فناوری
اطلاع‌رسانی دیرهنگام درباره اختلال اینستاگرام
پس از اختلال‌های شدید در اینستاگرام، شرکت ارتباطات زیرساخت دیروز از رفع اختلال این پلتفرم خبر داد
عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه نگار
پس از چند روز اختلال در اینستاگرام، بالاخره صبح روز گذشته شرکت ارتباطات زیرساخت طی یک اطلاعیه 3جمله‌ای خبر از رفع اختلال در این پلتفرم پرکاربر در ایران خبر داد. در اطلاعیه شرکت ارتباطات زیرساخت آمده است: «روز گذشته(دوشنبه) برخی از لینک‌های ارتباطی شمالی کشور از مبدأ کشورهای همسایه برای ساعاتی دچار اختلال شد که این اختلال باعث ایجاد مشکل در تامین ترافیک برخی پلتفرم‌های خارجی شده بود. این مسئله با جایگزینی ظرفیت‌های پشتیبان در ساعات پایانی شب گذشته مرتفع شد.
براساس این گزارش این اختلال بیشتر ارتباطات ثابت کشور را تحت‌تأثیر قرار داده بود.» این اطلاعیه در حالی اختلال اخیر را مربوط به «روز دوشنبه، برای ساعاتی و در ارتباطات ثابت» عنوان کرده که بخش قابل توجهی از کاربران اینترنت سیار و ثابت آغاز اختلال در اینستاگرام را از روز یکشنبه و بیش از چند ساعت گزارش می‌کنند. همچنین مسئله عدم‌اطلاع‌رسانی به‌هنگام در شرکت ارتباطات زیرساخت همچنان به قوت خود باقی است. بررسی عملکرد این شرکت در زمان اختلال‌های اینترنتی، نشان می‌دهد که عموما در لحظه بروز اختلال‌ها اطلاع‌رسانی به موقع صورت نمی‌گیرد و همین مسئله، به شائبه‌ها، حرف و حدیث‌ها و گمانه‌زنی‌های مختلفی دامن می‌زند. با نگاهی اجمالی به‌نظرات کاربران در زمان اختلال‌ها، ذهن کاربران به سمت موضوعاتی چون فیلترینگ خاموش، اجرای پشت پرده طرح صیانت و مسائلی از این دست سوق می‌یابد.
اختلال‌های پی‌درپی
مسئله اختلال و قطع شدن اینترنت موضوعی عجیب و غیرعادی نیست. در همه جای دنیا کاربران گاهی با این مشکل روبهرو می‌شوند، اما آنچه غیرعادی است، طولانی شدن اختلال و قطعی است. به‌عبارت دیگر، پیش‌بینی مسیرهای جایگزین و تسریع در برطرف کردن اختلال و قطعی یک موضوع مدیریتی است.
به‌عنوان مثال، حدود 2هفته پیش، آتش‌سوزی در یکی از حوضچه‌های مرکز انقلاب اسلامی شرکت ارتباطات زیرساخت باعث سوختن فیبرهای مستقر در این حوضچه شد و کاربران اختلال گسترده و تقریبا طولانی را تجربه کرده‌اند. حدود یک هفته قبل از آن هم، قطعی برق در همین مرکز اینترنت را دچار اختلال کرد. با این حال، پس از آتش‌سوزی در این حوضچه دبیر شورای‌عالی فضای مجازی وزارت ارتباطات را مکلف کرد که عوامل بروز حادثه را شناسایی و به قوه قضاییه معرفی کند.
اینستاگرام در صدر اختلالات1400
شرکت ابرآروان اخیرا در گزارشی به قطعی‌ها و اختلال‌های سال گذشته پرداخته و اعلام کرده «براساس داده‌های سامانه رادار ابر آروان اینترنت دیتاسنترهای داخلی در سال۱۴۰۰ با ۴ساعت‌و۴۸دقیقه قطعی، ۸ساعت‌و۳۴دقیقه اختلال پراکنده، ۲ساعت‌و۲۰دقیقه اختلال همزمان و بیش از ۴۰۹۶ساعت اختلال جزئی روبهرو بوده است.»
درواقع «171روز و ۳ساعت و۴۲دقیقه معادل ۴۷درصد سال۱۴۰۰ در ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی اختلال وجود داشته است» که به معنی این است که نیمی از سال گذشته اختلال اینترنتی داشته‌ایم.
این شرکت همچنین 89درصد اختلالات اینترنت دیتاسنترها را مربوط به وب‌سایت‌های بین‌المللی و ۶۷درصد اختلالات را مربوط به ارتباطات اینترنتی اینستاگرام گزارش کرده است. همچنین 3 وب‌سایتی که در سال۱۴۰۰ بیشترین میزان اختلالات را تجربه کرده‌اند هر سه خارجی بوده‌اند.
این در حالی است که در سال گذشته «ارتباطات دیتاسنترهای کشور ۲۸۸دقیقه معادل ۴ساعت‌و۴۸دقیقه به‌شکل کامل قطع بوده است.»
گزارش اردیبهشت۱۴۰۱ رادار نشان می‌دهد، وب‌سایت‌های خارجی که رادار آنها را به‌شکل مستمر پایش می‌کند، در دیتاسنترهای ایران ۲۵برابر دیتاسنترهای خارجی با اختلال ارتباطات اینترنتی روبهرو بوده‌اند؛ بر این اساس می‌توان گفت اختلالات اینترنت در دیتاسنترهای ایران (برپایه وب‌سایت‌های جهانی) ۲۵برابر میانگین اختلال اینترنت در دیتاسنترهای بین‌المللی بوده است.
مکث
اینترنت رایگان سرپرستان خانوار
آنگونه که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرده، تاکنون بسته‌های اینترنت رایگان ۹۴۴هزار نفر از سرپرستان خانوار فعال شده است. مجید حقی، معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات، با اشاره به اینکه این بسته‌ها صرفاً به سرپرست‌های خانوار سه دهک کم‌درآمد تعلق می‌گیرد، می‌گوید: «کد ملی و شماره تلفن همراه اعلام‌شده حدود ۹۴۴هزار نفر از سرپرست‌های خانوارها که مشترک اپراتورهای همراه اول، ایرانسل، رایتل و اپراتورهای مجازی تلفن همراه شاتل موبایل، های‌وب، آپتل، سامان‌تل و منطقه آزاد کیش هستند به این اپراتورها اعلام شده است.» به‌گفته حقی «بسته اینترنت سیم‌کارت این دسته از مشمولان که مشکلی برای فعال‌سازی بسته نداشته‌اند، فعال و پیامک فعال‌سازی برای آنها ارسال شده است.» او حجم این بسته‌های سالانه را ۴۰گیگابایت اعلام کرده که ۳۰گیگابایت آن برای استفاده از سایت‌های منتخب و ۱۰گیگابایت آن برای استفاده از اینترنت درنظر گرفته شده است.
