتیاز از راکب متخلف، جریمه‌های سنگینی برای رفتارهای پُرخطر این گروه موتورسوار درنظر گرفت.
به‌راستی قوانینی که همه‌جای دنیا باید توسط موتورسواران رعایت ‌شوند، چیست؟ در وب‌سایت شهر پاریس https://www.paris.fr سرفصل‌های مشخصی از این قوانین و مقررات در جملات کوتاه اول شخص، خطاب به راکبان موتورسیکلت و حتی دوچرخه که وسایل نقلیه اولویت‌دار محسوب نمی‌شوند، آمده است؛ ازجمله اینکه روی موتور هدفون نمی‌زنم تا حواسم به دیگران باشد؛ هنگام حرکت از تلفن همراه استفاده نمی‌کنم؛ به تغییر جهت خود اشاره می‌کنم تا دیگری را غافلگیر نکنم؛ از مسیر مجاز عبور می‌کنم؛ به محدودیت سرعت و چراغ خطر احترام می‌گذارم؛ حق تقدم را به عابر پیاده داده و از گذرگاه‌های آنان عبور نمی‌کنم؛ از کلاه ایمنی استفاده کرده و وسیله خود را برای محافظت و دیده‌شدن تجهیز می‌کنم؛ در نقطه کور اتوبوس‌ها و کامیون‌ها حرکت نمی‌کنم و در نهایت به همه آنانی که در مسیر حرکت من هستند، احترام می‌گذارم. حال اگر این قوانین رعایت نشوند، متخلفان با چه مجازاتی روبه‌رو می‌شوند؟ در پاریس، رانندگی با هدفون و پارک در پیاده‌رو جریمه ثابتی معادل 135یورو دارد که چیزی حدود 4میلیون و 200هزار تومان خودمان می‌شود. عبور از چراغ قرمز هم همین جریمه نقدی را دربردارد و 4امتیاز هم از گواهینامه فرد متخلف کم می‌شود. جریمه راکبی که تسلیم عبور عابر پیاده نمی‌شود هم معادل همین 135یورو است و 6امتیاز از گواهینامه  وی نیز کم می‌شود.